بررسی وضعیت زرتشتیان در قرون نخستین اسلامی (شماره ۱)

برای بررسی سیر و تطّور ادیان غیر اسلامی واقع در تحت نفوذ و قلمرو حکومت اسلامی، باید قبلا نسبت و وضع آن ادیان را با دین طبقه حاکم یعنی با دینی که به طور مطلق میزان رد و قبول و حلّ و عقد امور بوده است، معلوم نمود، زیرا مدارا با مذهبی و یا سرکوب کردن جابرانه آن دخالت تأمی در سرنوشت آن مذهب دارد. از این نظر که بنگریم دین زرتشت یک وضع کاملا روشنی نداشته است، زیرا پیغمبر اسلام زردشتیان را به نام «مجوس» و آن هم در موردی نامطبوع و همراه با وَعید در قرآن ذکر فرموده، آنان را جز اهل کتاب (در صورتی که ایفاء بعضی از شرایط باید به موجب اسلام با آنها مدارا شود) به حساب نیاورده است، ولی از طرف دیگر خودِ وی عملاً در عربستان در مقابل زردشتیان آن سرزمین (که از زمان سیادت ایران بر آن سامان در قسمت های مختلف آن مرز و بوم زندگی می‌کردند) مدارا و شکیبایی نشان می‌داد. این طرز رفتار نیز از طرف لشکریان مهاجم پیروزِ عرب رعایت می‌گشت و حتی کوشش می‌شد برای مدارا با این دین احادیثی دال بر نظیر یک چنین رفتاری از طرف پیغمبر بیاورند و واقعاً هم هیچ موردی را نمی شناسیم که زردشتیان به طور منظم و با طرح قبلی مورد تعقیب واقع گشته باشند، اگرچه تجاوزات محلی نسبت به آنها نیز مثل تعدّی نسبت به سایر ادیان و مذاهب به ندرت اتفاق نمی‌افتاد است.با تمام این احوال، رفتار مسلمانان با زرتشتیان در آغاز امر اهانت آمیز تر از رفتار آنان با مسیحیان و یهودیان بوده است؛ از جمله این که خونبهای ایشان بنا به عقیده شافعیان آن فقط یک پانزدهم خونبهای مسلمانان معین گشته بود. (ج اول. ص ۳۳۴ _ ۳۳۶)

مأخذ: اِشپولر، برتولد. ایران در قرون نخستین اسلامی. ترجمه جواد فلاطوری. انتشارات علمی و فرهنگی. سال ۱۳۶۹

پست گردآوری شده:
https://t.center/ketabkhaFFRF/6061

#تاریخ_اجتماعی_زرتشتیان
#ستیز_و_سازش_زرتشتیان_با_اسلام
https://t.center/ketabkhaFFRF