معین‌درنگِ ۱۰: کمال‌گرایی‌ اشتباه ترجمه شده! «کمال‌گرایی» که این روزها وِرد زبان‌ها شده، در اصل از انگلیسی وارد فارسی شده و معادل perfectionism است. بیایید تعریف لغت‌نامۀ آکسفورد از perfect را ببینیم: perfect: having all the required or desirable elements, qualities, or characteristics; as good as it is possible to be. ترجمه: دارای خصوصیات و کیفیات و مشخصات مطلوب و جذاب، به بهترین وجه ممکن. همان‌طور که در تعریف بالا هم پیداست، «بهترین وجهِ مطلوبیت و جذابیت» از ویژگی‌های پدیدهٔ پرفکت است. در فارسی هم پرفکت و مشتقات آن را چنین ترجمه کرده‌اند: پرفکت: کامل، بی‌عیب‌ونقص، عالی، تمام‌عیار پرفکشن: کمال پرفکشنیست: کمال‌گرا بنابراین چیزی پرفکت/کامل است که بی‌عیب‌ونقص و در نهایتِ مطلوبیت باشد و کسی کمال‌گراست که در تلاش است پدیدهٔ موردنظرش بی‌عیب‌ونقص و در نهایتِ مطلوبیت باشد. اگر حد «قابل‌قبول/استاندارد» را ۵۰ درصدِ مطلوبیت در نظر بگیریم، حد «کمال/پرفکشن» ۱۰۰ درصدِ مطلوبیت است و کسب این حد از مطلوبیت قطعاً از توان انسان خارج است. همین واقعیت موجب شده بسیاری از مشاورانْ دیگران را از کمال‌گرایی بر حذر بدارند و آنان را به عمل‌گرایی دعوت کنند. اما بسیار می‌بینم و می‌شنوم که فرضاً نویسنده‌ای چیزی می‌نویسد و حتی به‌زور یک بار آن را می‌خواند و زمانی که از سرعت نوشتن و انتشار اثرش تعجب می‌کنم، توجیه می‌کند و عذر می‌آورد که نمی‌خواستم دچار کمال‌گرایی بشوم، و این در حالی است که نوشته‌اش حتی در حد قابل‌قبول/استاندارد هم نیست، چه رسد به کمال/پرفکشن! کسی به‌واقع کمال‌گراست که در عین عمل‌گرایی، برای رسیدن به نهایتِ کیفیت و مطلوبیتِ اثرش از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند؛ اما وقتی پس از بارها و بارها کوشش اثرش را می‌آفریند و بارها و بارها آن را می‌آزماید و در نهایتْ مطمئن می‌شود که به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند آن را باکیفیت‌تر و مطلوب‌تر از آن‌چه اکنون هست ارائه دهد، آن‌گاه از کمال‌گرایی دست می‌کشد و با آگاهی از این‌که اثرش عیب‌ونقصی هرچند کوچک و اندک دارد، آن را ارائه می‌کند. و اما یک پیش‌نهاد دوستانه و صمیمانه به مترجمان و نویسندگان: لطفاً «خودکمال‌گراپنداری» نکنید و تا زمانی که هنگام تألیف یا ترجمه، بارها و بارها به لغت‌نامه و دانش‌نامه و منابع و مراجعِ متعدد رجوع نکرده‌اید، تا زمانی که صددرصد زمان و انرژی و حوصله و دقتتان را صرف نکرده‌اید، تا زمانی که متن تألیف یا ترجمه‌تان را ده‌ها بار نخوانده‌اید و آن را زیروزِبر نکرده‌اید، به خودتان برچسب کمال‌گرا نزنید و رخوتتان را با شعار عمل‌گرایی و پرهیز از کمال‌گرایی کتمان نکنید؛ چراکه اول و آخر فقط خودتان را فریب می‌دهید و به اعتبار خودتان آسیب می‌زنید. معین پایدار، ۰۱ دی ۱۴۰۳