مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

⚡️انسان آزاد، جامعه ی آزاد می سازد.

📝داودفیرحی:

🏷«آزادی ارزش کمیاب و گرانبهایی است که در حفظ و بازتولید آن کوشش مدام لازم است. انسان‌های آزاد اسوه‌های جامعه هستند، میخ‌های چادر جامعه که یک جامعه را از طوفان‌ها حفظ می‌کنند و از غلطیدن به یک جامعه توده‌ای بی‌قاعده پرهیز می‌دهند. امام علی (ع) در نامه ۵۳ به مالک تاکید می‌کند که انسان‌های آزاده را دریاب که آن‌ها مجموعه و جزیره‌ای از کرامت‌اند و نماد و نشانه عرف نیکوی جامعه خودشان.

🏷"ثُمَّ الْصَقْ بِذَوِي الْمُرُوءَاتِ وَالاَْحْسَابِ، وَأَهْلِ الْبُيُوتَاتِ الصَّالِحَةِ، وَالسَّوَابِقِ الْحَسَنَةِ، ثُمَّ أَهْلِ النَّجْدَةِ وَالشَّجَاعَةِ، وَالسَّخَاءِ وَالسَّمَاحَةِ؛ فَإِنَّهُمْ جِمَاعٌ مِنَ الْکَرَمِ، وَشُعَبٌ مِنَ الْعُرْفِ. ثُمَّ تَفَقَّدْ مِنْ أُمُورِهِمْ مَا يَتَفَقَّدُ الْوَالِدَانِ مِنْ وَلَدِهِمَا"

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی  

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.center/majmaqomh

🟣در فضیلت درست‌کاری
📝#مهراب_صادق‌نیا

🏷معمولاً درست‌کاری را به "انجام دادن کارِ درست" معنا می‌کنند. بر اساس این تعریف، گویی فهرستی از کارها وجود دارد که "درست" توصیف می‌شوند و هرکس با هر انگیزه‌ای آن‌ها را انجام بدهد، درست‌کار خوانده می‌شود. با این حال، درست‌کاری به مثابه یکی از مؤلفه‌های هوش اخلاقی، معنای پیچیده‌تری دارد. هری فرانکفورت درست‌کاری را "سازگاری شخصیّت" و یا "یکپارچگی شخصیّت" تعریف می‌کند. بر این اساس، درست‌کار کسی است که آن‌چه انجام می‌دهد با آن‌چه که می‌اندیشد سازگار است.

💫 درست‌کار کسی است که رفتارش با اعتقادات‌ش هم‌داستان است. درست‌کاری به این معنا، چیزی نزدیک به صداقت و بی‌ریایی و یک فضیلت اخلاقی است. انسان‌های درست‌کار به این معنا، از انسجام شخصیت، شادی، آرامش، و احساس اطمینان و اعتماد به‌نفس بیش‌تری برخوردارند. کسانی که در ظاهر به گونه‌ای رفتار می‌کنند و در باطن جوری دیگر می‌اندیشند، حتی اگر رفتارشان اخلاقی و درست باشد، از فضیلت درست‌کاری بی‌بهره‌اند.

🏷دلایل زیادی برای درست‌کار نبودن وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها فشارهای اجتماعی است. جامعه‌ای که با زور و بگیر و ببند، مراقبت و تنبیه، و طرد و مجازات شهروندان خود را به انجام دادن چیزی که درست می‌داند وادار می‌کند، درحقیقت، درست‌کاری را پیش پای اطاعت‌طلبی خود سر بریده است. در این جامعه ممکن است بتوان رفتار آدم‌ها را با فهرست اخلاقی مورد نظر سازگار کردد؛ ولی نتیجه‌ی این فشار پیدایش اجتماع ریاکارانِ افسرده، ناامید، غیرقابل اعتماد، و ناشاد است.


@sadeghniamehrab
🌐https://t.center/majmaqomh

🔰تحول پارادایمیک مفهوم دولت در ایران معاصر از امیر کبیر تا ملکم
✍نویسندگان: #داود_فیرحی، #داود_بیات

✂️چکیده

🔖نوشتار حاضر می کوشد با بهره گیری از نظام مفاهیم راینهارت کوزلک آلمانی ظهور مفهوم نوین دولت در دهه های نخست سلطنت ناصرالدین شاه را بکاود. ما با مفهوم ثابت و منجمدی به نام دولت روبرو نیستیم، زیرا این مفهوم بخصوص در زمان آستانه ای با لایه های معنایی ناهمگونی انباشته شده و تاریخیت آن مضامین تاریخی و سیال بودن مفهوم دولت را ساخته و مناقشه آمیز بودن آن تنازع میان حامیان و حاملان مفاهیم را تولید میکند در پاسخ به پرسش از زمان تاریخی ظهور مفهوم نوین دولت در ایران معاصر، می توان مدعی شد که با امیر کبیر مفهوم دولت تا آستانه تحول پارادایمی پیش رفت اما سخت جانی لایه های سخت جان مفهوم دولت و نیروهای حامل آنها مانع از ظهور کامل چنان پدیدار نوظهوری در آن مقطع تاریخی شد. با وجود این، گام نخست و اساسی در تحول پارادایمیک مفهوم دولت در آن عصر را امیر کبیر با زبان عمل دولتمردی اش برداشت و گام دوم و تاریخ ساز را میرزا ملکم خان وجه مشترک این دو بنیان گذار، گذر از اسطوره وجود حسی و شخص پندارانه دولت و تأکید و تمرکز بر وجود معقول و غیر شخصی دولت است که خود را در قالب دولت مطلقه دیوانسالار» و «دولت منتظم پدیدار ساخت.

📍واژگان کلیدی: دولت زمان آستانه ای نقد و بحران، امیر کبیر، ملكم.

🔸فصلنامه علمی دولت پژوهی، دوره ۱۰ شماره ۳۸ تابستان ۱۴۰۳

🌐https://t.center/majmaqomh

#مقاله_امروز

🏷تحول پارادایمیک مفهوم دولت در ایران معاصر از امیر کبیر تا ملکم

✍نویسندگان: #داود_فیرحی / #داود_بیات

🌐https://t.center/majmaqomh

#اطلاع_رسانی

◾️بمناسبت چهارمین سالگرد درگذشت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر داود فیرحی

🔰رونمایی از آثار تازه منتشر شده با حضور:

▫️محمد اسفندیاری
▫️علی مهجور
▫️سیدصادق حقیقت
▫️اکبر محمدی

🗓زمان: پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳

⏱ساعت: ۱۸

📍مکان: قم، خیابان معلم شرقی، خیابان شهیدان عابدی، کوچه ۴، پلاک ۱۶

https://t.center/andishedinimoaser
🌐https://t.center/majmaqomh

🔖#یادداشت

(به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی)


🔰سه دوره اندیشه سیاسی داود فیرحی
📝#رضا_تاران

◻️به نظر می‌رسد سه دهه فعالیت علمی داود فیرحی را می‌توان در پاسخ به سه پرسش اصلی خلاصه کرد؛ دولت اسلامی و نظریه‌ حکمرانی در جهان اسلام چگونه شکل گرفته است؟ فقه دموکراتیک بر پایه چه مفاهیمی استوار است؟ و در نهایت چگونه می‌توان الهیات جدید برای فقه سیاسی دموکراتیک بنا کرد؟ به نظر می‌رسد آثار فیرحی در سه دوره و در پاسخ به این سه پرسش بوده است؛ او در دوره اول تبارشناسی فقه اقتدارگرا و بررسی زمینه‌های شکل‌گیری آن در صدر اسلام و دوره میانه را دنبال می‌کند.  کار او در دوره دوم نقد فقه اقتدارگرا و تدارک فقه دموکراتیک است. در دوره سوم با طرح چالش‌های فقه سیاسی به بازخوانی مفروضات فقه و طرح الهیات سیاسی تجدد می‌رسد.

🏷۱.دوره اول: بررسی زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های سیاسی اقتدارگرا: فیرحی در کتاب «دانش، قدرت و مشروعیت در اسلام« این پرسش را مطرح کرد که دولت اسلامی و نظریه‌ی حکمرانی در جهان اسلام چگونه شکل گرفته و دچار چه دگرگونی‌‌هایی شده است؟ پاسخش این بود که در نصوص اسلامی هم جنبه‌های اقتدارگرا دارد و هم جنبه‌های دموکراتیک، و سنت موجود در دوره صدر اسلام و دوره میانه جنبه‌های اقتدارگرای نص را برجسته کرده است. در کتاب «تاریخ تحول دولت در اسلام» دو ایده اساسی دارد: دو سنت زندگی سیاسی زمان پیامبر مطرح بود: یکی سنت اقتدارگرایانه که در مکه وجود داشت و دیگری یک نوع الگوی زندگی شورایی است که در مدینه شکل می‌گیرد. دولت پیامبر دولتی دموکراتیک مبتنی بر نوعی از قرارداد و درک خاصی از شوراست اما خلافت که بعد از پیامبر شکل می‌گیرد، نتیجه هژمونی مهاجران و نگرشی اقتدارگرا دارد. در کتاب «نظام سیاسی و دولت در اسلام» توضیح می‌دهد که نظریه‌های نظام سیاسی در اسلام یک‌دست نیستند. یعنی نظریه‌های جدید درحال دموکراتیک شدن است. همچنین چگونه برخی از نظریه‌هایی که درعین‌حال دینی هستند، ایدئولوژیک می‌شوند.

🏷۲.دوره دوم: تفسیر دموکراتیک از فقه سیاسی: فیرحی در دوره دوم فکری خود که از اوایل دهه نود آغاز می‌شود تلاش می‌کند رویکردی ایجابی در پیش گیرد و نمونه‌هایی از فقه دموکراتیک را برجسته کند. او در کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر» توضیح می‌دهد که چگونه فقه شیعه درگیر دولت مدرن می‌شود و تحولی در دستگاه‌های فقهی پیدا می‌شود که هرچند فراگیر نمی‌شود، اما یک شروع نسبتاً مهمی است. در فقه مشروطه یک «امکانی» به نام نوگرایی ویژه‌ی شیعه مستتر است که با اهل سنت متفاوت است. در جلد دوم کتاب « فقه و سیاست در ایران معاصر» مدعی است که شکست مشروطه و شکل‌گیری دولت رانت در دوره‌ی پهلوی دوم فقه حکومت اسلامی گرایش اقتدارگرا را شکل داد و یا حتی اقتدارگرایی تاریخی و مکنون آن مجال ظهور یافت.در کتاب «آستانه تجدد» سؤال من این بود نایینی چگونه توانسته مفردات یک فقه دموکراتیک را فراهم کند. در کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» به دنبال آن است تا بر پایه «سبق و رمایه» در فقه چارچوبی شرعی برای رقابت‌های حزبی فراهم کند.

🏷۳. دوره سوم: بررسی چالش‌های فقه دموکراتیک و طرح الهیات سیاسی جدید: این دوره با نقدهای برخی از روشنفکران دینی از جمله محمد مجتهد شبستری بر حکمرانی فقهی آغاز می‌شود. شبستری در نقد اعتبار فقه سیاسی بر این باور بود «اگر فردی آن دلایل و حجت‌های کلامی را در عصر حاضر غیرقابل دفاع و ناصالح برای احتجاج بیابد نمی‌تواند دانش فقه را بیان‌کننده احکام الهی بداند». مساله فیرحی در این دوره گذر از فقه سیاسی نیست بلکه او به تکمیل و بازسازی الهیات و مفروضات فقه نظر دارد. فیرحی در دو کتاب «مفهوم قانون در ایران معاصر» و »دولت مدرن و بحران قانون» چالش‌های فقه در مواجهه با مفهوم «قانون» و «ملت» را نشان می‌دهد. از سال ۱۳۹۶ با تدریس روش‌شناسی اندیشه سیاسی کتاب «خدا و برابری» نوشته جرمی والدرون، استدلالهای الهیاتی رابرت فیلمر و جان لاک را به بررسی می‌گذارد و در تلاش است تا با الهام از الهیات جان لاک، نوآوری‌هایی را در الهیات شیعه از جمله مساله «برابری الهیاتی» فراهم آورد. کتاب «پیامبری و قرارداد» که بعد از درگذشت او منتشر شد نسخه تکمیل شده یکی از ایده‌های او در کتاب «تاریخ تحول دولت در اسلام» است و فیرحی بر پایه پیمان‌های پیامبر شکلی از دولت قراردادی در مدینه را مفهوم‌سازی می‌کند. به نظر می‌رسد دوره سوم اندیشه فیرحی با درگذشت او نیمه‌کاره ماند اما می‌توان سه دوره فکری او را در پیوست و تکمیل هم دانست.

@namehayehawzavi
🌐https://t.center/majmaqomh

💠شاهی که خودی و غیر خودی نمی شناخت
📝#رضا_احمدی

🏷حکومت های تمامیت خواه بر این اصل استوارند که همه ی وابستگان به قدرت از امنیت سیاسی، اقتصادی  و قضائی برخوردارند. زیر سؤال رفتن هر بخشی از وابسته بودن به قدرت، به مثابه خدشه کل قدرت تلقی می شود. و اجازه داده نمی شود که کسی به ناکارآمدی ، فسادها، و سوء استفاده های آنها از قدرت و بیت المال و یا بی لیاقتی ها و.... اشاره و ورود نمایند. بدین خاطر همه سعی دارند در حلقه ی قدرت وارد شوند تا به امنیت برسند. شاه عباس اول علیرغم  مشی استبدادی، ولی نسبت به حقوق رعایای خود بسیار حساس بود و سخت گیرانه برخورد می کرد و اجازه نمی داد، کارگزاران  حکومت به مردم اجحاف نمایند.

🏷 احترام به حقوق مالکیت
سالها قبل خاطرات میرزا صالح شیرازی را خواندم، او جزء اولین محصلان ایرانی بود که به فرمان عباس میرزا  نائب السلطنه در اردیبهشت 1194ش، به انگلستان اعزام شد. او در اکسفورد درس می خواند، میرزا صالح  در خاطرات خود می آورد: که مقابل دانشگاه اکسفورد خیابان بزرگی بود، فقط یک باب مغازه خراب نشده بود، زیرا صاحبش رضایت نمی داد، از کسی پرسیدم مگر حکومت نمی تواند مغازه او را تخریب و خیابان را مستقیم کند؟ آن شخص گفت: ملکه ی انگلستان هم نمی تواند بدون رضایت او مغازه ی آن نعل بند را تخریب کند. زیرا حق مالکیت به حکومت اجازه چنین کاری نمی دهد.

میرزا صالح از این پاسخ درمانده بود، که در ولایت ما، یک حاکم محلی شهر یا مملکتی را به  نیست و نابود می کشد. چطور حکومت انگلیس نمی تواند دکان یک نعل بند را تخریب کند. در تاریخ ایران هم تک ستاره هایی بودند که با مردم خود رفتار با انصافی داشته اند. یا در تاریخ انو شییروان می خوانیم آنگاه شاه قصد ساخت کاخی در تیسفون را کرد، پیرزنی که در مجاور کاخ ، خانه داشت حاضر نبود خانه اش را بفروشد. انوشیروان، کاخ را با «قناس» ساخت. در واقعه ی دیگر وقتی که عباس میرزا نائب السلطنه، می خواست در تبریز باغ بزرگی در منطقه درست کند یکی از همسایگان باغ حاضر نشد، زمین خود را به نائب السلطنه بفروشد و باغ کج ساخته شد. بی احترامی به حقوق مالکیت، از موانع عمده توسعه در کشور ماست.

🏷حقوق مردم
شاه عباس کبیر توجه خاص به حقوق رعایا داشت و در برخورد با نقض کنندگان، بسیار بی رحمانه و سختگیر انه برخورد می کرد و توجه نداشت که نقض کننده خودی یا غیر خودی است. در یکی از لشکرکشی ها به فرماندهی فریدون خان، سردار و از نزدیکان شاه و حاکم استرآباد ، بجرم چیدن میوه از باغ رعیتی، او مورد خشم شاه واقع شد و شاه حکم کرد تیری از دماغ او بگذرانند و او را سوار اسب برهنه کنند و در مقابل لشکریان بگردانند.

🏷رعایت حقوق اقلیت ها
روش اعتدال و ملایم ، و همراهی با اقلیتها در زمان شاه عباس ، امری ملموس بود. شکایتی از زرتشتیان کرمان بدست شاه رسید، او شخصاً برای رسیدگی به شکایت زرتشتیان کرمان با لباس مبدل به همراه یک نفر، در پنج شبانه روز  مسیر 780 کیلومتری را طی کرد تا شخصاً به شکایت رعایای زرتشتی رسیدگی کند و تفحصی از عملکرد حاکم شهر داشته باشد. در این زمان گنجعلی خان حاکم کرمان بود، او یکی از سرداران مدیر و توانمند بود و کسی است که در به قدرت رساندن شاه و حفظ جان او نقش موثری داشته بود. شاه به کرمان رفت و مسأله را بررسی و بی آنکه گنجعلیخان متوجه شود، به اصفهان بازگشت.

🏷 تظلم خواهی رعیت
وقتی که شاه عباس برای سرکشی یا سفرهای استانی به استرآباد رسید، خروش و ناله ی زن و مرد برآمد و به شاه عرضه کردند، طایفه سیاه پوشان یا همان نیروهای حکومتی که زیر فرمان حاکم منطقه بودند، در چندین سال، ما را از عیال و اطفال بی اختیار کردند تا حدی که خواجه شرالدین ساوری،  وقتی که با گروهی به درب گرمابه ی زنانه آمدند. او ماموران را به درون حمام فرستاد و زنان  عریان را اسیر کرد. و  اسیران را با خود به ساور بردند و آنان را به شوهران و برادرانشان و....فروختند و پولها اندوختند.
شاه فرمان داد سیاه پوشان را دستگیر و خواجه شرف الدین ساوری را به نزد او بیاورند، شاه حکم کرد که خواجه ی سیاه رو را بکشند و تن او را قطعه قطعه نمایند و هر قطعه را به دروازه ای بیاویزند و نیز سر او را بر درب حمام زنانه آویختند. شاه عباس کبیر در مواجهه با زورگویی های نزدیکان، حاکمان و سردارانش، که از خودی ها بودند، چشم پوشی نمی کرد و بلکه با آنها با شدیدترین وجه برخورد می کرد.

#خودی_غیر_خودی

https://t.center/majmaqomh

🔖#یادداشت_اختصاصی

⚡️(یادداشتی به مناسبت چهارمین سال درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی و انتشار کتاب پیامبری و قرارداد)


🔰داود فیرحی، پیامبرشناسی و بازتأسیسِ اساس
📝#بهنام_مدی

🔻فیرحی آنگونه که خود در بعضی از سخنانش آورده است از زمان دانشجویی درگیر مسأله‌ی «قرارداد»، جایگاهِ آن در سیاست و رابطه‌اش با دولت بوده است. این دغدغه در آخرین سال‌های عمرش نیز همچنان پابرجا بود؛ به نحوی که یکی از مهم‌ترین تلاش‌های فکریِ فیرحی نشان‌دادنِ اهمیت و جایگاهِ قرارداد/رضایت در سنت و سیره‌ی سیاسی پیامبر اسلام (ص) بود، هر چند فیرحی خود نتوانست این پروژه را برخلاف دیگر پروژه‌های فکری‌اش به سرانجام برساند. «شاید» با نگاهی وسیع‌تر بتوان ادعا کرد که این حوزه، محلِ اتصالِ میشل فوکو و جان لاک نیز برای فیرحی هست. البته او خود به این نکته اشاره‌ای نکرده بود و این ادعا، صرفاً تفسیر من از آراء و آثار و تأملات فیرحی در طول سال‌های حیات‌اش است.  

🔻فیرحی در تاریخ‌نگاری‌اش از صدر اسلام بر این نظر بود که اصولاً و عمدتاً، پیشرفتِ کار پیامبر نه به زورِ سلاح و شمشیر، بلکه با اتکاء به قرارداد و جلب رضایت طرف‌های مقابل برای پیوستن به حوزۀ اقتدار پیامبر بود. به تعبیر دیگر، پیامبر اسلام نه «مُصلِحِ مُسَلَّح» آن‌گونه که علی شریعتی می‌گفت، بلکه پیامبرِ رضایت و قرارداد بود. تعداد جنگ‌های پیامبر بسیار کمتر از تعداد قراردادهایی بود که او بسته است؛ قراردادهایی که به لحاظ محتوایی ارزش تحلیلیِ بالایی دارند و به تعبیر فیرحی قراردادهای هوشمند (smart) هستند و در میدان عمل نیز گره بسیاری از مشکلات را گشوده‌اند و درهای بسته‌ی بسیاری را برای پیامبر باز کردند؛ حتی می‌توان ادعا کرد که اتکاء به قرارداد، کلید دروازه‌ی مکه برای پیامبر و خلع سلاح قریش بود.

🔻در اینجا این توضیح را لازم می‌دانم که فیرحی در تلاش بود تا این پروژه را با همکاریِ بعضی از پژوهشگرانِ جوان پیش ببرد؛ او همزمان ثمرۀ تحقیقاتش را در طول سه ترم در دانشگاه تهران برای دانشجویان عرضه کرد تا آنکه مرگ امان نداد، او چهره در نقاب خاک کشید و خود نتوانست چاپ و انتشارِ این مهم‌ترین پروژه‌ی تحقیقیِ زندگی‌اش را شاهد باشد. اما به همت مؤسسه‌ی اندیشه‌ی دینی معاصر و بعضی از شاگردان و نزدیکان مرحوم دکتر فیرحی، آن درس‌گفتارها تدوین و ویرایش شده و مدتی است که با همیاری نشر محترم نی منتشر شده است.

🔻به مناسبت چهارمین سال درگذشتِ استاد و نیز انتشار این درس‌گفتارها، در این نوشته تلاش می‌کنم تا در چند قسمت، سیمای کلی‌ای از «پیامبرشناسی فیرحی»، روشِ کار او و فهمِ او از زمان و زمینۀ حیات پیامبر و نیز روش کار پیامبر ارائه کنم.

✔️تاریخ تحلیلی به جای تاریخ قدسی؛

🔻فیرحی هر چند یک مسلمان شیعه بود و حتی لباس روحانیت بر تن و تعلقِ‌خاطر به این صنف داشت، در تاریخ‌نگاریِ خود از صدر اسلام تلاش می‌کرد تا یک تفسیر «غیرقدسی» و به تعبیر خودش «تحلیلی» ارائه کند. به بیان دیگر، فیرحی در عین آن‌که به منزله‌ی یک مسلمان به رسالت قدسیِ پیامبر اسلام باور داشت، اما در مقام پژوهشگر، تفسیری غیرقدسی از تاریخ صدر اسلام ارائه کرد و کوشید تا با معیارهای عینی و علمیِ موجود مناسبات صدر اسلام را «تحلیل» کرده و توصیف نماید.

🔻همین امر به فیرحی کمک نمود تا از سیره یا رفتار پیامبر الگویی ایجاد کند تا معیار سیاست برای زمانه و زندگی عادی باشد. به تعبیری دیگر، فیرحی بی‌آنکه منکرِ اَبعاد ماورایی و قدسیِ رسالت پیامبر باشد، مرکز توجه خود را بر امور یا انگیزه‌هایی قرار داد که در سنجش رفتار سیاسی انسان‌های عادی نیز به کار آید. 


🌐پیوند به متن کامل در سایت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم


https://t.center/majmaqomh

#پوشه_شنیداری

💠گفتارهایی درباره  اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و چهارم:

" نگاه درست به موضع قرآن درباره یهودیت و یهودیان "

🗓شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷/۳۰


#اسلام_رحمانی_عقلانی

@soleimanisaa
🌐https://t.center/majmaqomh

🟣جدال اسلام مقاصدی با اسلام روشن‌فکری؛ نقدی بر مناظره آیت‌الله علیدوست و دکتر سروش
✍#عبدالوهاب_فراتی

🏷دیروز توفیق یار شد بخش نخست مناظره آیت‌الله علیدوست و دکتر سروش را گوش کردم. پیش از آنکه به نقد این گفت‌وگو بپردازم باید اذعان کنم در شرایطی که گفت‌وگو میان حوزویان و دانشگاهیان به آرزویی دیرینه تبدیل شده و اساساً دیگر نه دانشگاهیان وارد حوزه می‌شوند و نه حوزویان روانه دانشگاه‌ها، انجام این مناظره را رخدادی میمون می‌دانم تا راهی به‌سوی انجام دوباره این گفت‌وگوها بازنماید. سوگمندانه امروزه حوزویان نه‌تنها با دیگران گفت‌وگو نمی‌کنند بلکه گفت‌وگوی درون حوزوی آنها نیز به تأخیر افتاده و اغلب به‌صورت ضرب‌دری با هم مباحثه می‌کنند...

📎 پيوند به متن کامل یادداشت

🌐https://t.center/majmaqomh

#اطلاع_رسانی


♻️نشست «ادبیات از توهم تا واقعیت: بررسی قرائت‌های موجود در اندیشه مسلمانان هنگام واقع سنجی ادبیات»

🔸 ارائه دهنده: دکتر ابراهیم بازرگانی

⏱ یکشنبه، ۲۰ آبان ساعت ۱۴ الی ۱۶

🏢 قم، بلوار بسیج، بین کوچه ۲۰ و ۲۲، موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، طبقه ششم، سالن جلسات.

حضور برای عموم آزاد است.
🔖 گواهی شرکت در نشست علمی برای بزرگوارانی که در جلسه حضور دارند.

📶 پخش آنلاین:
aparat.com/itaihe.ac.ir/live
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄

🌐https://t.center/majmaqomh

#یادداشت

🔰 نیاز امروز جهان اسلام و برجسته کردن جلوه های رحمانیِ پیامبر
📝#هادی_سروش


🏷تلاش در مخفی نگه داشتن چهره رحمانی پیامبر!
جهان معاصر به شدت محتاج شناخت جلوه های رحمانی رسول الله (ص) است. امروز از آنجا که طالبان و داعش کریه ترین چهره از اسلام را برای جهان به نمایش گذارده اند و از سوی دیگر برخی از سیاسیون داخلی برای تقویت اقتدار خود سخنی از رحمت پیامبر خدا  به میان نمی آورند ، نیاز به نوشتن و گفتن و شنیدن های پی در پی در مورد چهره رحمانی اسلام و اخلاق رحیمانه پیامبر خدا(ص) ضرورت بیشتری پیدا میکند.

🏷رحمت کلید شخصیت پیامبر
برای ارزیابی یک شخصیت ، باید به کلیدشخصیت او دسترسی پیدا کرد وکلید شخصیت حضرت رسول (ص) در این جمله نهاده شده ؛ 《وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ (انبیاء۱۰۷)》، او در تلقی رسالتش و القاء رسالتش به جامعه ، تحت نفوذ رحمت بی انتهاء خداست.

رسالت رحمانی ، ریشه در شاکله وجودیش دارد که  حضرت صادق(ع) فرمود : 《خدای متعال ، با عنصر محبت پیامبرش را ارتقاء بخشید / ادب نبیه علی محبته》"رحمت و محبت" عنوان کلی و تابلوی شخصیت پیامبر برای جهانیان است.


🏷ظهور رحمت در شرح صدر ومدارا
پیامبر خدا -ص- رحمت به تمام معنا برای تمام جهانیان است.  و روشن است جهان تشکیل شده از مومن و غیر مومن ، و موحد و کافر است ، و مشی دینی و اجتماعی و سیاسی پیامبر خدا بر شرح صدر و اِعمالِ سیاست "مدارا " است ، و واضح است هرکسی نمیتواند اهل مدارا باشد چرا که مدارا یک شرح صدر جدی میطلبد .
شرح صدر آن توسعه وجودی است که هم شخص دارای کمالات  بی نهایت میشود و هم میتواند بسیاری از ناگواری ها را در وجود خود جای دهد تا جاییکه  چیزی از آن ناگواری ها به بیرون نمایان نشده و که کسی خبر دار نمیشود. این میشود ؛ شرح صدر.

🏷رحمت و مدارا در قبال دشمن
پیامبر عزیز ، رحمت و مدارای خود را فقط هزینه ی دوستان خود نمیکند بلکه در برابر دشمن مدارا میکند تا  از هدایت آنان سر باز نزده و فرصت به آنان داده باشد.


📍جهت مطاله  متن کامل اینجا کلیک کنید

🌐https://t.center/majmaqomh

#اطلاع‌رسانی

✅گروه اقتصادی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس برگزار میکند؛

🔸نشست: 
اثر لایحه بودجه 1404 بر متغیرهای کلان اقتصادی

🎙 ارائه دهنده:

👤حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد رضا یوسفی شیخ رباط
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید و استاد درس خارج حوزه علمیه قم 



🕰 📚 دبیر علمی: دکتر سعید کریمی

🗓زمان: یکشنبه 20 آبانماه 1403؛ ساعت ۱۰ تا ۱۲ صبح

🏢مکان: قم، بلوار سمیه، خیابان شهید رجایی، بین کوچه ۴ و۶، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، سالن جلسات

📩جهت حضور در جلسه اطلاعات خود را در فرم اینترنتی زیر ثبت‌ نمایید:
@yousefimohamadreza

https://formafzar.com/form/inform1


📡 لینک مجازی: 
https://www.skyroom.online/ch/m.faghih64/think

🌐https://t.center/majmaqomh

✔️رحمانیت در روابط بین‌الملل🔻

🔸#کیومرث_اشتریان

🔹اندیشه‌ورزی در روابط بین‌الملل بیش از همیشه نیازمند نظریه‌پردازی‌های هنجاری-تکمیلی است تا از این دام مهلک ضدانسانی رهایی یابیم. اینکه صرفا تصدیق کنیم که روابط بین‌الملل تجلی مبارزه منافع ملی است، در حد توصیف مناسب است اما در مقام تجویز، هرگز. برای مقام تجویز نیازمند اندیشه‌ورزی‌های ارزشی هستیم که حداقل بتواند از این حد از فاجعه‌آفرینی و قساوت جلوگیری کند. مقررات حقوق بین‌الملل از آنجا که حاکمیت ملی افسارگسیخته را بر حاکمیت ارزش‌های عام و حتی حقوق بشر ترجیح می‌دهد، ناقص و نارساست.

🔹در چهل‌واندی سال گذشته هرچند در ایران اعوجاج‌هایی در سیاست خارجی داشته‌ایم یا گروه‌هایی خودسر چهره ناپسندی از سیاست خارجی ایران نشان داده‌اند، اما در این میان از قضا گرایشی مثبت نیز در ایران پدید آمده و آن هم تولید ادبیاتی درخصوص دین رحمانی در سیاست است. این گرایش هرچند پالایش نشده و از حیث نظری نیز با روابط بین‌الملل انطباق کافی نیافته است، اما ظرفیت آن را دارد که به عنوان گزینه‌ای برای بحث و گفت‌وگوی بین‌الملل مطرح شود.

🔹به نظر می‌آید ترویج ایده «رحمانیت در روابط بین‌الملل» که مفهومی توحیدی-دینی و آشنای دیرینه‌ای برای بشریت است، می‌تواند فضای متفاوتی را برای اندیشه‌ورزی در روابط بین‌الملل فراهم کند تا آن را از سبعیت و افسارگسیختگی «منافع ملی» رهایی بخشد. این گرایش ارزشی را باید خارج از روابط کنونی که بسیار آلوده است، جست‌وجو کرد زیرا قساوتی که در میان سیاست‌مداران پدید آمده، «صفتی است راسخه که ترک آن به آسانی میسر نگردد»، از این رو می‌توان به سراغ دین‌داران جهان رفت: «ای اهل کتاب، بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم که جز خدای یکتا را نپرستیم...» (آل عمران/65).

@namehayehawzavi
🌐https://t.center/majmaqomh

💠گردوخاک‌های دهه‌ی هفتادی
✍#مهراب_صادق‌نیا

🏷بخش نخست از گفتگوی ابوالقاسم علی‌دوست و عبدالکریم سروش را گوش کردم. آن‌گونه که گمان می‌رفت پُر سر و صدا بود و دست به دست چرخید. گویا هواخواهان هر دو سوی ماجرا احساس ظفرمندی داشتند.

🏷 برابرِ معمول، سروش با نقد نهاد فقاهت آغاز کرد و بر فقه تاخت؛ و علی‌دوست که ناخواسته به نمایندگی از فقه و حوزه‌ی علمیّه سخن می‌گفت، کوشید از اخلاقی بودن فقه دفاع کند. علی‌دوست، در حوزه‌ی علمیه‌ی قم استاد ممتازی است که زبان جهان جدید را می‌فهمد و تلاش دارد با عَلُم کردن "فقه مقاصدی" سویه‌های انسانی و اخلاقی فقه را پررنگ کند؛ ولی نگرانی از واکنش رویکردهای سنتی‌تر به فقه او را ملاحظه‌کار کرده است. جوری که در این "مناظره" نیز آشکار بود.

🏷 گفتگوی فقه و روشن‌فکری (فقیهان و روشن‌فکران) چیز تازه‌ای نیست و از قضا این بار محتوای تازه‌ای هم نداشت. عبدالکریم سروش هنوز همان گردوخاک‌های دهه‌ی هفتاد را هوا می‌کرد و علی‌دوست هم تلاش می‌کرد همان گرد و خاک‌ها را کنار بزند. این گفتگو برای نسل‌های تازه‌تر کِششی نداشت.

🏷جوان‌ترها آن را نشنیدند و درانتظار بخش‌های دیگرش نیستند. سروش و علی‌دوست دیگی را هم می‌زدند که هر چه در آن پخته شود، باب میل جوانان امروز جامعه‌ی ایران نیست. این جامعه از این پرسش و پاسخ‌ها گذشته است. البته جای نگرانی و ناامیدی است که هم فقه و هم روشن‌فکری‌فکری دینی هر دو از جامعه‌ی خود عقب بمانند. شکاف میان واقعیت اجتماعی و روشن‌فکری دینی با این گرد و خاک‌ها پر نمی‌شود. اندیشه‌هایی که نتیجه‌ی پشت‌میز نشینی است، چه از یک متفکر حوزوی برآید چه از یک روشن‌فکر دانشگاهی، اندیشیدن بر سرِ هیچ است.

@sadeghniamehrab
🌐https://t.center/majmaqomh

🔰رژیم صهیونیستی و پرچم غلط
📝#سید_صادق_حقیقت


🔸بیش از یک سال از عملیات هفتم اکتبر می گذرد. حماس و چند گروه شبه نظامی فلسطینی دیگر، حملات مسلحانه از نوار غزه به جنوب اسرائیل را «عملیات طوفان الاقصی» نامیدند. رژیم غاصب و متجاوز اسرائیل غیر از به شهادت رساندن رهبران حماس و حزب الله، بیش از 40 هزار نفر غیرنظامی را در غزه به شهادت رساند و آنجا را با خاک یکسان کرد و مردم مظلوم فلسطین را از شمال به جنوب و مرز اردن کوچاند. در تحلیل این مسئله، دو احتمال وجود دارد. 

🔘احتمال اول، آگاهانه و عادی بودن عملیات حماس است؛ هرچند اسرائیل این مسئله را بهانه کرد، و به تلافی، انتقام بسیار سختی از نظامیان و غیرنظامیان غزه گرفت.

🔘احتمال دوم این است که عملیات فوق «پرچم غلط» (Wrong Flag) باشد. بدون این که بخواهیم تحلیل قطعی نسبت به دو احتمال فوق ارائه کنیم، می توان گفت چند مسئله فرض دوم را تقویت می کند:

✔️1- عملیات 4 صبح شروع شد و اسرائیل که به داشتن سیستم اطلاعاتی قوی معروف است، ساعت 13 پاسخ داد؛

✔️2- برخی صحنه های دلخراش (عمدتاً اروپایی ها) توسط اسرائیلی ها بزرگ نمایی شد تا حماس را گروهی تروریستی و خشن معرفی کنند.

✔️3- اسرائیل اعلام کرد به تلافی این عملیات، شمال غزه را ویران می کند؛ در حالی که عقلاً بین خسارت آن عملیات و انتقام اسرائیل باید سنخیت وجود داشته باشد. از نظر حقوق بین الملل نیز بین عمل و عکس العمل باید نوعی مشابهت وجود داشته باشد. مجروحان و کشته های اسرائیل حدود 2 هزار نفر بودند، در حالی که شهدای غزه بیش از 40 هزار نفر حدس زده می شوند. این مسئله، بعلاوه تهاجم به حزب الله و یمن، نشان می دهد اسرائیل طرحی جامع برای محور مقاومت داشته است. در حقیقت، سیاست اسرائیل را باید قالب نقشه بزرگ تری، که در آن امریکا برای خاورمیانه خواب هایی دیده، تحلیل کرد.

🔸آیا اسرائیل، خصوصاً با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، در خصوص ایران نیز از پرچم غلط استفاده کرده/ می کند؟ واقعیت آن است که رژیم صهیونیستی روز به روز خود را به مرزهای ایران اسلامی نزدیکتر می کند، و به قول علی اکبر صالحی، «فرضیه ای که روز به روز به واقعیت نزدیکتر می شود، اجتناب ناپذیری درگیری ایران با اسرائیل و غرب است.

🔸اگر اسرائیل بتواند ایران را با غرب در‌گیر کند، از دید خودش، حداقل برای چند دهه برایش مصونیت ایجاد خواهد شد. اگر ایران غافل یا منفعل باشد، طرف مقابل از اصل غافلگیری استفاده می کند. بهتر است ایران با تحلیل دقیق شرایط، نگذارد اسرائیل تعیین کننده زمین بازی باشد».

🔸 برعکس، برخی در این شرایط بحرانی به بستن تنگه هرمز رأی می دهند، و در حالی که وزیر امور خارجه اعلام می کند مجوز مذاکره را از مقامات عالی کشور دریافت کرده است، متأسفانه، برخی معتقدند که اظهارنظر پزشکیان که گفته ما آماده ایم تمام سلاحهای خود را کنار  بگذاریم، به شرط آنکه اسرائیل هم همین کار را بکند، با نظر صریح امام و رهبری و راهبرد جمهوری اسلامی در تضاد است»!! از سویی دیگر، برخی به وزیر خارجه انتقاد می کنند که «در تله نیفتادن» شما با حکم جهاد چه نسبتی دارد؟». بحث حکم جهاد (دفاعی یا ابتدایی) سرفصل مهمی، در این بین، به نظر می رسد. دیگری نیز با دیدگاه جنگ آخرالزمانی حکم می کند که: «اگر نصف عالم هم کشته شوند، برای رسیدن به مقصد می ارزد»!

🔸هم زمان، ۳۹ نماینده مجلس از شورایعالی امنیت ملی درخواست تجدیدنظر در دکترین دفاعی (و اتمی) را دارند. سردار ابراهیم رستمی نیز علاوه بر تأیید درخواست فوق، به حوزه شرع نیز وارد می شود و می گوید: «حکم شرعی رهبری می تواند برای ساخت سلاح هسته ای تغییر کند». کمال خرازی، اما، صریح تر از همه اعلام کرد: «اگر ایران تهدیدی وجودی بشود، دکترین هسته ای خود را تغییر خواهد داد. توانایی لازم برای ساخت سلاح اتمی را داریم».

🔸 باز از سویی دیگر، امیراحمدی توصیه می کند: «بمب را بساز و نترس!»؛ و فارین پالیسی نیز می نویسد: «اولین سلاح هسته ای ایران موشکی با طعم روسی است»! فارغ از صحت و سقم اخبار و توصیه های اخیر، باید به این نکته توجه کنیم که رژیم صهیونیستی به مدد جاسوسان خود- دشمنان دانا و دوستان نادان- ممکن است پرچم غلط بدهد. مسئله اتمی شدن/ نشدن ایران هم در فقه سیاسی ریشه دارد، هم در مسائل تخصصی سیاست خارجی و روابط بین الملل. باید توجه داشت که «پرچم غلط» حتی احتمالش هم کم باشد، محتملش بسیار قوی است!

📍روزنامه شرق (19 آبان 1403)

https://t.center/s_sadegh_haghighat
🌐https://t.center/majmaqomh

#اطلاع‌رسانی

💠گفتارهایی درباره  اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و چهارم:

" نگاه درست به موضع قرآن درباره یهودیت و یهودیان "

🗓شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷/۳۰

مکان: قم، صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#اسلام_رحمانی_عقلانی

@soleimanisaa
🌐https://t.center/majmaqomh