فصلنامۀ بینالمللی ماهگرفتگی
سال دوم/ شمارۀ پنجم و ششم/بهار و تابستان ۱۴۰۳
مطالعات نقد و پژوهش شعر
نقد و تحلیل بر شعری از سمیه جلالی
✍حامد معراجی
اشارهای به یک شعر از سمیه جلالی
به درون میکشی مرا و نمیکشی
به درون میبری سر و به کشتن نمیدهی
به اتاق بروم مشغول جنازه شوم
خیره بمانم به فساد تن...
دلوز نیروی محرکۀ انسان را نوعی خلاقیت جسم در اشتیاق آفرینشهای متفاوت و گسترش و انشعاب ریزوموار آن میداند. که اگر این تنوع را بر نتابیم و اسیر یک روایت بمانیم آغاز یک بیماریست.
او انسان را در مسیری طولانی بیمبدأ و مقصد در حال کشف مدام و لحظهبهلحظه خود و جهان میداند.
با شعری با زبان گفتاری و لحن خطابی که با شروعی بیمقدمه، ذهن مخاطب را درگیر کرده و او را از حال و هوا و دنیای شخصیاش جدا میکند، روبهرو هستیم.
در ادامه:
خیره بمانم به فساد تن،
تحلیل رفتن استخوان فک،
به زاویهها، سقف، پنجره
به کشتن نمیدهیام چرا؟
اگر انتظار خواننده از شعر التذاذ ادبی و حس کردن خودش در شعر باشد که هست باید با شاعر چنین اثری بخت یار باشد.
انسان و متن در این شعر از مستندات و مفاهیم مرکزیت یافتهای است که در ترکیب و اجزای شعر خوش نشسته است.
اینهمه از شلوغی بپروازانم ذهن، بپروازانم خویش هیجان برود اغتشاش بنشیند، لیوان تهی شود از دلشوره
به کشتن نمیدهیام چرا؟
شکلوفسکی در مقاله «هنر به مثابه فرایند» هدف هنر را ایجاد حسی از ابژه میداند؛ حسی که یک بینش باشد نه باز شناختن ابژه. فرایند هنر یکهسازی ابژههاست مبتنی بر عاطفی کردن فرم و افزایش و دشواری زمان ادراک.
در ادامه:
اینهمه از شلوغی بپروازانم ذهن، بپروازانم خویش، هیجان برود اغتشاش بنشیند، لیوان تهی شود از دلشوره
به کشتن نمیدهیام چرا؟
دغدغه شاعر از نوع هجران و فراق و یا عشقی افلاطونی نیست. درد و رنج و ستم مضاعفی است که با تمام سلولهایش آنرا حس کرده و او را رها نمیکند. خواننده در فضای تیره و تاریک شعر قدم میزند. شاید ارتباط با شعری
اینگونه برای هر خوانندهای کار آسانی نباشد.
بههرحال تخیل کارش مرتبط کردن معانی، مفاهیم اشیا و موجودات است. باهم به مدد صنایعی همچون استعاره، تشبیه، مجاز و... که بیشک این مهم در توان و پتانسیل او خواهد بود.
شاعر با تخیل ناب ظرایف و دقایقی میبیند که انسان عادی حس نمیکند و نمیبیند.
ادامه تحلیل را در لینک زیر در سایت ماهگرفتگان دنبال کنید.
https://mahgereftegi.com/3057/
لینک دریافت شماره پنجم و ششم/ بهار و تابستان ۱۴۰۳:
https://mahgereftegi.com/wp-content/uploads/2024/08/mahgereftegi-5-6-1.pdf
#فصلنامه_بین_المللی_ماه_گرفتگی
#شماره_پنجم_و_ششم
#بهار_و_تابستان_۱۴۰۳