کریشتف زانوسی؛ فیلمساز لهستانی سالها پیش فیلمی مستند برای شبکه بی بی سی ساخت. در آن فیلم به مقایسه کیفیت دو اثر لئوناردو داوینچی پرداخت و در گفتگو با صاحبنظران تاریخ هنر به این نکته رسید که تابلوی «بانو با قاقم» از منظر ارزش هنری هیچ کم از «لبخند ژکوند» نیست. اما چرا تقریبا هیچکس تابلوی اول را نمیشناسد اما میزان شهرت دومی حتی به پشت کامیونها و وانتبارها هم میرسد؟! او اینگونه پاسخ میدهد: به یک دلیل واضح؛ چون اولی در موزه کراکو نصب است و دیگری در موزه لوور پاریس، جایی که چندین هزار برابر بیننده روزانهاش از موزه لهستانی بیشتر است. و طبیعتاً نویسندگان و تحلیلگران هم برای اینکه قلم خود را صرف اثری ناشناخته نکنند، درباره اثر مشهورتر سخنوری و قلمفرسایی میکنند. این یعنی شیفتگی به دیده شدن، منحصر به خالق اثر نیست (چه بسا اگر لئوناردو زنده بود، دوستتر داشت اثر آویزان در کراکو را بیشتر و ارزندهتر در معرض دید قرار دهد.)، بلکه در منتقدین و تحلیلگران هم نمود دارد. اینجا است که اگر کسی را میبینید که کوششی در معرفی اثر ناشناختهتر میکند، نخست باید شجاعت و سپس استقلال رأیش را ستود. همین!