⭕️ امیرالمومنین(ع) با قتل خطایی آشوبها چه می کرد؟!
📝 محسن قنبریان ۹۹/۷/۱۹
◀️ در روایات تعبیر "
الهائشات" برای فتنه ها و نا آرامی ها بکار رفته است.(۱)
➖ روایت موثقی از امام صادق(ع) درباره سیره امیرالمومنین(ع) نقل شده که فرمود:"
لَیسَ فی الهائِشاتِ عَقل ولاقِصاص" ؛ یعنی: در آشوبها و ناآرامی ها دیه و قصاص نیست. امام صادق(ع) منظور حضرت را توضیح دادند که:"نا آرامی هایی که در شب و روز اتفاق افتاده و کسی زخمی شود یا کشته شود و قاتلش معلوم نباشد"(۲).
براساس روایات و فتوای فقهاء اینجا
دیه با بیت المال است.(۳)
🔸 وقتی طرفداران حضرت، مخالفی را کشتند!
➖ وقتی امیر(ع) مردم را برای صفین
تشجیع می کرد مردی از بنی فزاره بنام "اربد" اعتراض کرد:
آیا می خواهی ما را بر سر برادران شامی خویش بتازانی که آنان را بخاطر تو بکشیم؟ همانگونه که مارا بر سر برادران بصری مان[در جمل] راندی و ایشان را کشتیم؟ به خدا دیگر چنین نکنیم!
مالک اشتر برخاست و گفت:
مردم این کیست؟
اربد گریخت و مردم دنبالش کردند. در بازار مال فروشان گرفتند و آنقدر با مشت و لگد و پاشنۀ نیامِ شمشیر زدند که مُرد!
وقتی نزد حضرت آمدند و خبر دادند حضرت پرسید:
چه کسی او را کُشت؟!
گفتند:
تیره هَمدان به همراه گروهی دیگر از مردم.
فرمود:
"پرداخت خونبهای کسی که در غوغا کشته شود و قاتلش معلوم نباشد، با بیت المال است"(۴).
🔹 زنی که شاهد درگیری مسلحانه بود و از ترس مُرد:
➖زن حاملهای نظارهگر
درگیری اصحاب حضرت با شورشیان جمل بود و از ترس سقط کرد. هم بچهاش مرد و هم خودش آنجا در آن وضع جان داد.
اینجا هم حضرت دستور پرداخت دیه(بر اساس قواعد ارث) دادند.(۵)
🔸 در عهدنامه مالک اشتر:
➖ فرمود:"از اینکه به ناحق خون کسی را بریزی
بپرهیز؛ زیرا
هیچ چیز همچون به ناحق خونی را ریختن انتقام خدا را نزدیک نسازد و کیفرش بزرگ نباشد و سبب زوال نعمت و پایان یافتن زمان حکومت نگردد(...) اگر گرفتار قتل خطا شدی و تازیانه یا شمشیر و یا دستت در مجازات کردنِ کسی
افراط کرد -زیرا ممکن است زدن یک مشت قوی و بالاتر سبب قتل شود-
مبادا که کبر و نخوت حکومت تو موجب شود که
حق صاحبان خون[دیه] را به آنان نپردازی"(۶).
📌 پینوشت:
🔹 سه دسته کردن مصدومین و کشتهشدگان ناآرامی های
#آبان۹۸ بی توجه به این منطق نبود. بخصوص دسته دوم که در جریان تظاهرات اعتراضی به هر نحو جان خود را از دست دادهاند را موضوع
پرداخت دیه و دلجویی از خانواده های آنان کرد.
🔺 جای شگفتی و تعجب این است که با وجود قید
#رهبر_انقلاب مبنی بر اینکه
«هرچه سریعتر انجام شود»؛ با گذشت یکسال ظاهرا انجام نشده است!
(+)
راست گفت امیرالمومنین(ع):"آفَه الاَعمالِ عَجزُ العُمّالِ"
آفت و آسیب اعمال، ناتوانی کارگزاران است.(۷)
📎 منابع:
۱.ر.ک: ملاذالاخیار ج۱۶ص۴۲۲ / روضه المتقین ج۱۰ص۴۶۴/ مرآه العقول ج۲۴ص۱۷۶
۲.التهذیب ج۱۰ص۲۰۳/ وسائل الشیعه ج۲۹ص۱۴۶
۳.ر.ک: ریاض المسائل ج۱۶ص۲۸۴/ جواهرالکلام ج۴۲ص۲۳۸
۴.وقعه صفین ص۹۴و۹۵ ترجمه: پیکار صفین ص۱۳۳/ منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه ج۱۸ص۳۰و۳۱
۵.ر.ک: الکافی ج۷ص۳۵۴
۶. نهج البلاغه نامه ۵۲ / مضمون این فرمان باب " المقتول لایُدری مَن قتله" هم هست: الکافی ج۷ص۳۵۴
۷.غررالحکم
🔺 @m_ghanbarian🎬 @Mostazafin_TV