خدای مهرب️ان

#المیزان 9️⃣5️⃣|مخلوق زشت نداریم!

الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ
آن كه هر چه را آفريد به نيكوترين وجه آفريد (سجده:7)

سَیّد مفسران:
هر يك از موجودات فى‌نفسه و براى خودش داراى حسنى است كه تمام‌تر و كامل‌تر از آن براى آن موجود تصور نمى‌شود.
و اما اينكه مى‌بينيم موجودى زشت و ناپسند است براى يكى از دو علت است: يا براى اين است كه آن موجود داراى عنوان عدمى است كه بدى و ناپسندى‌اش مستند به آن عدم است مانند ظلم ظالم و زناى زناكار، كه ظلم بدان جهت كه فعلى از افعال است زشت نيست بلكه بدان جهت كه حقى را معدوم و باطل مى‌كند زشت است و زنا بدان جهت كه عمل خارجى است و هزاران شرايط دست بدست هم داده تا آن عمل صورت خارجى بگيرد زشت نيست چون صورت خارجى آن با صورت خارجى عمل نكاح مشترك است بلكه زشتى‌اش بدين جهت است كه مخالف نهى شرعى و يا مخالف مصلحت اجتماعى است ويا براى اين است كه با موجودى ديگر مقايسه‌اش مى‌كنيم و از راه مقايسه، زشتى و بدى عارضش می‌شود مثلا عقرب كه در مقايسه با انسان زشت و بد مى‌گردد... پس به هر حال، هيچ موجودى بدان جهت كه موجود و مخلوق است متصف به بدى نمى‌شود.

📚ترجمه المیزان، ج16، ص374
@rahe_aseman

🌾🌿🌾




#المیزان| شبهه‌ای درباره نفی ظلم خدا به بندگان

✍️ در سه آیه از قرآن آمده که:
«وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ» [خداوند نسبت به بندگان، ستمگر نیست.] (آل عمران:182، انفال:51 و حج:10).
این معنا در دو آیه دیگر چنین آمده:
«وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ» (فصلت:46) و «وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ » (ق:29).
تعبیر «ظلام» (با صیغه مبالغه)، در ذهن برخی، این شبهه را برانگیخته که خداوند ظلم بسیار نمی‌کند اما ظلم کم از او جایز است (معاذالله).

🔸جناب علامه در المیزان شریف بدین شبهه اینگونه پاسخ داده‌اند:
«و اينكه از جمله‏" وَ ما أَنَا بِظَلَّامٍ" نفى ظلم كثير استفاده مى‏شود، مستلزم آن نيست كه بگوييم ظلم كم مى‏كند، چون ظلمى كه تصور كنيم خداى تعالى بكند، هر قدر هم ناچيز باشد به خاطر زياد بودن افرادش باز ظلمى بسيار مى‏شود، و خطاب در آيه هم خطاب به يك نفر نيست، بلكه خطاب به تمامى انسانهاى مشرك در عصر نزول آيه و در آينده است، با قرينه‌هايى كه با خود همراه دارند. و معلوم است كه اينگونه افراد بسيار زيادند و خداى سبحان اگر در جزا دادن به ايشان كمترين حد ظلم را به آنها بكند، باز هم ظلام و بسيار ستمگر خواهد بود».

اما این پاسخ ِعلامه گویا به مذاق مترجم المیزان (مرحوم موسوی همدانی) خوش نیامده و توجیه دیگری به این صورت مطرح نموده‌اند:
«به نظر احتمالى مترجم، معنايى ديگر از اين كلمه كه صيغه مبالغه است منظور بوده، و آن اين است كه مى‏خواهد شدت عذاب قيامت را بفهماند، و بفرمايد عذاب دوزخ عذابى است كه اگر شخصى خالى الذهن ببيند كه خدايى بنده خود را با چنان عذابى شكنجه مى‏كند، بدون درنگ حكم مى‏كند به اينكه خدايى است بسيار ظالم و بي‌رحم، و او نمى‏داند كه اين شكنجه بي‌رحمانه اصلا از ناحيه خدا نيست بلكه از ناحيه خود بنده است، خودش درست كرده، چون عين عمل دنيايى او است كه در اينجا به اين شكل در آمده‏».

📚 بنگرید به: ترجمه المیزان، ج18، ص529.



@rahe_aseman
🌾🌿🌾

🌿🌾🌿


#المیزان
| کشّاف معادن شگفت‌انگیز قرآن

▪️امیرمومنان (علیه‌السلام) سرچشمه عجایب علوم و فنون است. او اما این همه را وامدار قرآن است و بس. سند این ادعا را علامه طباطبایی به دست داده است در المیزان.
علامه فرزانه، در جلد سوم المیزان با نقل یک روایت نشان می‌دهد که هر آنچه از امیر اهل ایمان، در مقام علم، صادر شده، همه مأخوذ از قرآن کریم است.
روایت مورد استناد علامه این است:
«و از على (علیه‌السلام ) سؤال کردند: آیا از وحى چیزى نزد شما هست ؟
فرمود: «نه، به آن خدا که دانه را مى‌شکافد و خلایق مى‌آفریند سوگند، بعد از وحى موهبتى که هست این است که خداى تعالى به هرکس از بندگانش که بخواهد فهم در قرآنش را مى‌دهد».

و نتیجه‌گیری مهم علامه بعد از نقل این روایت:
«این حدیث از احادیث برجسته است، و کمترین چیزى را که مى‌رساند این است که معارف صادره از مقام علمى آنجناب که عقول را مدهوش و متحیر کرده همه‌اش از قرآن گرفته شده است.»

📚 بنگرید به: ترجمه المیزان، ج3، ص110.



@rahe_aseman
🌿🌾🌿

🌿🌾🌿



#المیزان | ترازوی عمل چیست؟

در اینکه خداوند در روز قیامت اعمال بندگان را با ابزاری خواهد سنجید شکی نیست امّا آن ابزار چیست؟
خرمشاهی از قرآن‌پژوهان معاصر معتقد است اینکه ماهیّت این ابزار چگونه است در قرآن کریم و احادیث نبوی چیزی مذکور نیست و مؤمنان مکلّفند به حکم خبر صادق به آن ایمان بیاورند.
علامه طباطبایی(ره) اما میزان را عبارت می‌داند از دین و بر این باور است که خداوند در آیاتی همچون:" اللَّهُ الَّذِی أَنزَلَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ وَ الْمِیزَانَ"(خداوند کسی است که کتاب را به حق نازل کرد و میزان را..)، از این جهت دین را میزان نامیده که عقاید و اعمال انسانها به وسیله آن سنجیده می‌شود و در نتیجه در روز قیامت بر طبق آن سنجش، محاسبه و جزا داده می‌شود پس میزان عبارت است از دین با اصول و فروعش.

📚 المیزان، ج18، ص5



@rahe_aseman
🌿🌾🌿

#المیزان 5️⃣6️⃣ | نابودگر عقل

بدترین عملی که حکومت عقل بر مملکت وجود آدمی را از بین می‌برد، در بین اعمال،‌باده‌نوشی است و در بین اقوال،‌دروغ و قول زور.

📚 المیزان، ج2، ص193.
@rahe_aseman

#المیزان 3️⃣6️⃣ | سخت‌ترین عذاب جهنم برای کیست؟

▪️از ابى عبيده جراح روايت شده كه گفت: به رسول خدا (ص) عرضه داشتم:
كدام يك از مردم در قيامت عذابى سخت‏تر دارد؟
فرمود:
مردى كه پيامبرى را بكشد و يا مردى را به قتل برساند كه امر به معروف و يا نهى از منكر مى‏كند، آن گاه اين آيه را تلاوت فرمود: الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ، وَ يَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ (ال عمران:21)


@rahe_aseman

#المیزان 9️⃣5️⃣|مخلوق زشت نداریم!

الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ
آن كه هر چه را آفريد به نيكوترين وجه آفريد (سجده:7)

سَیّد مفسران:
هر يك از موجودات فى‌نفسه و براى خودش داراى حسنى است كه تمام‌تر و كامل‌تر از آن براى آن موجود تصور نمى‌شود.
و اما اينكه مى‌بينيم موجودى زشت و ناپسند است براى يكى از دو علت است: يا براى اين است كه آن موجود داراى عنوان عدمى است كه بدى و ناپسندى‌اش مستند به آن عدم است مانند ظلم ظالم و زناى زناكار، كه ظلم بدان جهت كه فعلى از افعال است زشت نيست بلكه بدان جهت كه حقى را معدوم و باطل مى‌كند زشت است و زنا بدان جهت كه عمل خارجى است و هزاران شرايط دست بدست هم داده تا آن عمل صورت خارجى بگيرد زشت نيست چون صورت خارجى آن با صورت خارجى عمل نكاح مشترك است بلكه زشتى‌اش بدين جهت است كه مخالف نهى شرعى و يا مخالف مصلحت اجتماعى است ويا براى اين است كه با موجودى ديگر مقايسه‌اش مى‌كنيم و از راه مقايسه، زشتى و بدى عارضش می‌شود مثلا عقرب كه در مقايسه با انسان زشت و بد مى‌گردد... پس به هر حال، هيچ موجودى بدان جهت كه موجود و مخلوق است متصف به بدى نمى‌شود.

📚ترجمه المیزان، ج16، ص374
@rahe_aseman

🌾🌿🌾



#المیزان| نگاه اسلام به «زنی که بچه‌اش را تر و خشک می‌کند»

اگر چه در اسلام، زنان از شركت در امر جهاد، منصب قضاوت و حكومت منع شده‌اند اما به فرموده علامه طباطبایی «اسلام اين محروميت زنان را مهمل نگذاشته و آن را به مزيتى برابر آن جبران كرده است؛ مثلا اگر زنان از فضيلت جهاد در راه خدا محروم شده‏اند خداى تعالى اين فضيلت را به فضيلتى ديگر معادل آن جبران نموده و مزايا و فضايلى به او داده كه در آن افتخاراتى حقيقى هست. اگر زنان از فضيلت جهاد در راه خدا محروم شده‏اند، خداى تعالى اين فضيلت را به فضيلتى ديگر معادل آن جبران نموده و مزايا و فضايلى به او داده كه در آن افتخاراتى حقيقى هست؛ مثلا اسلام «نيكو شوهردارى‌كردن» را #جهاد_زن قرار داده و شايد همين مطلب در بين ما (البته مايى كه فعلا در ظرف زندگى فاسدى [آلوده به تمدن و فرهنگ غربی] قرار داريم) آن طور كه هست ارزش خود را نشان ندهد و ليكن در محیط زندگى‏اى كه اسلام حاكم بر آن است، در چنين محیطی ديگر هيچ خطى بر خطى ديگر برترى ندارد، ساده‏تر بگويم در چنين ظرفى، فضيلت آن مردى كه در معركه قتال حاضر مى‏شود، و با كمال سخاوت خون خود را ايثار مى‏كند، از فضيلت زنى كه وظيفه شوهرداريش را انجام مى‏دهد، برتر نيست، و نيز آن مرد حاكمى كه سرپرستى جامعه را به عهده گرفته، چرخ زندگى مجتمع را مى‏چرخاند، هيچ‏ افتخارى بر آن زن ندارد، و آن مردى كه بر مسند قضا تكيه زده هيچ برترى نسبت به زنى كه كودكش را تر و خشك مى‏كند ندارد...»

📚 ترجمه تفسير الميزان، ج‏4، ص: 557



@rahe_aseman
🌾🌿🌾

🌾🌿🌾




#المیزان| شبهه‌ای درباره نفی ظلم خدا به بندگان

✍️ در سه آیه از قرآن آمده که:
«وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ» [خداوند نسبت به بندگان، ستمگر نیست.] (آل عمران:182، انفال:51 و حج:10).
این معنا در دو آیه دیگر چنین آمده:
«وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ» (فصلت:46) و «وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ » (ق:29).
تعبیر «ظلام» (با صیغه مبالغه)، در ذهن برخی، این شبهه را برانگیخته که خداوند ظلم بسیار نمی‌کند اما ظلم کم از او جایز است (معاذالله).

🔸جناب علامه در المیزان شریف بدین شبهه اینگونه پاسخ داده‌اند:
«و اينكه از جمله‏" وَ ما أَنَا بِظَلَّامٍ" نفى ظلم كثير استفاده مى‏شود، مستلزم آن نيست كه بگوييم ظلم كم مى‏كند، چون ظلمى كه تصور كنيم خداى تعالى بكند، هر قدر هم ناچيز باشد به خاطر زياد بودن افرادش باز ظلمى بسيار مى‏شود، و خطاب در آيه هم خطاب به يك نفر نيست، بلكه خطاب به تمامى انسانهاى مشرك در عصر نزول آيه و در آينده است، با قرينه‌هايى كه با خود همراه دارند. و معلوم است كه اينگونه افراد بسيار زيادند و خداى سبحان اگر در جزا دادن به ايشان كمترين حد ظلم را به آنها بكند، باز هم ظلام و بسيار ستمگر خواهد بود».

اما این پاسخ ِعلامه گویا به مذاق مترجم المیزان (مرحوم موسوی همدانی) خوش نیامده و توجیه دیگری به این صورت مطرح نموده‌اند:
«به نظر احتمالى مترجم، معنايى ديگر از اين كلمه كه صيغه مبالغه است منظور بوده، و آن اين است كه مى‏خواهد شدت عذاب قيامت را بفهماند، و بفرمايد عذاب دوزخ عذابى است كه اگر شخصى خالى الذهن ببيند كه خدايى بنده خود را با چنان عذابى شكنجه مى‏كند، بدون درنگ حكم مى‏كند به اينكه خدايى است بسيار ظالم و بي‌رحم، و او نمى‏داند كه اين شكنجه بي‌رحمانه اصلا از ناحيه خدا نيست بلكه از ناحيه خود بنده است، خودش درست كرده، چون عين عمل دنيايى او است كه در اينجا به اين شكل در آمده‏».

📚 بنگرید به: ترجمه المیزان، ج18، ص529.



@rahe_aseman
🌾🌿🌾

🌾🌿🌾


#المیزان
|«اجل مسمّی» و «اجل معلّق» یعنی چه؟

✍️ حتما دیده‌اید که روی برخی سنگ قبرها نوشته است: جوان ناکام! یا مثلا زیاد شنیده‌ایم که می‌گویند فلانی زودهنگام درگذشت.
معادل قرآنی "مرگ زودهنگام"، می‌شود "اجل معلّق". در مقابل، اجل دیگری داریم به نام" اجل مسمّی"؛ یعنی سررسید معین و قطعی.
شمع، اگر در معرض باد قرار نگیرد تا زمانی که نفت دارد (زمان معین=اجل مسمیّ) روشن خواهد ماند. وجود باد می‌شود مانعی برای ادامه روشنایی شمع.(اجل معلق). شمع، مثالی است برای زندگی انسان و نفت عبارت است از مقدار یک عمر طبیعی و اما باد، چیزی نیست جز گناه. مثلا در روایات آمده: اذا شاع الفحشاء، کثر الموت الفجئه (وقتی فحشا، فراگیر شد، مرگ ناگهانی زیاد می‌شود).
علامه طباطبایی، اجل مسمی را عبارت می‌داند از مرگی که زمان آن در ام‌الکتاب ثبت شده و غیر قابل‎تغییر است. ولی اجل غیر مسمی در لوح محفوظ نوشته شده و زمان آن تغییرپذیر است.
علامه در آخر، این روایت صادقی را شاهد مثال می‌آورد که: «کسانی که بر اثر گناهان خویش می‌میرند بیش از کسانی هستند که به مرگ طبیعی خود می‌میرند و کسانی که با نیکوکاری عمرشان طولانی می‌شود، بیش از کسانی هستند که به صورت طبیعی عمرشان زیاد می‌شود»

📚 بنگرید به: ترجمه المیزان، ج16، ص81


@rahe_aseman
🌾🌿🌾

🌾🌿🌾



#المیزان
|«اجل مسمّی» و «اجل معلّق» یعنی چه؟

✍️ حتما دیده‌اید که روی برخی سنگ قبرها نوشته است: جوان ناکام! یا مثلا زیاد شنیده‌ایم که می‌گویند فلانی زودهنگام درگذشت.
معادل قرآنی "مرگ زودهنگام"، می‌شود "اجل معلّق". در مقابل، اجل دیگری داریم به نام" اجل مسمّی"؛ یعنی سررسید معین و قطعی.
شمع، اگر در معرض باد قرار نگیرد تا زمانی که نفت دارد (زمان معین=اجل مسمیّ) روشن خواهد ماند. وجود باد می‌شود مانعی برای ادامه روشنایی شمع.(اجل معلق). شمع، مثالی است برای زندگی انسان و نفت عبارت است از مقدار یک عمر طبیعی و اما باد، چیزی نیست جز گناه. مثلا در روایات آمده: اذا شاع الفحشاء، کثر الموت الفجئه (وقتی فحشا، فراگیر شد، مرگ ناگهانی زیاد می‌شود).
علامه طباطبایی، اجل مسمی را عبارت می‌داند از مرگی که زمان آن در ام‌الکتاب ثبت شده و غیر قابل‎تغییر است. ولی اجل غیر مسمی در لوح محفوظ نوشته شده و زمان آن تغییرپذیر است.
علامه در آخر، این روایت صادقی را شاهد مثال می‌آورد که: «کسانی که بر اثر گناهان خویش می‌میرند بیش از کسانی هستند که به مرگ طبیعی خود می‌میرند و کسانی که با نیکوکاری عمرشان طولانی می‌شود، بیش از کسانی هستند که به صورت طبیعی عمرشان زیاد می‌شود»

📚 بنگرید به: ترجمه المیزان، ج16، ص81


@rahe_aseman
🌾🌿🌾