رادیو تلگرامی لرستان 😷

‍ 🗓یادداشت

🔰بیست و شش اردیبهشت #روز_گلونی

✍شاهپورلطفی

بیست و ششم اردیبهشت را روز گلونی نام نهاده‌اند. حال در چه سطحی(استانی_ملی)نمیدانم
اما این اتفاق به دلایلی واقعأ کار مهمی است.

🔹در واقع گلونی به عنوان میراث فرهنگی قوم لک ثبت ملی شده است.

میراث یا ماترک در واقع باقیمانده‌های نسل‌های پیشین هستند که برای نسل امروز و فردا به یادگار مانده‌اند.
حال بنابر یک ضرب‌المثل لکی که می‌گوید: « مال سایوه مه تی» واقعأ مهم است که میراث بدست چه کسانی رسیده‌است!

🔹با توجه به ضرورت‌هایی که دنیای امروز با وجود نهادهای ریز و درشت فرهنگی و رسانه‌ها و بازتعریف میراث فرهنگی و تحویل گرفته شدنش بوجود آمده است. و سالهاست آهنگ فخر فروشی به تاریخ، فرهنگ و آیین اقوام به فضای پژوهشی و رقابتی بر سر ثبت این میراث ورود پیدا کرده است. ضرورت دارد ما نیز هشیارانه به هوش باشیم و‌کاری بکنیم.
چرا که صدای این آهنگ در جای جای دنیا به گوش می‌رسد. مثلأ سند خوردن مولانای شاعر بنام کشور ترکیه.

🔹امیدواریم که ساکنان جغرافیایی که مشترکات بسیاری در زمینه لباس و پوشش و گویش و ...دارند این موضوع و رقابت برایشان تولید اصطکاک نکند و واقعأ رقم خوردن این موضوع در فضایی فرهنگی اتفاق بیفتد.

🔹با همه‌ی این‌ها، این روز را بنام گلونی بخاطر بسپاریم گلونی می‌تواند سرنخی باشد برای راه یافتن به مسیر ثبت سایر داشته‌های فرهنگ‌های بومی که در اقلیت به سر می‌برند و در مواجهه با فرهنگ غالب ملی کمتر مجال خودنمایی داشته‌اند.
ثبت میراث فرهنگی و گرامیداشت‌ها راه خودنمایی فرهنگ‌های بومی است و با کمک رسانه‌ها این موضوع می‌تواند جهانی نیز باشد.
گلونی یکی از معدود نشانه‌های دیرینه بودن قوم ماست که از لای خروارها غبار فراموشی دارد دستی تکان می‌دهد.
گرامی‌اش بداریم شاید انگیزه‌ای باشد برای بیرون کشیدن سایر داشته‌هایمان از زیر آوار فراموشی
می‌گویند گلونی قدمت ۳۰۰۰ ساله دارد
می‌گویند ریشه‌اش به زنان کاسیت می‌رسد
می‌گویند متعلق به دوران مادها و هخامنشیان است.
هر چه هست در مراسم‌های شاد و سُورها و سُرورها آنرا بر سَرِ مادران خود دیده‌ایم و به همین مناسبت، به نشانه‌ی ادب و احترام به مادران و #جنس_زن
گرامی‌اش میداریم
به نشانه‌ی فهم #هویت_ خویش
گرامی‌اش می‌داریم ...

🔹بدون تردید راه همین است در دنیای امروز برای گفتن خویشتن راستین، بایستی با درک داشته‌های خویش از کانال‌های فرهنگی، نامبردارشان کرد. به دیگران عرضه‌اشان داشت تا برگی از خویش در ذهن شلوغ دنیای امروز ورق زده‌باشیم.

🔹اتفاقا در دنیای امروز قوم لر و لک جغرافیای لرستان از این منظر هم سخت عقب افتاده‌ایم‌ و حالا که راهش را یافته‌ایم برای سایر داشته‌هایمان در همین مسیر گام برداریم.

قامت بَرز و بلند دیروز قوم گلونی پُوش
هیچ کم ندارد از سایه‌های امروز

🔹واقعأ مهم است که بتوانیم این روز را بهانه‌ایم قرار دهیم برای برگزاری یک جشنواره، برای مصوت کردن صامت‌ها

مادران و دختران قوم ما گلونی را با رنگ‌های پر موسیقی و شاد و البته گره‌هایی خاص، بر سر می‌بستند. دلبری می‌کردند. در شادی‌ها می‌رقصیدند و میرقصاندند و از دیرینه‌ی تاریخ تا به امروز با آن سر و گوش هویت اصیل خود را جنبانده‌اند.
گلبندی خاص زنان بوده است و البته مردان هم برای سفت کردن «شب‌کلاه» بر سرشان از آن استفاده کرده‌اند. تلفیقی معنا دار که می‌تواند مورد تحقیق معناشناسی قرار بگیرد
به عنوان مثال اعراب در جنگ‌ها رسمی داشتند که در هنگامه‌ی جنگ‌ها، زنان را در پشت جبهه قرا می‌دادند تا با کِل کشیدن، مردانشان را تشویق به غیرت ورزی بیشتر کنند و البته نکته‌ی مهم‌اش هم این بود که: اگر مردی از جنگ می‌هراسید و پشت به جنگ می‌کرد با زنان روبرو می‌شد و این نکته موجب تحقیر بود و کاهش غیرت آن جنگاور.‌..
می‌توان برای استفاده‌ی مردان از گلونی این موضوع را کنجکاوی کرد. گلونی چنان بیریق ناموس زنان بر سر مردان این قوم به اهتزار در می‌آمده تا مردان در مواجهه با هر زوری و هرآنجا که نیاز به غیرت ورزی بوده است، بنام ناموس، سر تسلیم و تعظیم فرود نیاورند و پا پس نکشند

این روز بر تمام صاحبان این میراث در هر جغرافیایی با هر زبانی و رنگی خجسته باد.

@RadioLorestan 📻