⭕️ ده تجربه اعتماد به آمریکا / بخش اول
🔴 عامل اصلی سقوط پهلوی
اگر بر اساس اسناد،
#جاستین_پرکینز را اولین آمریکایی بدانیم که وارد خاک ایران شد و با تأسیس روزنامه و دیگر اقدامات فرهنگی سعی به
#تغییر_فرهنگ ایران داشت؛ باید گفت خشت اول رابطه
#ایران_و_آمریکا چنان کج نهاده شد که نمی توان به راست شدن آن امید بست. در این کمتر از دویست سال رابطه میان ایران و ایالات متحده اغلب روابط یا آشکارا استعمارگرانه بوده است، یا در گذر زمان حقیقت سلطه جویی پنهان آن آشکار شده است.
اما مایه افسوس آنجا است که اسناد متعدد منتشر شده در این خصوص، یا بازخوانی نشده است و یا در تلألو دروغین پروپاگاندای غرب دیده نشده است. بدتر آنکه برغم همه تجربیات منفی گذشتگان، همچنان خیال و رویای تکیه زدن بر کدخدا برای زندگی بهتر را کنار نگذاشته ایم. به قول بیدل دهلوی:
خیالی سد راه عبــرت ماست
گر این دیوار نبود خانه صحراست
در بازخوانی روابط ایران و آمریکا، چند عبرت آشکار را می توان برشمرد:
1⃣ سقوط بخاطر اعتماد
درپی حمله
#متفقین به ایران در ۳ شهریور ۱۳۲۰
#رضاشاه از آمریکاییها کمک خواست؛ اما نه تنها فرانکلین
#روزولت بدان اهمیتی نداد، بلکه با نادیده گرفتن حاکمیت ایران، در اشغال متفقین مشارکت کرد و از جمله دستاوردهای این اعتماد سرنگونی شاه وقت و جانشین کردن فرزند او برای سیطره بهتر بر ایران بود. روزولت با دریافت ضعف دولت ایران، مدتی پس از آن نیز در نادیده گرفتن حاکمیت ایران و برگزاری کنفرانس تهران مشارکت داشت.
2⃣ نقشه بمباران اتمی پس از اعتماد
پایان
#جنگ_جهانی_دوم ضرورت خروج نیروهای متفقین از ایران را مطرح کرد؛ اما
#استالین به بهانههایی از خروج ارتش سرخ از شمال ایران خودداری کرد و حتی در آذربایجان و کردستان حکومتهای دستنشانده بوجود آورد. تا سالها به نظر می رسید که اولتیماتوم هری
#ترومن رئیس جمهور وقت آمریکا موجب نجات ایران از دست شوروی شده است. اما سالیانی بعد با انتشار اسنادی که اشتباها توسط کتابخانه ریاست جمهوری هری ترومن در سال ۱۹۹۶ منتشر شد، افشا گردید که دولت های آمریکا و بریتانیا طرحی موسوم به Danial policy آماده کرده بودند که در صورت احتمال دستیابی شوروی به منابع نفتی کشورمان، ایران را
#بمباران_هسته_ای کنند! این طرح در دولت هری ترومن طراحی شد اما در دوران سه رییس جمهور بعدی نیز ادامه داشت.
3⃣ کودتا پس از اعتماد
سیاست دویث دیوید آیزنهاور که شعار صلح می داد، شکل گیری این انگاره شد که آمریکا پشتیبان نهضت
#ملی_شدن_صنعت_نفت خواهد بود.
از این رو
#مصدق پس از آشکار شدن قصد
#کودتا توسط انگلیس، در 27 مرداد 1332 از سفیر آمریکا رسما تقاضای کمک کرد. در حالی که بر اساس اسناد بعدا منتشر یافته، لویی هندرسون سفیر وقت آمریکا در ایران خود بخشی از مجریان عملیات
#آژاکس یا همان
#کودتای28مرداد بود.
4⃣ فروپاشی
کشاورزی#محمدرضا_پهلوی اواخر سال ۱۳۴۱ از واشنگتن دیدار کرد و توانست حمایت جان اف
#کندی را جلب کند. او سلسله اصلاحات دستوری از سوی آمریکا را به اجرا گذاشت که از جمله آنها اصلاحات ارضی بود. طرحی که با توجه به شرایط
کشاورزی ایران تهیه نشده بود و موجب نابودی صنعت
#کشاورزی ایران شد. صنعتی که تا قبل از کشف نفت، به خوبی کشور را اداره می کرد.
5⃣ آمر کشتار هزاران شهید
۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۰ سفیر امریکا در تهران ایران خواستار تصویب
#کاپیتولاسیون برای کارمندان مستشاری کشورش شد. این درخواست پیش شرط حضور مستشاران آمریکا برای تضمین اقتدار و تداوم حکومت پهلوی بود؛ اما به دلیل مشاوره های مکرر غلط سیاست مداران آمریکایی در ضرورت سرکوب ایرانیان برای بقا، سرانجام منجر به سقوط پهلوی و شهادت هزاران ایرانی شد. آخرین نمونه این کشتارها در
#8بهمن 1357 در خیابان انقلاب اسلامی تهران با دستور معاون فرمانده ناتو رخ داد. ژنرال هابرت
#هایزر پس از ارزیابی میدانی به ارتشبد قره باغی توصیه کرد که «لوله تفنگهایتان را پایین بیاورید و بیخود تیر هوایی شلیک نکنید». او در خاطرات خود که با نام «مأموریت در تهران» به چاپ رسیده است، قره باغی را بخاطر زود تسلیم شدن و عدم تداوم کشتار مردم، شماتت کرده است!
اعتمادهای بی فرجام رژیم پهلوی به آمریکا محدود به این چند نمونه نیست و تنها مثالهایی مشهورتر از میان آنها ذکر شد. اما اگر نیک بنگریم، در اغلب عواملی که موجب سقوط پهلوی به چشم می آید، جای پای
#اعتماد_به_آمریکا مشهود است.
@mm_eslamy