هوازدگی به جان گچبریهای ایلخانی یک آرامگاه مهم در خراسان بزرگ افتاده است. زمان زیادی باقی نمانده. معلوم نیست جابهجایی مدیران وزارت میراثفرهنگی قرار است چقدر طول بکشد و اگر به انجام برسد برنامهای برای ساماندهی آن دارند یا نه؟
کارشناسان هشدار میدهند که آرامگاه قطبالدین
حیدر در خطر است. قطبالدین حیدر یکی از عرفای بزرگ ایران بوده و آرامگاهش قلب تپنده خراسان بزرگ. اکنون میدانیم این آرامگاه صد سال بعد از مرگ او با همت هنرمندان و معماران ایرانی برپا شده است
در چند سال گذشته هنگام مرمت نشانههایی به دست آمد که قدمت این بنا را صد سال به عقبتر برده است. با این حال به رغم وعدههای بسیار از سوی مدیران میراثفرهنگی و نمایندگان مجلس بودجهای برای ساماندهی آن اختصاص پیدا نکرده است. این آغاز ویرانی یکی از مهمترین داشتههای یک وزارتخانه است که دستوری برای رسیدگی به آن داده نشده است. سوال این است چرا مدیران میراثفرهنگی و اوقاف خراسان به وظایف خود عمل نمیکنند؟
اینجا یکی از مهمترین بناهای
تربت حیدریه است. یک کارشناس مرمت که از سال ٩٦ روی بنای قطبالدین حیدر کار میکند، به «میراث خبر» میگوید: ٦ ماه به صورت مداوم برای اصلاح نقشه ها و روایتها درباره این بنا در کتابخانه دانشگاه تهران فعالیت و با دکتر شفیعی کدکنی نیز صحبت هایی داشته ام و نتیجه این مطالعات منجر به شناختی از زوایای پنهان بنا و مرمت آن شد
پژوهشهای مرمتی به همراه محمدابراهیم رفعتی، از کارشناسان برجسته مرمت در این بنا منجر به لایهبرداری از آن شد. لایههایی که نازکتر از پوسته تخممرغ بودند و هر بار با کنار رفتن لایهها بخشی از تاریخ نمایان میشد. در این دوره حدود ٧ لایه گچی کشف شده که در آخرین لایه یادگاری با قدمت ٨٢٣ هجری قمری پیدا شده است. یکی از کارشناسان مرمت در این حوزه تاکید میکند: با کشف لایههای تاریخی قدمت این بنا به دوره تیموریان و حتی ایلخانیان میرسد
با وجود اهمیت این کشف که در هر کشوری میتوانست غوغا به پا کند و نیروهای استانی که از قضا در وزارث ضرغامی قدرت اختیار بیشتری داشتند برای مرمت و احیای آن بسیج شوند، اکنون شاهد نابودی لحظه به لحظه این بنا به دلیل هوازدگی و شرایط نامساعد حفاظت هستیم
یکی از کارشناسان مرمت شهرستان می گوید: از سالهای گذشته تا به امروز، در این بنا فعالیت های مختلف مرمتی و پژوهشی صورت گرفته و استادکاران زیادی کار کرده اند که حتی آخرین آنها همه مبلغ پولی که قرار بوده دریافت کند را هم نگرفت. نماینده شهر نیز قولهایی داده اما از او خبری نشد و فقط یک میلیارد پول میتواند این بنا را از این وضعیت بطور اضطراری نجات دهد. بنایی که در صورت ساماندهی میتواند قطب گردشگری مهمی در خراسان باشد اما ما شاهد وضعیت نامناسب بنا در بسیاری از بخشهای آن هستیم
بر پایه کارشناسیهای انجام شده این بنا در دورههای مختلف از تیموریان و ایلخانیان تا دوران صفوی همواره مورد توجه حاکمان وقت بوده است چرا که یکی از قطبهای مهم گردشگری و زیارتی خراسان به شمار میرود. به نظر یکی از کارشناسان مرمتی توضیح میدهد که در دوره شاه طهماسب صفوی، در ورودی شرقی از سمت چلهخانه سفارش داده شده که نشان میدهد در این دوره هم ارزش قابل توجهی برای این بنا قائل بودند
بهمن صباغ، یکی از شاعران خراسانی اقدام به خوانش این اشعار روی دیوارهای این بنا کرده است. در حالی که مردم
تربت حیدریه به شدت خواستار رسیدگی به این بنا هستند اما تا امروز اقدام جدی برای ساماندهی آن انجام نشده است. حال سوال اینجاست، چطور ممکن است امروز بنا و مسجد جامعی اینگونه دستخوش ویرانی شود و اقدامی برای حفاظت آن صورت نگیرد؟
#میراث_خبر #میراث_فرهنگي #باستان_شناسي #وزارتخانه_میراث #گردشگري #صنايع_دستي #ايلخاني #قطب_الدين_حيدر #خراسان #تربت_حيدريهhttps://t.center/miraskhbar