همه چیز میچرخد
[پانتا کوکلِئی]
کِنِت ویلیام فورد [دنیای کوانتوم]: در دنیا تقریباً هر چیزی در حال چرخش است. از فوتونها و نوترینوها بگیر تا کهکشانها و خوشههای کهکشانی. زمین هر روز یک بار به دور خود و هر سال یک بار به دور خورشید میچرخد. خود خورشید، هر ٢۶ روز یک بار به درور خود میچرخد و هر ٢٣٠ میلیون سال یک بار کهکشان [راه شیری] را دور میزند. همچنین است برای کهکشانها، که دارند به دور همدیگر میچرخند. منتهی هر یک بار گردش آنها در زمانهایی بسیار بزرگتر صورت میگیرد. آیا خود دنیا هم میچرخد؟ این سؤال در واقع سؤال بی معنایی است! چون مجبوری بپرسی دور چه چیزی؟ یک بار ریاضیدان مشهور کورت گودِل به سؤالی مرتبط با این سؤال علاقمند شد: آیا بیشتر کهکشانها در یک جهت خاص میچرخند تا در جهت دیگر؟ تا آنجا که او توانست از روی اطلاعات موجود بگوید این بود که محورهای چرخش کهکشانها بیهیچ نظموترتیبی در همۀ جهتها پراکنده هستند. این یعنی این که خود دنیا ظاهراً نمیچرخد- دست کم چرخیدنش آن چنان نیست تا ما بتوانیم متوجه آن شویم.
در دنیای مقیاسها که پایینتر برویم، مولکولها میچرخند (در سرعتهایی که بستگی به دما دارد)، الکترونها در داخل اتم با سرعتهایی از ١ تا ١٠ درصد سرعت نور دور هسته میچرخند. خود هسته میتواند بچرخد- بسیاری از آنها میچرخند-، و پروتونها، نوترونها، کوارکها و گلوئونهای داخل هسته همگی میچرخند. درواقع، بیشتر ذرات، اعم از بنیادی و ترکیبی، این خاصیتِ چرخیدن را دارند. ترجمه عباس پژمان
@apjmn