دیوبندیسم، خاستگاه فکری تالبان: خاستگاه تفکر طالبان، تفکر گروه دیوبندی هند است. برای شناخت بهتر تالبان، باید خاستگاه فکری آنان را شناخت. ریشه تفکر دیوبندی به گروه نظامی- سیاسی تندرو و پیروان شاه‌ولی‌الله برمی‌گردد. این گروه، با آرمان برپایی خلافت به وجود آمد. یکی از رهبران این گروه شاه اسماعیل (۱۷۸۱– ۱۸۳۱) نواسه شاه ولی‌الله بود. با موضع‌گیری سیاسی تند این گروه در برابر استعمار بریتانیا، هواداران زیادی به دست آورد. در نیمه دوم سده ۱۹ (میلادی) یکی از پیروان مکتب شاه ولی‌الله، به نام «محمدقاسم نانوتوی» در سال ۱۲۴۸ قمری (۱۸۶۷ میلادی) مدرسه «دیوبندی» را در ایالت اوتار پرادش بنیاد کرد. شالوده‌ی تفکر این گروه بنیادگرا، مخالفت با دانش جدید بشری است. آنان با راه‌اندازی مدرسه دارالعلوم در شهر دیوبند تلاش می‌کردند جلوی ورود فرزندان مسلمانان با دانش جدید بگیرند و علوم را به مسرمان و کافر تقسیم می‌کردند. این گروه با ضیاالحق به دنبال تحقق «نظام راستین اسلامی» در پاکستان بود. گروه دیوبندی به وجود داشتن جنبهٔ صوفیانه‌، از تاثیر وهابی‌گری برکنار نماند. دیدگاه دیوبندی‌ نسبت به تشیع: شاه عبدالعزیز (۱۷۴۶ – ۱۸۲۴) به پیروی از باورهای پدرش شاه ولی‌الله دهلوی، کتابی به نام «تحفه اثناعشریه» نوشت که پس از کتاب «منهاج السنة النبویة» نوشته ابن تیمیه، دومین ردیه بر مذهب تشیع و به زبان فارسی است. نویسندگان دیگر دیوبندیه نیز به پیروی از بزرگانشان کتاب‌هایی علیه شیعه تألیف کرده‌اند مانند: «تحفة اثنی عشریة» از عبدالعزیز دهلوی؛ «هدیة الشیعه» از ملامحمد قاسم نانوتوی؛ «هدایة الشیعة الرشیدیه» از رشید احمد کنگوهی؛ «مطرقة الکرامه» از خلیل احمد سهارنپوری‌؛ «مقالات مختلفه مقام صحابه پر» از حسین احمد مدنی. سپاه صحابه، شاخه نظامی دیوبندی: گروه نظامی و تروریستی سپاه صحابه که ترورهای خونینی در پاکستان انجام داده، شاخه نظامی دیوبندیسم است. طالبان نیز برخاسته از مدارس دیوبندی هستند و تفکر متحجرانه، ضد دانش و تکنولوژی، تکفیری و تروریستی دارند. تالبان، با گرایش شدید قومی را با تفکر متحجرانه دیوبندیسم درآمیخته‌اند. تفکر ضددانشی دیوبندی، با زیست و خوی بدوی قبایل همخوانی دارد. درآمیخته