نتایج انتخابات۱۴۰۳؛ آفساید نظرسنجی‌ها و مساله آرای نامزدها ▪️بخش اوّل گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم - عبدالله عبداللهی: 🔹انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری تا اینجا با پیشتازی آقایان مسعود پزشکیان و سعید جلیلی در دور اوّل، ولی به دلیل عدم کسب ۵۰درصد بعلاوه یک از آرای ماخوذه به دور دوم رفته تا 15 تیرماه، روز تعیین‌تکلیف نهایی این ماراتن حدوداً ۵۰ روزه باشد. 🔹تحلیل جامع‌تر انتخابات قاعدتاً باید به پس از ۱۵ تیر موکول شود، امّا تا همینجا و برای یک تحلیل مختصر از آنچه رخ داده می‌توان اینطور نوشت: 🔹۱- نظرسنجی‌ها مهمترین بازنده انتخابات تا اینجا بوده‌اند؛ به نحوی که هم نامزدها و هم ناظران سیاسی و هم هواداران و هم شاید برخی‌ سیاست‌گذاران کلان در کشور را به خطر انداختند. 🔹اینکه یک حزب یا گروه سیاسی در درون خودش به نحوی عمل کند که برخی به او انگ نظرسازی‌ هم بزنند، اگرچه غیراخلاقی است، اما ضررش صرفاً به همان حزب یا گروه سیاسی می‌رسد، امّا اینکه موسسات معتبر نظرسنجی که سالهای سال در کشور محل رجوع و واجد اعتبار و یک معیار مهم در برخی تصمیم‌گیری‌ها بوده‌اند، به این نحو بازنده شوند، خسارتش متعلق به کل کشور است. 🔹درباره دور اول انتخابات، تقریباً همه‌ی موسسات سابقاً معتبر مانند ایسپا، صداوسیما، متا و ... درصد مشارکت را با فاصله‌ی غیرقابل قبول برای یک افکارسنجی معتبر پیش‌بینی‌ کردند. صداوسیما که حداقل تا چند سال پیش، یعنی دست‌کم تا انتخابات قبلی ریاست‌جمهوری، واجد یک نظرسنجی بسیار معتبر بود و معمولاً به صورت بسیار نزدیک به واقعیت، روندها را پیش‌بینی می‌کرد، این بار درصد مشارکت را با خطای ۱۱-۱۲ درصد پیش بینی‌ کرده است! این موسسه در آخرین نظرسنجی خود مدعی بود که مشارکت حدود ۵۱ خواهد بود! آنچه رخ داد، با این پیش‌بینی صداوسیما ۱۱ درصد اختلاف داشت. چنین اختلافی، کارکرد نظرسنجی را به طور کلی مختل می‌کند. 🔹برآورد ایسپا (متعلق به جهاد دانشگاهی) هم از مشارکت، همین میزان ۵۱ درصد بود و مستندات این مدعا هنوز در کانال تلگرامی ایسپا وجود دارد. 🔹مرکز افکارسنجی «متا»، وابسته به مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) هم می‌گفت که پیش‌بینی‌اش از مشارکت ۵۲.۴ درصد است! یعنی فاصله‌ی بیش از ۱۲ درصدی با آنچه روی زمین اتفاق افتاد! 🔹افرادی مانند آقای عباس عبدی که سالهاست کار نظرسنجی و افکار سنجی می‌کند، به پیش‌بینی‌های موسساتی مانند «پرسش» اعتنا و آن را منتشر می‌کردند که اینها مشارکت را ۵۸ درصد پیش‌بینی کردند! حاشیه خطایی که دیگر در واقع حاشیه خطا محسوب نمی‌شود؛ بلکه ورود به آفساید نظرسنجی‌هاست. 🔹اگرچه بسیاری از این نظرسنجی‌ها ترتیب محبوبیت نامزدها، یعنی اول پزشکیان، بعد جلیلی و بعد قالیباف را درست مخابره می‌کردند، اما باز همگی در سنجش رای نامزدها واختلاف میان آنها غلط عمل کردند. مثلاً در نتایج نهایی، آقای پزشکیان بالای ۴۰ درصد رای آورد و آرای آقای جلیلی حدوداً سه برابر آقای قالیباف بود. اما هیچکدام از نظرسنجی‌ها چنین تفاوتی را نشان نمی‌داد. مثلاً ایسپا آرای آقای پزشکیان را نهایتاً ۳۳ درصد، آقای جلیلی را ۲۸.۸ درصد پیش بینی کرده بود؛ یعنی هر دو با فاصله‌ی ۱۰ درصد از آنچه واقعاً اتفاق افتاد! 🔹در نظرسنجی متا هم رای نامزدها، با آنچه واقعاً رخ داد، همین اختلاف هشت تا ۱۲ درصد را برای نامزدهای مختلف دارا بود! 🔹موسسه موسوم به دانشگاه تهران هم اگرچه نظرسنجی‌های خود را چندان عمومی نکرد، ولی وضعیت بهتری از بقیه نداشت. ۲- درباره عامل این شکست مهم نظرسنجی‌ها چند فاکتور را می‌شود در نظر گرفت؛ یکی خطای روشی بویژه در نحوه‌ی اخذ نمونه‌های آماری است که قاعدتاً متخصصان این رشته بهتر می‌توانند آن را تجزیه و تحلیل کنند؛ امّا یک عامل مهمتر دیگر بازی با نظرسنجی‌ها، آنهم نظرسنجی‌های سابقاً معتبر به عنوان یکی از کارت‌های بازی ستادها بود. اینکه چه وقت این نظرسنجی‌ها منتشر شود، چه وقت نشود، روش نمونه‌گیری چطور باشد، چه ساعاتی و در اختیار چه کسانی قرار بگیرد، ظاهراً در برخی از آنها به عوامل سیاسی و نظر ستادها هم زیادی گره خورده بود! @TasnimNews