⚫️ هزاران شهید ناشناخته حجاب
🔸این روزها شبههای مطرح شده است که
#قیام_گوهرشاد پیش از دستور کشف حجاب بوده است و نمیتواند با موضوع حجاب مرتبط باشد. این در حالی است که زمینهسازی رضاشاه برای رفع حجاب از حدود ۱۰۰ ماه قبل از
#۱۷دی ماه ۱۳۱۴ در
#روندی_تدریجی آغاز شده بود.
🔸نخستین واكنش روحانیت علیه طرح حجاب زدایی از
#قم شروع شد؛ سه شنبه ۲۹ اسفندماه ۱۳۰۶ شمسی که برابر با روز ۲۷ ماه مبارک رمضان بود؛ حدود ۵۰ هزار زائر که اکثریت آن بانوان بودند، در حال قرائت دعای ندبه در آستانه تحویل سال بودند. اعضای خانواده رضاخان از جمله،
#تاجالملوک_آیرملو مادر ولیعهد وقت، به قم آمده و در غرفه بالای ایوان آیینه نشسته بودند و حجاب از سر بر میدارند. آیت الله حاج شیخ محمدتقی
#بافقی یزدی دعای ندبه را قطع کرده و لب به اعتراض میگشاید که « توی ایوان بروید و از آن جا با صدای بلند از طرف من بگویید: رفع حجاب حرام است، خاصّه در حرم دختر پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم)» این اعتراض آن هم از سوی چهرهای که سابقه اعتراض کتبی پیشین در این خصوص داشت، موجب خشم شدید
#رضاشاه گشت و با چکمه وارد حرم شده و آیتالله
بافقی را شخصا مورد ضرب و شتم قرار داده و زندانی کرد.
🔸این رویه ادامه داشت، چنانکه محمدرضا شاه پس از اشاره به این حادثه در کتاب « ماموریت برای وطنم» میگوید: «پدرم بدوا بهرفع حجاب زنان اقدام کرد و در اثر تشویق و تحریض وی در سال ۱۳۰۹ نخستین بار بعضی از بانوان طبقه اول در خانههای خود و
#مجالس_مهمانی به لباس زنان اروپایی در آمدند وعده کمی هم جرأت کرده، بدون حجاب در خیابانها ظاهر میشدند . در سال #۱۳۱۳ آموزگاران و دختران دانش آموز از داشتن حجاب ممنوع شدند و افسران ارتش با زنانیکه حجاب داشتند راه نمیرفتند.»
🔸در آغاز سال ۱۳۱۴ یکی از گامهای اصلی رضاشاه برای
#کشف_حجاب از شیراز آغاز شد. در جشنی با حضور علیاصغر حكمت، وزیر معارف در مدرسه شاهپور
#شیراز برگزار شد، « عدهای از دختران جوان بر روی سن ظاهر گشته، به ناگاه برقع از روی بر گرفتند و با چهرهای باز و گیسوانی نمایان، پایكوبی را آغاز كردند».
متدینین شیراز چنین ننگی را برنتابیدند، فردای آن روز در مسجد وكیل شیراز اجتماعی با محوریت روحانی مبارز آیت الله سید حسامالدین
#فال_اسیری برگزار شد و خواستار مواظبت مردم در برابر توطئهها شد. این دعوت مردم به حضور در صحنه منجر به دستگیری و حبس سریع وی شد.
🔸روحانیون حوزه علمیه
#مشهد در برابر این حادثه، تجمعی اعتراضی در منزل آیتالله شیخ یونس اردبیلی در برابر اقدامهای انجام شده بر علیه حجاب برگزار كردند. حاصل این تجمع، درخواست از آیتالله حاج آقا حسین
#قمی ، از مراجع وقت که سابقه زعامت حوزه علمیه خراسان را داشتند بود تا جهت گفتگوی مستقیم با رضا شاه به تهران عزیمت كنند.
وی پس از عزیمت به تهران در حرم حضرت
#عبدالعظیم (علیه السلام) بازداشت و ممنوع الملاقات گردید.
🔸واکنش تند رضاشاه در برابر خیرخواهی روحانیت، موجب تجمعی از روحانیان معترض در
#مسجد گوهرشاد شد.
از تهران به شهربانی مشهد دستور رسید كه وعاظ معروف زودتر دستگیر شوند. علما تصمیم گرفتند به شاه تلگراف فرستاده و او را از این كار باز دارند. هشت نفر از علما، صبح روز جمعه ۲۰ تیر ۱۳۱۴ این تلگراف را امضا كردند. این تجمع با حدود یكصد نفر كشته و زخمی توسط قزاقها، وارد مرحله جدیدی شد. مردم به مقاومت ادامه دادند و نظامیان عقب نشینی كردند. مردم از اطراف به مسجد گوهرشاد آمده و برای متحصنین غذا آوردند،
#زنان با علم كردن چادری در وسط مسجد، به نهضت پیوستند. نواب احتشام رضوی برای زنان سخنرانی كرد. شعارها در این تجمع به صراحت بر علیه حجاب زدایی و تغییر لباس بود و شعارهایی نیز بر ضد سلطنت داده شد.
🔸در این مرحله رضاشاه شخصا دستور
#قتل_عام مسجد نشینان را صادر كرد.
#۲۱تیر ماه با استقرار نظامیان در نقاط حساس و در مرکز تجمع مردم، مسلسلها بر نقاط مشرف بر تجمع مردم نصب شد. نیمه شب مسلسلها با هدف تصرف مسجد به كار افتاد. عده كشته شدگان بین ۲ تا ۵ هزار نفر و دستگیرشدگان ۱۵۰۰ نفر برآورد شده است. نقل موجود حکایت از حمل جنازهها و زخمیها با ۵۶ كامیون و دفن آنها دارد.
🔸رضا شاه پس از سركوبی این قیام در تیرماه ١٣١٤ خطاب به علی اصغر
#حكمت وزیر معارف اظهار میدارد: «سابقاً به شما گفته بودم یك روز جلسه بكنید و خانمها هم حاضر شوند و حجاب از میان برداشته شود ولی آن وقت هنوز مصمم نبودم و خیال میكردم این كار را در بهار ١٣١٥ بكنم ولی حالا بواسطه حوادثی كه در خراسان پیش آمده است و بعضی از اشرار در مسجد گوهرشاد تجمع كرده بودند و متفرق شدند و خیانتكاران مجازات شدند زمینه حاضر است باید به فوریت این جلسه را حاضر كنید.»
@mm_eslamy