📎 شاه، یک روایت سینمایی
✍🏼 #مصطفی_انصافینوشتنش ۱۸ ماه زمان برده، از فروردین ۷۶ تا شهریور ۷۷. خودش میگوید وقتی خواسته نگارش فیلمنامه را شروع کند، با اینکه بیش از سی جلد کتاب دربارهی شاه خوانده بود، دیده نمیتواند. برای اینکه چیزی از جزئیات زندگی شاه نمیدانسته. نمیدانسته شاه چگونه میخوابد، چگونه بیمار میشود، حمام کردن و ریش تراشیدن و لباس پوشیدن و غذا خوردنش چه جور بوده است و...
او بهدرستی میدانست که همین جزئیات پیشپاافتادهی روزمرهی زندگی است که به شخصیت تشخص میبخشد. برای همین دست به دامن
#مسعود_بهنود شد تا در نگارش فیلمنامه به او مشاوره دهد. بعد از بازنویسی سوم، همین که کار به مرحلهی پیشتولید رسید، مطبوعات شروع کردند به هیاهو. اطلاعیهی انجمن سینمای دفاع مقدس، که
#کیومرث_پوراحمد را متهم کرده بود به تحریف وقایع انقلاب، نقش پررنگی در اوجگیری مخالفتها با تولید فیلم داشت. همکاری
بهنود با او هم حساسیتبرانگیز شده بود.
بهنود با روزنامهای گفتوگو کرد و دربارهی نقش خودش در نگارش فیلمنامه توضیحاتی داد. اما کار خرابتر شد تا اینکه در شهریور ۷۷ تولید متوقف شد. پوراحمد کار بازنویسی چهارم را که تا میانه پیش رفته بود، به پایان رساند و فیلمنامه را در قالب کتاب چاپ کرد و اینگونه پروندهی فیلم برای همیشه بسته شد.
فیلمنامهی شاه، با ساختاری که میتوان آن را نمونهی یک داکیودرام دانست، به شاه شخصیت میبخشد، از او کاریکاتور نمیسازد (هرچند در مورد دیگر شخصیتها از این آسیب مبرا نمیماند) و از او انسانی میسازد با نقاط ضعف و قوت، مثل هر انسان دیگری، که در لحظاتی همدلیبرانگیز هم هست. با اینکه فیلمنامه با خوانش حکومت از شاه و سیاستهای او کاملاً سازگار است و این، بهویژه در گفتارها (بخشی از روایت در قالب گفتار روی تصاویر ارائه میشود) بهشدت خودش را به رخ میکشد، این فیلم و فیلمنامه تحمل نشد و شد آنچه شد.
هوچیگران و عربدهکشان و هیاهوکنندگان که ید طولایی در کوفتن بر طبل توخالی عقاید پوسیدهشان دارند هجده ماه از عمر پوراحمد را تلف کردند و از ایشان کسی نمیداند رنج قدغن کردنِ آنچه با صرف عمر گرانبار خلق شده، مثل سقط شدن جنینی در ماه نهم، تا چه اندازه هولناک میتواند بود. کسی نخواهد دانست بر قامت رعنای آن مرد خوشفکر چند تا از این زخمها نشسته و چندتا از آن زخمها چرکی شده و چند تا از آن چرکها فکرِ راحت کردن خود را در سرِ او پرورانده. نشستهام به انتظارِ انتشار آن هشت صفحه تا بدانم کدام زخمهای عفونی پیرمرد را، که آثاری بهیادماندنی در ستایش زندگی ساخته، به خودکشی واداشته. یادش سبز خواهد ماند.
https://www.instagram.com/p/CqrGTtVtSRy/?igshid=YmMyMTA2M2Y=