قرار دادن ایرانیان زرتشتی در تنگنای مالی (جزیه) ابزاری برای مسلمان کردن آنها

تازیان پس از ورود به ایران، بنا نهادند که از کسانی که قصد اسلام ‎آوردن ندارند، جزیه (=مالیات سرانه) بگیرند و این نوع مالیات از مسلمانان (که رفته ‎رفته تبدیل به اکثریت می‎شدند) گرفته نمی ‎شد. بنابراین یکی از مهمترین منابع درآمد قلمروی پهناور اسلامی، تنها بخشی از مردم بود.قرار دادن ایرانیان زرتشتی در تنگنای مالی و همچنین تحقیر غیر مسلمانان از سوی مسلمانان،از بزرگترین و مؤثرترین دلایل اسلام ‎آوردن ایرانیان بود.در تاریخ تبری می‎خوانیم که دهقانان بخارا نزد «اشرس» (حاکم خراسان) رفته گفتند حالا که همه عرب(=مسلمان) شده‎اند، خراج از که می‎خواهید بگیرید؟... و باز می‎خوانیم که «اشرس» به والی سمرقند می‎نویسد: من اطلاع یافته ‎ام که مردم سغد و امثال آنان نه از روی صداقت بلکه برای فرار از جزیه، اسلام پذیرفته‎اند...

سنگینی مبلغ جزیه و تأثیر آن در تغییر دین، از سخن خلیفه ‎ی اول عباسی نیز روشن می‎شود.او غیر مسلمانان را اینگونه به مسلمان ‎شدن تحریک می‎کند که:هر کس که به دین او گِرَوَد و نمازاو را بخواند،از جزیه معاف خواهد بود...وهمچنین آمده است که به واسطه ‎ی سنگینی خراج و تحمیلات شدید،بسیاری از توانگران و درویشان از دین مسیح،تبری جستند...

البته جزیه‎ی غیر مسلمانان،یک تئوری بود زیرا آنچه در عمل انجام می ‎شد فشار مالی بسیار فزون‎تری را بر ایرانیان،وارد می‎آورد.علاوه بر مالیات ‎هایی که در متون حقوقی از آنها سخن رفته،عوارض دیگری نیز از مردم گرفته می ‎شد.با نظری اجمالی به فهرست اصطلاحات مالی در مفاتیح ‎العلوم خوارزمی یا به تاریخ قم، تعداد زیادی از این عوارض به چشم می‎خورد.در تاریخ قم شاید در حدود ۳۰ نوع از عوارض ذکر شده که با کم و بیش اختلافی در قرون بعدی و حتی برخی تا زمان حاضر نیز مرسوم و متداول مانده است.(ص.۳۰_۱۲)

مأخذ: دنت،دانیل. مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام. ترجمه محمد علی موحد. تهران. خوارزمی. سال ۱۳۹۲

#تاریخ_اجتماعی_زرتشتیان
#ستیز_و_سازش_زرتشتیان_با_اسلام
https://t.center/ketabkhaFFRF