متون علمی ایرانی میانه(ادامه پانویس)

پانویس:

۱۹.نالینو:تاریخ نجوم اسلامی،ص ۲۳۹ تا ۲۴۳.تقی زاده در بیست مقاله(ص 33) خود از دانشمند دیگری به نام ابوالغبس یاد می کند که این کتاب را به خوبی می شناخته است.علاوه بر آن غضنفر تبریزی از"البزیدجات فارسی"نام برده است:

غضنفر تبریزی:فهرست کتاب های رازی و نام های کتاب های بیرونی،به تصحیح و ترجمۀ مهدی محقق(تهران ۱۳۷۱)،ص ۹۲.

۲۰.ابن قفطی:تاریخ الحکماء به کوشش لیپرت(لایپزیگ 1903)،ص ۶۲۱ و نیز نالینو:تاریخ نجوم اسلامی،ص ۲۴۴؛تقی زاده:بیست مقاله،ص ۳۲.

۲۱.ابن ندیم:الفهرست،ص ۴۸۲ ، ۴۸۴ ، ۴۸۵ و ۴۹۲ و علاوه بر آن از موالید ثلاثه، کتاب الموالید الصغیر،کتاب الموالید الکبیر و یا کتاب تحویل سنی الموالید نیز نام برده شده است.

۲۲.نسک هوسپارَم(هوسَپرَم)،نسک هفدهم است.این نسک حاوی شصت و چهار و به عبارتی شصت و پنج فصل است.در متن اوستائی دارای ۴۴۹۱۰ کلمه و در تفسیر پهلوی حدود ۴۰۳۶۰۰ کلمه دارد.مطالب آن علاوه بر مسائل پزشکی،امور کیفری آن جهان،مسائل ستاره شناسی و حقوق را نیز در بر می گیرد ، در اصل،سومین نسک از نسک های"داتیک"است.کتاب"نیرنگستان"موجود،بخشی از"هوسپارم نسک"عصر ساسانی است که تفسیر پهلوی آن موجود است. 

۲۲.دینکرد،کتاب هشتم،به ویژه فصل ۳۷،فقره ی ۱۴ و بعد ؛ فصل ۳۸،فقره ۱۲ و بعد.

۲۴.مسائل پزشکی ایران باستان،مورد توجه نویسندگان خارجی به ویژه انگلیسی (وِست)و ایتالیائی بوده است.از میان محققان ایتالیائی به خصوص کازارتلی (Casartelli)و گابریلی و مرکاتی به این مطالب پرداخته اند.رجوع کنید به:

Gaberilli:“ Persisca“,Riv.degli Studi Orientali,vol.13 ; L.S.Casartelli:La Philosophie du mazdeisme sous les Sassanides;Marcati:Per la vita e gli scritti di Paolo il Persiano-Rome 189.

۲۵.شایان ذکر است که بیست و یک نسک اوستا،تنها نسک نوزدهم یعنی "وندیداد"به طور کامل باقی مانده است.

۲۶.در عهد عتیق نیز به دخالت روح پلید در بیماری ها اشاره شده است.رجوع کنید به:کتاب داوران کتاب اول سموئیل نبی،باب ۱۶،آیه ۱۴.

۲۷.برای آگاهی از زمینه های تاریخی شهر گندی شاپور(بیت لاپات)که در کتاب معجم البلدان و متون عربی به صورت « جندی سابور » آمده است،رجوع کنید به:مارکورات،ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی،ص ۶۲ و بعد.

۲۸.در متون ، کتاب الکناش،تألیف جورجیوس پسر بخت یشوع،پزشک عصر ساسانی،نام برده شده است.رجوع کنید به محمدی:فرهنگ ایرانی...،ص ۳۰۱.

۲۹.سیریل الگود:تاریخ پزشکی ایران،ترجمه باهر فرقانی(تهران ۱۳۵۶)،ص ۷۳.

۳۰.همان کتاب،ص ۷۵.برای آگاهی از متن ده مقالۀ کتاب الحاوی رازی رجوع کنید به:ابن ندیم الفهرست،ص ۵۳۲.

۳۱– محمد محمدی:فرهنگ ایرانی...،ص ۳۰۱.

32.E.Brow:Arabian Medicine,(Leiden–London 1910).p.20

https://t.center/ketabkhaFFRF