🔹روش متفاوت انگلیسها در حمایت از جاسوسان
مرحوم آیت الله شیخ محمد خالصی زاده از معدود مبارزین حاضر در مقطع پلیس جنوب است که از خود، دست نوشته هایی بر جای گذاشته است. وقتی فیصل بن حسین هاشمی، به اراده و ادارهی انگلیس ها، پادشاه عراق شد، خالصی زاده را به ایران تبعید کرد. شیخ آمد که برای رهاندن عراق از دست انگلیس ها وفیصل، مددی از دولت و مردم ایران بخواهد ولی دید آسمان اینجا نیز همان رنگ است. مردم ایران را هم سخت گرفتار ستم و نیرنگ انگلیس و دست نشاندگانش یافت.او در بخشی از کتابش نوشته است: « پس از جنگ جهانی [اول] نیروهای انگلیس تمام ایران و چند شهر قفقاز را اشغال کردند. قرارداد وثوق الدوله نیز بسته شد که می گفت امور مالی و ارتش ایران در دست انگلیس ها باشد. انگلیس در ایران قشونی به نام پلیس جنوب تأسیس کرد که مرکزش در شیراز بود. ایرانیان مقاومت بی سابقه ای علیه آن قرارداد و آن نیروی نظامی موسوم به پلیس جنوب کردند. همه اقشار اعم از مرد و زن، پیر و جوان، عارف و عامی و نیز مطبوعات به صحنه آمدند. ایران یکپارچه بپا خاست؛ وقتی بلشویکها در روسیه به پیروزی رسیدند، ایران نخستین کشور جهان بود که آن نظام را به رسمیت شناخت. این کار نه از روی علاقه به آن مرام، بل برای رهایی از چنگ انگلیس ها بود که بی مبالاتی در حق ایران را از سر گرفته بودند و تعهدی در برابر این کشور نشان نمی دادند.»او در فراز دیگری از دستنوشته هایش که مربوط به دوره پادشاهی رضاخان است، نامه ای را آورده که خود در شرحش نوشته است: « انگلیس ها وقتی از طبقه اعیان و اشراف و کارکردشان ناامید شدند، دنبال کسی از اقشار پایین تر گشتند که ایرانی هم نباشد. پس از جستجوی بسیار و کاوش فراوان، گمشده خود را در وجود دو نفر یافتند. یکی سید ضیاء الدین یزدی کربلایی، مدیر روزنامه رعد تهران؛ و دیگری رضاخان قفقازی مازندرانی، سرهنگ مسلسل چی قزاق و شاه کنونی ایران (که نشان داد گمان انگلیس ها درباره اش درست بوده است). خلاصه ماجرای انتخاب شدن این دو نفر را یکی از صاحب منصبان فوج رضاخان، هنگام ورودم به تهران برایم نوشته بود.»علی شمس، مترجم خاطرات آیت الله شیخ محمد خالصی زاده به فارسی، درباره این نامه نوشته است: «نام نویسنده نامه معلوم نیست و اصل فارسی نامه نیز به دست نیامد. این نوشتار از روی نگارش عربی آقای خالصی زاده، به فارسی برگردانده شد.»بخشی از نامه مذکور که البته حاوی نکات نغز بسیار است؛ به چگونگی مواجهه انگلیسها با عوامل خود باز می گردد: «درباره زندانی شدن خزعل در تهران، از کنسول انگلیس پرسیدم: «مگر وی دوستدار انگلیس نبوده و مگر آن همه جانفشانی در فرمانبری از انگلیس نکرده است؟» گفت: «بلی چنین بوده اما فرق میان دوستداران ما و دوستداران روسها آن است که دوستداران روس ها به دار آویخته می شوند آنطور که سردار معزز بجنوردی و پنج برادرش و مرتبطان وی در خراسان همگی حلق آویز شدند. اما دوستداران ما با کمال عزت و احترام زندگی می کنند مانند شیخ خزعل و پسرانش در تهران که هیچ کس زهره ندارد به آنان نگاه چپ کند. دوستداران ما و مراجعه کنندگان به سفارتمان در تهران، همه عزت و احترام می بینند ولی دوستداران روسها و مراجعان سفارت روسیه در تهران ذلیل و توسری خورند و سرنوشتشان حبس یا اعدام است». به کسانی اشارت می کرد که جاسوس انگلیس یا معروف به جاسوسی برای انگلیس بوده و نماینده مجلس نیز شده اند و کم هم نیستند. آخونداوف [آخوندزاده] را مثال زد که با روس ها مرتبط بوده به حبس افتاده و تهدید به قتل شده است و بسیاری دیگر از این قبیل می گفت. اینها را فقط محض نمونه آوردم. انگلیس ها نیز گاهی تظاهر به مخالفت با رضاخان و کارهایش می کنند اما در باطن به او پول و سلاح و مشورت می دهند.»