انواع مطالعات طرحها پیش از وارد شدن به مقوله ساختار مطالعات توجیهی، بهتر است اندکی در مورد انواع مطالعات، بررسیها و مهندسی طرحها، حجم کار هر کدام آنها و انتظاری که از اینگونه مطالعات و مهندسی ها در مورد برآورد هزینه های سرمایه ثابت و سرمایه در گردش طرحها می رود، توضیح داده شود. ۱- مطالعات توجیهی مقدماتی (Preliminary Feasibility Studies) یا PFS این مطالعات معمولن توسط خود کارفرمایان، افراد متخصص انجام مطالعات توجیهی و یا شرکتهای مهندسین مشاور انجام می شود. حجم کار اینگونه مطالعات در حدود ۱٪ حجم کل مطالعات و مهندسی طرح است و با فرض اینکه اطلاعات دقیق پروژه های مشابه در دست نباشد، برای برآورد هزینه های طرح در این مطالعات، از روش نسبت ارزش به ظرفیت (Order of Magnitude) استفاده می شود. بنابراین دقت برآورد مالی طرح در این مطالعات کم می باشد. با اندکی ریسک شاید بتوان گفت که دقت برآورد هزینه ها در این مطالعات در حدود ۵۰٪ است. ۲- مطالعات توجیهی (Feasibility Studies) یا FS این مطالعات توسط شرکتهای مهندسین مشاور به تنهائی و یا در مشارکت با کارفرما انجام می شود و حجم کار آن در حدود ۵٪ حجم کل کار انجام مطالعات و مهندسی طرح و میزان انحراف (Deviation) برآوردهای مالی آن بین ۳۰٪_/+ تا ۴۰٪_/+ هزینه های واقعی طرح است. ۳- مطالعات FEED یا Front End Engineering Design این مطالعات که توسط شرکتهای مهندسین مشاور خبره انجام می شود، همانطور که در پستهای پیشین به آن اشاره شد، ترکیبی از مطالعات توجیهی و مهندسی اصولی است. حجم کار این مطالعات در حدود ۳۵٪ تا ۴۰٪ حجم کل کار مطالعات توجیهی و مهندسی و میزان انحراف برآوردهای مالی آن بین ۲۰٪_/+ و ۳۰٪_/+ می باشد. ۴- مطالعات Extended FEED و یا Extended Front End Engineering Design این مطالعات که اصطلاحن به آن Bankable Feasibility Studies یا BFS نیز می گویند، شامل برآوردهای ناشی از مطالعات FEED و قیمت های به دست آمده از برگزاری مناقصه و یا مناقصات طراحی، خرید و اجرای طرح (EPC) می باشد، توسط شرکتهای مهندسین مشاور خبره به تنهائی و یا با مشارکت کارفرما انجام می شود. حجم کار این مطالعات بین ۴۰٪ تا ۶۰٪ حجم کل کار مطالعات و مهندسی طرح بوده و میزان انحراف برآوردهای مالی آن بین ۱۵٪_/+ تا ۲۰_/+ می باشد. در صورتیکه در مقطع انجام این مطالعات امکان برگزاری مناقصه EPC نباشد، برای به دست آوردن قیمت در این مطالعات، می توان از روش کشف قیمت از طریق ارسال استعلام به تامین کنندگان، سازندگان و پیمانکاران استفاده کرد که خود عملیات بسیار وقتگیر و پیچیده ای می باشد و به دقت قیمتهای برآمده از مناقصات نیست. باید توجه شود که تقریبن بیشتر بانکهای خارجی برای دادن وام خواستار دریافت BFS هستند. بانکهای ایرانی بیشتر به دریافت FS بسنده می کنند و تنها بانک صنعت و معدن است که خواهان دریافت سه پیشنهاد قیمت از سازندگان و پیمانکاران همراه با FS می باشد. برای دریافت تسهیلات از این بانک، به ارائه FEED و یا BFS نیازی نیست، ۵- مهندسی تفصیلی با انجام مهندسی تفصیلی طرح، حجم کار مطالعات و مهندسی طرح به حدود ۹۵٪ می رسد. میزان انحراف برآوردهای مالی طرح نیز در پایان این مرحله در حدود ۱۰٪_/+ می باشد. ۶- عملیات خرید و اجرا حجم مطالعات، بررسیها و مهندسی طرح شامل استفاده از بازخوردها و انجام اصلاحات طراحی در زمان عملیات خرید و اجرا، حدود ۵٪ حجم کل مطالعات و مهندسی طرح و میزان انحراف برآوردهای مالی در طی این مرحله در حدود ۵٪_/+ هزینه های واقعی طرح است. به طوریکه ملاحظه می شود، حتی در زمان انجام عملیات اجرائی نیز نمی توان با اطمینان و دقت در مورد هزینه های واقعی طرح اظهار نظر کرد و تنها با راه اندازی طرح است که با اندکی احتیاط می توان میزان واقعی هزینه های طرح را که در حقیقت قیمت پروژه است، اعلام کرد. @projectcontrolrtn