چرا باید به توسعه نیشکر نه گفت؟ دکتر روزبه مدرسی پژوهشگر ارشد علو‌م زیستی و کشاورزی از نیویورک گویی زیاده خواهی و شر هیچگاه تمام نمیشود. پیش از ۳۰ سال پیش وقتی که اساتید بزرگی مثل دکتر علی کاشانی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور از فریاد گلو پاره میکرد که نیشکر فقط باعث نابودی اکوسیستم زراعی و محیطی است کسی به او گوش نکرد . در این نوشته کوتاه سعی مینمایم چندی از دلایل بی چون و چرای این اشتباه بزرگ را بطور ساده اما علمی به اختصار شرح دهم: ۱- پس از پیش از ۴۰ سال هنوز یک اقتصاد دان جرات ننموده که بگوید این طرحهای نیشکر از نظر اقتصادی سود آور است. حتی تخمین‌های کارشناسی نشان از چند برابر قیمت تمام شده شکر با تولید نیشکر در ایران نسبت به واردات آن دارد! حال چرا اقتصادی نیست را در بندهای زیر دنبال کنید! الف- خوزستان شمالی ترین عرض جغرافیایی جهان است که نیشکر کاشته میشود که خطر سرما زدگی محصول در زمستان و خسارت عظیم را داشته و دارد. ب-خوزستان یکی از کم بارش ترین مناطق جهان است که نیشکر کاشته میشود و هزینه های سنگین آبیاری آن به هیچ وجه قابل توجیه نیست آنهم در کشوری با محدودیت آب و نیشکری که به آب بسیار زیادی نیاز دارد. ج- خاک بسیار سنگین خوزستان که عمدتا رسی است پس از چندین سال استفاده از ماشین آلات سنگین دچار خسارت شدید در ساختار فیزیکی خود شده و خاصیت کشت پذیری آن کاهش پیدا میکند. د- آبیاری‌های سنگین مورد نیاز معمولا نیاز به زه کشی های عمیق د ر اطراف مزارع دارد که نه تنها باعث هزینه های سرسام آور شده بلکه آبهای شور زهکشی برای محیطزیست مشکل ایجاد میکند! ۲- مشکلات زیست محیطی: این عملیات‌های سنگین با ماشین آلات سنگین و آبیاری‌های سنگین دقیقا بر ضد ایده کشاورزی پایدار است و باعث تخریب بافت و ساخت خاک ، ایجاد زه آبهای خطرناک و فرسایش شدید خاک میشود! واقعا دردناک است وقتی که میبینید مقاله هایی (نه علمی) چاپ شده که از کشاورزی پایدار و کشت نیشکر در ایران صحبت میکند. یقینا محیط زیست از هر نظر دچار آشفتگی شدید و حیوانات، گیاهان و حتی محیط زیست انسانها خواه ناخواه تحت تاثیر فرسایش ، زه آب و آلودگی ناشی از سوزاندن نیشکرها موقع برداشت خواهد بود. ۳- ایجاد چنین برنامه های عظیمی معمولا باعث به هم ریختگی بافت جامعه در منطقه میشود که قبلا هم اتفاق افتاده که در حوزه تخصص بنده نیست اما مشکل کوچکتری از مشکلات قبلی نیست. در آخر امیدوارم این طرحها برای نزدیکی بیشتر و خرید ادوات بیشتر از برزیل و کوبا در راستای بیریکز نباشد…. کما کان باید با حیرت تاسف بخوریم! @kamakaann