📝 نامکالمه
📎 کوتاه دربارهی «تا جمعه رابینسون»
✍🏼 مصطفی انصافی#تا_جمعه_رابینسون کوششی برای برقراری مکالمه است و این کوشش، گرچه
تا پایان مسیر دستاوردهایی دارد، در حسرت مکالمه باقی میماند.
گلستان در ابتدا، نامهنگاری را خیلی جدی میگیرد. نامههای طولانی مینویسد، نه به طول و تفصیل نامه به سیمین، اما گاهی نامهی پنجصفحهای هم مینویسد. گدار اما مثل کودکی بازیگوش میخواهد بازی کند؛ پیامها و تصاویر بیمعنی و معماگونه میفرستد. در طول هفتههای متوالی تحولی کمرنگ حاصل میشود. گلستان از برجعاجش بیرون میآید و نامههای بازیگوشانه مینویسد و گدار هم بازیگوشی را کنار میگذارد و کمی جدیتر ادامه میدهد. اما در نهایت مکالمه غیرممکن است: موازیانِ به ناچاری.
فیلم میکوشد در عین توجه به وجوه اشتراک، دنیای پرکنتراست دو هنرمند را به تصویر بکشد. آن کنتراست در لایهی بصری فیلم در محل اقامت دو هنرمند خود را مینماید: گلستان در کاخ افسانهایاش در ساسکس که انگار با روحهای سرگردان دوکها و دوشسهایش از قرن نوزدهم پرتاب شده به امروز و گدار در خانهی محقرش در دامنههای آلپ در سوییس؛ و در لایهای عمیقتر، گدار در نود و یکسالگی، اندوهگین و مرگاندیش و گلستان در صدسالگی همچنان امیدوار به انسان که انسان را بنمایهی رنسانس میداند و تناظری میبیند میان انسانِ عصرِ رنسانس و «جان آدمیت» در آن بیت سعدی که «تن آدمی شریف است به جان آدمیت.»
وجوه اشتراک هم هست. پیرمردها، هر دو با عصا، آواره در پلهها، بالارونده و پایینآینده، برای سرک کشیدن به فضاهای دیگر، هر دو در جستوجوی راز هستی، گدار عمدتاً در میان پلانهای فیلمهای محبوبش از جمله جانی گیتار و کلمات رمانهای جیمز جویس و دشیل همت و الیاس کانتی؛ و گلستان در میان موومانهای سمفونیهای محبوبش و ابیات سعدی.
فیلم
#میترا_فراهانی گرچه در حسرت مکالمه باقی میماند، اما از دل ضدمکالمهاش انگیزهی بازپرسیدن پرسشهایی که اندیشیدن به پاسخشان همچنان ضروری است، هرچند نتوان پاسخی برایشان یافت، بیرون میآید. آیا هنر اهمیتی دارد؟ آیا باید به سینما و ادبیات ایمان داشت؟ آیا هنر میتواند جهان بهتری برای ما بسازد؟ آیا میتوان به زبان مشترکی رسید؟ آیا تفاهم ممکن است؟
#ژان_لوک_گدار در پاسخ به این پرسش
#ابراهیم_گلستان که آیا هنوز به سینما اعتقاد دارد، پاسخ میدهد که «اگه بگم بهش اعتقاد دارم تو از من میپرسی چرا و چراییِِ این مسئله... بچهها هیچوقت نمیپرسند چرا. میگردند، نگاه میکنند، لمس میکنند. والدین بهشون یاد میدن که بپرسند چرا.»
نسخهی کامل فیلم را از
اینجا دانلود کنید.
@maneravi