➖خودکشی در پیرانشهر؛ بازتاب آنومی اجتماعی توسعه نامتوازن منطقه مرزی پیرانشهر
یادداشتی از کامل دلپسند؛ جامعهشناس؛ پژوهشگر توسعه منطقهای
خودکشی پدرجوان پیرانشهری در ابتدای سال نو؛ آنهم در اوج جشنهای نوروزی منطقهای تلنگری نگرانکننده است برای همه کسانی که دغدغه اجتماعی منطقهی مرزی تجاری پیرانشهر دارند. خبر خودکشی در یکسال گذشته نیز بوفور در بین نوجوانان و جوانان و زنان میانسال و دختران جوان منطقه نیز شنیده شده که با بیتفاوتی اجتماعی کنشگران منطقه در بستر اخبار روزانه از آن گذر شده است. مساله اجتماعی جدیای در حال گسترش است که بدون شک با روند افزایشی وقوع آن در یکی دوساله اخیر، آمار، تعداد، تنوع و شکل خودکشی در بستر بیتفاوتی اجتماعی همه متولیان دولتی و نهادهای مردمی افزایشی خواهد بود.
نرخ نرمال خودکشی به عنوان بخشی از واقعیت جامعه مشخص است و افزایش ناگهانی آن در مناطق مختلف نیازمند بررسی مساله و حل آن است. خودکشی از نگاه کلاسیکهای جامعهشناسی واقعیتی اجتماعی است و از نگاه جامعهشناسان واقعیت اجتماعی را بایستی در بستر اجتماعی و در وقایع ماقبل آن جستجو کرد. روانشاسان و جامعهشناسان نگاه متفاوت روانی و اجتماعی به موضوع دارند؛ آنچه از نگاه من اهمیت دارد درک خودکشی در پیرانشهر در بستر تغییرات سریع اقتصادی اجتماعی این منطقهی مرزی با نگاه تاریخی مقایسهای حداقل در سی سال گذشته است. مبدا نگاه تحلیلی به منطقه در بستر توسعه تجارت مرزی در این برهه زمانی است و معتقدم خودکشی از نوع آنومیک اقتصادی آن در پیرانشهر دقیقن برونداد توسعه نامتوازن اقتصادی اجتماعی سیاسی در غفلت دوچندان توجه و اهمیت رشد تکروانهی اقتصاد مرزی است. واقعیت این است که همچنان که زیمل از جامعهشناسان شهیر گفته است؛ "پول همه چیز شده است" و موفقیت هر شهروندی در این جامعه به شدت متورم چندگانه در بستر انتظارات کاذب اقتصاد مرزی تجاری؛ صرفاً در درآمدهای اقتصادی متجلی میگردد.
علتهای پیشینی ساختاری متعددی در این منطقه کاملن مغفول مانده که عامل و شهروند مرزی را به سوی تصمیم مقطعی آنومیک سوق می دهد؛ از جمله رشدچندبرابری مهاجرتهای روستایی در پی گسترش مشاغل کاذب شهری و مرزی؛ گسترش پدیده کاذب مشاغل دست فروشی روزانه، کارگری و کولبری که اتفاقن توسط کارگزاران ناآگاه وقت منطقهای شکل گرفته است.در محقق شدن این شرایط ساختاری همه کارگزاران دولتی و نیمه دولتی از جمله مدیریت شهری و حتی نمایندگان وقت با تصمیمات کلی بدون در نظرگرفتن روند توسعهای منطقهای دخیلاند و حتی انفعال جامعه مدنی در اثر امنیتی سازی مناطق مرزی توسط کارگزاران مدیریت سیاسی منطقه که مسئولیت اجتماعی دارند موثر بوده است؛ از آنجا که پاسخگویی برای کارگزاری زیرساختهای منطقهای وقوع مساله وجود ندارد؛ ناچارن سطح تحلیل را به عاملیت فردی تقلیل میدهیم.
چرا خودکشی از نوع آنومیک منطقهای در پیرانشهر رو به ازدیاد است؟ چرا نوع خودکشیها آنومیک است؟ چرا خودکشی آنومیک برخواست توسعه نامتوازن منطقهای است؟ خوانندگان محترم با سرچی ساده میدانند که خودکشی چهارنوع است؛ فردگرایانه که در اثر انقطاع کامل فرد با جامعه وقوع مییابد؛ دگرخواهانه که در اثر شدت همبستگی اجتماعی فرد با جامعه است. تقدیرگرایانه که پنداشتی از تقدیر فردی در نظام کاستی است و از همه مهمتر خودکشی آنومیک است. آنومیک وضعیتی است که در آن فرد قدرت تصمیم گیری در مواجه با مسائل پیش آمده ناشی از تغییرات سریع اقتصادی یا رویدادهای خاص را ندارد و فرد مستأصل توان حل مسائل را ندارد و رهایی را در خودکشی مییابد؛ اساسا شرایط زندگی اقتصادی در ایران با توجه به وضعیت تورم فزاینده بسیار آنومیک است اما آنچه منطقهی پیرانشهر را خاصتر کرده علاوه بر آن علتهای پیشینی زیرساخت محقق شده در سی سال گذشته را دارد؛ حذف حیات و توسعه اجتماعی و فرهنگی از توسعه اقتصادی منطقه است. دراین شهر اساسن واسطی اجتماعی مدنی برای شهروندان در راستای حمایتهای اجتماعی روانی، فکری وجود ندارد. کنشگران مدنی به واسطهی نگاه امنیتی در گردونه حیات اجتماعی حذف گردیداند و کارگزاران منطقهای نیز هیچگونه تلاشی در راستای فهم تغییرات سریع اجتماعی فرهنگی منبعث از رشد توسعه اقتصادی منطقهای ندارد و حتی مدیریت شهری شناختی از مواجه با حجم عظیم مشاغل کاذب شهری ناشی از ناچاری اجتماعی مهاجرت به بافت تصورآمیز توسعه اقتصاد شهری ندارد. شهروند طبقه پایین شهری در حجم وسیع فشار اجتماعی ناشی از تفاوت های طبقاتی ایجاد شده و هژمونی وسیع اقتصادی نوکیسگان مرزی شهری، تمام تلاش ذهنی و عملیاش کمکردن این فاصله طبقاتی است که اتفاقن در بستر این شرایط اقتصادی متورم و ناپایدار و تصمیمات غیراجتماعی کارگزاران دولتی و مدیریت شهری تقریبن امکان پذیرنیست.
ادامه در پست بعدی 👇👇👇
✅پیرانشهر رووداو
🆔:
@piranshahrrudaw