♦️ آینده‌پژوهی سیاست ترامپ در قبال ایران در کوتاه‌مدت#تحلیل✍️ احسان کیانی
🗓 ۱۹ دی ۱۴۰۳
🔹 به زودی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده در واشنگتن در دفتر بیضی مستقر خواهد شد. تجربه پُرهزینه دولت اول ترامپ برای ایران، بسیاری از کارشناسان، پژوهش‌گران و سیاست‌ورزان ایرانی را نگران کرده است. به همین دلیل ارزیابی سیاست احتمالی ترامپ نسبت به ایران، به‌ویژه ناظر به پیامدهای جنگ غزه و تحولات سوریه، اهمیت می‌یابد.
🔸 درباره عناصر تصمیم‌ساز در دولت دوم ترامپ، این نکته قابل ذکر است که اعضای معرفی‌شده برای تیم امنیت ملی و سیاست خارجی کابینه، عمدتاً شخصیتی مستقل از ترامپ نداشته و حیات سیاسی خود را مدیون وی هستند. به همین دلیل در قیاس با کارگزاران دولت اول وی، وفاداری و اطاعت‌پذیری بیشتری نسبت به ترامپ دارند. معطوف به این گزاره، نقش کوشنر و نتانیاهو در تدوین سیاست‌های دولت ترامپ در قبال ایران بیش از افرادی مانند وزرای خارجه و دفاع، مشاور امنیت ملی و یا رئیس سیا خواهد بود. اکنون ناظر به رصد روندهای گذشته و پیشران‌های مؤثر در سیاست تهاجمی آمریکا علیه ایران، می‌توان فرآیند گام‌به‌گام زیر را در کوتاه‌مدت متصور بود.
1️⃣ دولت ترامپ در اواخر زمستان یا اوایل بهار، پیشنهادی به بهانه تفاهم با ایران ارائه خواهد کرد. ولی این پیشنهاد چندان سخت‌گیرانه و غیرقابل انعطاف خواهد بود که تهران امکانی برای پذیرش آن نداشته باشد. برای مثال شامل تحویل اورانیوم غنی‌شده، تعطیلی تأسیسات غنی‌سازی و لغو چرخه سوخت هسته‌ای باشد؛ و حتی مواردی از مسائل منطقه‌ای مانند خلع سلاح مقاومت اسلامی عراق نیز در آن بگنجد. زیرا هدف دولت ترامپ، انسداد مسیر دیپلماتیک و اقناع اعضای اروپایی برجام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه است. این پیشنهاد احتمالاً در انظار عمومی و به تعبیری پشت تریبون مطرح خواهد شد تا ایران امکانی برای چانه‌زنی بر آن پشت درهای بسته نیز نداشته باشد و ناگزیر با آن مخالفت ورزد. شواهد این روند، جبران ناکامی دولت اول ترامپ در فعال‌سازی مکانیسم ماشه و مواضع اخیر مکرون و محکومیت ایران در شورای حکام آژانس انرژی اتمی است.
2️⃣ اواسط بهار فرآیند فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی یکی از اعضای اروپایی برجام(احتمالاً انگلستان یا فرانسه) آغاز شده و اواسط تابستان، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران بازخواهد گشت.
3️⃣ آن‌گاه منتظر گام بعدی ایران خواهند بود. در صورتی که ایران به تهدیدش مبنی بر خروج از ان‌پی‌تی عمل کند، آمریکا و اسرائیل به این بهانه که ایران با خروج بازرسان و خاموشی دوربین‌های نظارتی به سوی ساخت سلاح هسته‌ای حرکت خواهد کرد، درصدد حمله هوایی به تأسیسات هسته‌ای برخواهند آمد. گرچه آمریکا مشارکتی در این حمله نداشته باشد ولی پشتیبانی کامل دیپلماتیک در شورای امنیت، ارسال تسلیحات لازم برای حمله و تقویت پدافند اسرائیل برای واکنش به پاسخ ایران را در دستور کار قرار خواهد داد.
🔹 پرسش این‌جاست که در این بازه زمانی، ایران چه اقدامی می‌تواند انجام دهد. به نظر می‌رسد مذاکرات احتمالی با اروپا بدون حضور آمریکا به سرانجامی نرسد. در عین حال که از سوی دیگر شاید فرصت کافی برای تدوین یک بسته مذاکراتی ایجابی و عملیاتی پیش از فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز فراهم نشود.
✅ پیشنهاد می‌تواند اعلام حق تحفظ نسبت به خروج از ان‌پی‌تی پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه ولی تداوم پایبندی به پروتکل‌های پادمانی باشد و اعلام شود که تصمیم درباره ان‌پی‌تی منوط به نتایج مذاکرات بعدی خواهد بود. در این فاصله می‌توان یک بسته مذاکراتی واقع‌بینانه طراحی نمود و به موازات آن، اهرم‌های بازدارندگی نظامی نیز برای اجتناب آمریکا از همراهی با حمله احتمالی اسرائیل، در دستور کار باشد.
🆔@EshraghKiani
