مؤمنات

از این غم بمیریم رواست...

سکوت تا کی؟!

المستغاث بک یا صاحب الزمان...

@momenaat_ir

از این به بعد ان‌شاءالله مومنات به شکل مستمر پیرامون مباحث زنان، مردان و خانواده با نگاه اسلامی، خواهد پرداخت.

یادداشت مشترک «پایگاه علمی- تحلیلی مؤمنات» با پایگاه «تحلیلی-تخصصی عصر زنان»
پیرامون حضرت خدیجه خدمت شما.

#یادداشت | #اختصاصی

🔻مراجعه به تصویر

♦️زن مستقل مرد شده

✍🏻| خانم مهدیه منافی

🔸یک بار کلیپی دیدم که حرف جالبی ‌می‌زد و می‌گفت: «مردان وقتی به استقلال مالی می‌رسند به سمت تشکیل خانواده می‌روند و زنان برعکس، با استقلال اقتصادی به فکر طلاق می‌افتند!» حرف درستی که برای اثبات آن کافیست کمی به دور و بر خود نگاه کنیم. زنانی که با شاغل شدن و رسیدن به درآمد، قید ازدواج را زدند و یا مردانی که با درآمد همسر، بار خود را در حمایت مالی زن سبک کردند. ایده‌ی زن مستقل، ایده‌ای است که فمینیست‌های مسلمان آن را با حضرت خدیجه تعریف می‌کنند، اما آیا این دیدگاه با سبک زندگی و رویکرد حضرت خدیجه قابل تطبیق است؟ ورود زن به عرصه‌ی اقتصادی به عنوان یکی از عناصر قدرت و حذف مرد به عنوان حامی مالی زن، دو محور مهم در تعریف زن مستقلی است که فمینیست‌ها از آن یاد می‌کنند. با این تعریف، زنی که تحت حمایت اقتصادی مرد است وابسته و ضعیف تلقی شده و ازهمین روست که خانه‌داری در این رویکرد امری فاقد ارزش شناخته می‌شود؛ زیرا زن خانه‌دار ارزش اقتصادی مادی و قابل محاسبه که در قبال دریافت پول تعریف می‌شود را تولید نمی‌کند.

🔹در رویکرد اسلامی اکتساب مال توسط زن مجاز است و برای او انواع حقوق اقتصادی تعریف شده است تا جایی که هم‌پای مردان پرداخت زکات بر آن‌ها واجب شده است که اگر تولید و ورود به عرصه‌ی اقتصادی نبود، نیازی به وجوب پرداخت زکات برای زنان نیز نبود. اما وقتی که یکی از ارکان قوامیت مردان در خانواده بر اساس آیه‌ی ۳۴ سوره‌ی نساء «بما انفقوا» و نقش اقتصادی مرد نسبت به زن است، یعنی یکی از وجوه مهم نقش مرد در خانواده در نسبت با زن، اقتصادی است. تا جایی که برخی از مفسرین از جمله آیت الله جوادی آملی معتقدند مردی که نقش اقتصادی‌اش در خانواده حذف شده، به قوامیت او خدشه وارد شده است. آن‌چه در رویکرد «زن مستقل» مشهود است چیزی نیست جز حذف نقش مهم مرد در خانواده و جا‌به‌جایی نقش‌ها. تا جایی که ‌جرمی آدام اسمیت از آن در کتاب خود با نام «زنان شاغل، مردان خانه‌دار» از آن یاد می‌کند.

🔸موضوعی که برخلاف سیره و مشی رفتاری حضرت خدیجه در نقش خانوادگی خود در نسبت با رسول خدا (ص) است. وجود مقدس ایشان در عین ورود به عرصه‌ی اقتصادی، زنانگی خود را نفی نکرد و قوامیت همسر خود را زیر سؤال نبرد. جالب اینجاست که در روایاتی که وضعیت زنان و مردان را در آخرالزمان وصف کرده است یکی از محورهای مرکزی، مردواره شدن زنان و زن‌واره شدن مردان است. موضوعی که ما آن را در ظاهر و پوشش خلاصه کردیم اما حقیقت این روایت، در تغییر نقش‌ها و از دست رفتن زنانگی و مردانگی است. تا جایی که در روایتی دیگر گفته شده در آخرالزمان زنان نفقه‌دهنده‌ی مردان می‌شوند. امروز که به بهانه‌ی وفات حضرت خدیجه (س) یاد ایشان را گرامی می‌داریم، بهتر است با مبنای صحیح و اسلامی، وجودشان را از تعاریف مدرنی که در سال‌های اخیر به ایشان نسبت داده شده پیراسته کنیم و زن بودن را بما هو زن با مزیت‌هایی که در نظام آفرینش توسط خالق متعال برای او در نظر گرفته شده بشناسیم؛ نه زنی که از زن بودن تهی شده و خود را مستقل از مردی که در زوجیت تکمیل کننده‌ی اوست، تعریف می‌کند.

💠 |@momenaat_ir|

🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان
🌐|@asrezanan_ir|

سال ۱۴۰۳ به شما مخاطبان عزیز مؤمنات مبارک.

بعد از فعال نبودن طولانی مؤمنات، ان‌شاءالله خبرهای خوبی در راهه.

@momenaat_ir

🔰 مسأله‌ی حجاب ؛ پازلی که قطعاتش گم شده است

شاید همه‌ی ما به این سؤال فکر کرده‌ایم که بالاخره وضعیت حجاب چه خواهد شد؟ آیا جمهوری اسلامی تسلیم روند موجود شده است؟ قرار نیست اتفاق ویژه‌ای رخ دهد؟ برنامه‌ریزی برای بهبود اوضاع صورت گیرد؟
و در آخر به این پاسخ رسیدیم که این از علائم آخرالزمان است و کاری از ما نمی‌آید، باید صبر کنیم تا حضرت ظهور کنند و اوضاع را درست کنند! این پاسخ نه تنها رویکرد منفعلانه در برابر مفهوم ظهور و انتظار است، بلکه به مثابه‌ی پاک کردن صورت مسأله برای راحت کردن خودمان و فرار از مسئولیت است. اما واقعیت اینجاست که فقدان راه ‌حل، محصول فقدان فهم مسأله است. مسئله این است که ما به موضوع حجاب از منظر علت نگریسته‌ایم نه معلول. در صورتی که حجاب آخرین حلقه‌ از بروز و ظهور تربیت، جهان‌بینی و شالوده‌ی معرفتی یک زن است. به بیان ساده‌تر، حجاب معلول است نه علت. معلولی که تا قطعات پیشینی و زمینه‌ای آن حل نشود، نمی‌توان انتظار حضور حیامند یک زن در جامعه را داشت.

💠 این که یک زن چه فهمی از نسبت خود با بدنش دارد، چه نگاهی از خود و تصویر رسانه‌ای و استاندارد زیبایی موجود از زن دارد، رویکردش نسبت به پوشش از حیث مالکیت بر بدن است یا صرفا راحتی، پوشش را ابزار می‌داند برای ابراز هویت یا نماد ایدئولوژی، رویکردش به دین و احکام آن چیست، پوشش را محصول تحمیل و سلطه‌ی نگاه مذکر می‌داند یا بخشی از پازل عبودیت در نسبت میان خودش و خدا، همه مؤلفه‌هایی است که خروجی این دستگاه فکری، می‌شود نوع لباسی که یک زن برای حضور در جامعه انتخاب می‌کند. پوششی که می‌تواند ظاهر کننده‌ی وجه جنسی او باشد، یا بالعکس، مستور کننده‌ی آن.

💠 همچنین اگر در سطح گفتمان، حکمت حجاب را به جای تبیین چیستی و چگونگی آن و جایگاهی که زن در نظام آفرینش از جهت حریم و نقشی که برای حیات‌بخشی و ادامه‌ی زندگی دارد، صرفا منحصر کردیم در یکی از کارکردهای آن که حفظ مرد از گناه است و حجاب تبدیل شد به محدودیت برای زن و راحتی جنس مذکر، نه تنها در زمانه‌ی ما پاسخگوی نیاز زن نیست، بلکه فروکاست مفهوم حجاب نیز هست، چون مفهوم حجاب بیش و فراتر از این است و منحصر در یک کارکرد نیست‌.

💠 حالا فرض کنیم بدون توجه به این عوامل و بسترها و تغییر جهان معرفتی یک زن، صرفا بخواهیم او را از بیرون ملزم به حجاب کنیم، امری که ممکن نیست. اگر هم ممکن باشد در سطح دیسیپلین (نظم بیرونی) است نه اوردر (نظم درونی) و بدون توازن و تناسب این دو سطح از نظم‌بخشی به نظام اجتماعی، نمی‌توان انتظار کارامدی بالا از این راهکارها را داشت.
از سوی دیگر زن نیاز به دیده شدن دارد، نیاز مشروعی که می‌تواند پاسخ صادق یا کاذب داشته باشد. اگر این نیاز به درستی در فضای حلال و بدون آسیب خانواده پاسخ داده شد، خودنمایی جنسی او در جامعه به حداقل خواهد رسید و اگر بالعکس نه تنها به نیاز او در بستر حلال خانواده توجه نشود، بلکه پاسخ کاذب برای این نیاز مهیا باشد، زن در جامعه میل به جلوه‌نمایی پیدا می‌کند. همین‌گونه است در مورد هر نیاز مشروعی که در بستر خود پاسخ داده نشود مثل تفریح حلال، که معماری سنتی ما در گذشته پاسخگوی آن بود و یک زن در حیاط خانه نیازش به آب و گیاه و نور بدون پوشش از نامحرم، تأمین می‌شد. فضایی که معماری مدرن که حیا و حریم‌زدایی جزء ویژگی‌های آن است، آن را از زن گرفت و روز به روز حریم امن او را برای حضور آزاد بدون حجاب، تنگ کرده است.

💠 همه‌ی این‌ها حلقه‌های مفقوده و قطعات پازلی است که ما از مسئله‌ی حجاب نفهمیده‌ایم و و برای حل مسأله صرفا به دم دستی‌‌ترین راهکارها روی آورده‌ایم. اگر می‌خواهیم مسئله‌ی حجاب حل شود، باید با نگاه کلان و همه‌جانبه‌نگر، علت‌ها و بسترهای حیازدا را بشناسیم و از ریشه مسأله را حل کنیم. ریشه‌هایی که زن بخشی از آن است نه تمام آن و او جزئی از سیستمی است که داشتن حجاب را برای او سخت کرده و حتی از وادی «حجاب اجباری» که عبارت مرسوم فضای مجازی است به تنگنای «بی‌حجابی اجباری» افتاده است و برای حفظ حجاب در همه جا باید هزینه بدهد. در این فضا و بستر، زنی که بخواهد حجاب را حفظ کند در سختی می‌افتد، از تفریح حلالی که نیست و بستر آن از جامعه حذف شده، تا پاسخ به نیاز مشروع برای دیده شدن در خانواده که رو به کاستی است و تجردی که روزافزون است و دختران محجوب و باحیایی که در رقابت با نمایشگاه عمومی خودنمایی جا می‌مانند، تا جهان معرفتی که حجاب را نه در نسبت با خدا و حق الله، بلکه صرفا محصور در یک کارکرد محدود کننده می‌بیند و خود را برخلاف نگاه الهی که انسان را مالک درجه دو می‌داند و جسم را امانتی که نیاز به حفظ دارد، مالک تن خود دانسته و تصرف بر اساس امیال نفسانی بر جسم خود را به عنوان حق انسانی تصور می‌کند.

✍مهدیه منافی
#حجاب

✅ کانال رسمی جامعه بانوان استراتژیست

🌐 @strategistladies

حضرت زهرا(س) با دفاع از ولایت نقشه شیطان را باطل کرد

🔹ما از حکایت روضه‌ها و مصائبی که بر حضرت زهرا "س" وارد شد، زیاد شنیده‌ایم؛ از غصب فدک، از ماجرای درو دیوار، از ظلم به ولایت امیرالمؤمنین "ع"، همچنین از جایگاه او به‌عنوان همسر علی‌بن‌ابی‌طالب و نقش بی‌بدیل ایشان به‌عنوان «ام‌الائمه» نیز شنیده‌ایم؛ اما کمتر فراتر از این رفته‌ایم تا جایگاه حضرت سلام‌الله‌علیها را در ارتباط با شیعیان و نقش ویژه‌ی ایشان در خارج‌کردن عالم از ظلمت نار بدانیم و بشناسیم.

🔹از قول رسول خدا "ص"  در حدیث معراج این‌گونه نقل شده است: «سمیت فی الأرض فاطمة لأنها فطمت شیعتها من النار وفطم أعداءها عن حبها»؛(١) [او] در زمین «فاطمه» (جداکننده) نامیده شده است؛ چون پیروان خود را از آتش جهنم جدا می‌سازد و دشمنان او از محبتش جدا مانده‌اند.

🔹حقیقت این است که «نور» همراهی با ولایت و «نار» جدایی از ولایت امیرالمؤمنین "ع"  است. اینکه ما شنیده‌ایم حضرت بر در خانه‌ی انصار و مهاجر می‌رفتند تا با تبیین و روشنگری آنان را به ولایت ولی خدا دعوت کنند، در راستای نقش خاص ایشان در ارتباط با شیعیان بوده است تا آنان را از ظلمت «نار» به «نور» ولایت برسانند؛ ولایتی که با تبعیت از روی میل و رغبت، انسان را از دنیای دنی به اوج رشد و تعالی می‌رساند.

🔹آنچه در سقیفه رخ داد، طرح شیطان برای انحراف بشر و گسترش نار روی زمین بود که حضرت فاطمه "س"  با دفاع از ولایت نقشه‌ی او را بر هم زدند و طرح او را ابتر گذاشتند.

🔹اگر طرح شیطان گسترش فساد در زمین و هلاکت حرث (زنان) و نسل است، حضرت فاطمه به‌عنوان عنصر شجره‌ی طیبه‌ی ولایت، طرح کوثری را در عالم درانداخت؛ نسلی که به‌عنوان ثمره‌ی فؤاد او هدایت انسان به قله‌های کمال را به‌عهده دارند.

🔹اگر طرح شیطان قطع پیوند مردم از ولایت و قطع رحمی بود که با فساد فی الارض ملازم است، طرح او در باطل‌کردن این کید شیطان به‌عنوان سیدة نساءالعالمین، زوجیت با حضرت علی علیه‌السلام شد که کفو و همتای او بود و با طهارتی بی‌بدیل، سلسله‌ی ارحام طیبه و اصلاب شامخه‌‌ای را که از حضرت آدم و حوا آغاز شد و تا آخرین مولود این نسل طیب ادامه پیدا کرد، ادامه داد.

🔹اگر طرح شیطان القای فساد و شر در قلوب انسان‌هاست، او با مبارزه‌ و هدایت دائم بر در خانه‌ی انصار و مهاجر رفت تا با قول حسن آن‌ها را به ولایت حقه‌ی امیرالمؤمنین دعوت کند.

پی‌نوشت:
۱- معانی الاخبار، ص ۳۹۶، ح ۵۳.

ادامه متن را از این لینک مطالعه کنید.

✍ مهدیه منافی

#ولایت_مداری
#فاطمیه

✅ کانال رسمی جامعه بانوان استراتژیست
🌐 @strategistladies

یکی از خلأهای اساسی ما در علوم انسانی، عدم فهم واژگان و مفاهیم وارداتی و به کار بردن آن‌ها در غیر از جای خود است. مطالعات زنان هم که با فمینیسم در ایران آمیخته است از این قاعده مستثنا نیست. مثلاً عبارت «gender equality» که به «برابری جنسیتی»، «تساوی جنسیتی» و یا «عدالت جنسیتی» ترجمه می‌شود، معادل هیچ‌کدام از این ترجمه‌ها نیست، خصوصاً این‌که «equality» هیچ قرابت مفهومی با واژه‌های «تساوی» یا «عدالت» ندارد.

🔹 ترجمه عبارت «violence against women» به «خشونت علیه زنان» هم از این سنخ است. مفهوم «violence» به لحاظ ریشه‌شناختی در زبان انگلیسی دو معنا دارد، یکی «رفتار فیزیکی باهدف صدمه زدن، آسیب و یا کشتن فردی» و معنای دیگر «قدرت احساسات و یا قدرت یک نیروی طبیعی مخرب». اما معنی واژه «خشن» در زبان فارسی مقابل نرمی و لطافت است.

🔹 جدای از این مسئله ایراد اساسی این ترجمه عدم وجود حدود الهی در آن است. یعنی هیچ حد و چهارچوبی از اوامر و نواهی الهی و حق و باطل در آن دیده نمی‌شود و واژه بدون جهت ارزشی ترجمه‌شده است. مثلاً با این شیوه از ترجمه تمام حدود رفتاری و ویژگی‌هایی که برای برخورد مرد با نشوز زن در آیه ۳۴سوره نساء(١) ذکرشده است مصداق خشونت است. درصورتی‌که این الگوی رفتاری مصداق عمل حق‌مدارانه است در محدوده شرع. این شیوه ترجمه، ارائه تعریفی فارق از قیود شرعی و مبتنی بر قواعد عرفی است و سکولار.

🔹 در اسلام مبتنی بر مفاهیم قرآنی، واژگان معنای عمیق خود را دارند، دارای جهت ارزشی حق و باطل‌اند و در سر جای خود معنا پیدا می‌کنند. مثلاً ظلم در مقابل مفهوم عدل قرار دارد و طبق کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام عدل یعنی «قرار دادن هر چیز سر جای خود». این بدان معنی است که هر چیز و یا هر فردی از جایگاه خود خارج شد مصداق ظلم است. از مصادیق ظلم، تحریف معانی واژگان و به کار نبردن آن‌ها در سر جای خودشان است.

🔹 از ظلم‌های بزرگ فمینیسم، حیا زدایی است؛ حیا زدایی، یکی ازبزرگ‌ترین حربه‌های شیطان برای خروج زنان از جایگاه زن بودن و تهی کردن آن‌ها از هویت انسانی و فروکاست مفهوم زنانگی به ابزار و کالای جنسی شدن بوده و هست. شیطان با حیا زدایی، لباس غیرت و عفت را از زن و مرد بیرون می‌کشد و این شاید نمود عینی مفهوم آیه «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْآتِهِما...»(۲) در عالم امروز باشد.


پی‌نوشت:
۱- الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتی‏ تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبیلاً إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیًّا کَبیرا

۲- سوره اعراف، آیه ۲۰
پس شیطان، آن دو را وسوسه کرد تا آنچه را از عورتهایشان برایشان پوشیده مانده بود، براى آنان نمایان گرداند...

#فمینیسم
#حقوق_زنان
#روزمبارزه_با_خشونت_علیه_زنان

✍️ مهدیه منافی

✅ کانال رسمی جامعه بانوان استراتژیست
🌐 @strategistladies