◼️مدخلی بر تاریخ فلسفه اسلامی
▪️نهضت ترجمه| کندی، اثولوجیا| فارابی، الجمع
توجه به این پنج مورد، نقش بسیار اساسی در فهم صحیح تاریخ فلسفه اسلامی دارد، و بدون درک درستِ جایگاه این موارد حلقههای گسسته تاریخ فلسفه به هم وصل نخواهند شد.
برخلاف نظر برخی اساتید، ما این اظهار نظر را که اغلب تاریخ فلسفههای اسلامی نوشته شده تاکنون، بیارزش هستند نمیپذیریم؛ بلکه هر کدام از آنها قطعاتی از پازل و زنجیری هستند که بدون حلقههای وصل کنار هم رها شدهاند. (البته چه بسا که مطالب اشتباه نیز کم نداشته باشند)
تبیین درست این پنج حلقه، مدخلی است بر فهم صحیح تاریخ فلسفه اسلامی.
معمولا در ایران به تاریخ فلسفه اهمیت خاصی داده نمیشود؛ نه تنها تاریخ فلسفه تأليف نمیشود بلکه گویا مطالعه نیز نمیشود. بطور مثال دکتر سید محمدتقی چاوشی [استاد فلسفه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی] اکثر تاریخ فلسفههای اسلامی نگاشته شده را بیارزش میخوانند و تصریح هم میکنند که برخی از آنها را حتی یک سطر هم نخواندهاند! اما هنگام سخن گفتن درباره برخی موضوعات تاریخی مطالب واضح البطلانی بیان میکنند که صرفا کافی بود برای دچار نشدن در چنین خطاهایی، همین تاریخ فلسفههای موجود را مطالعه میکردند.
معمولا چه کسانی به تاریخ فلسفه اهمیت نمیدهند؟
کسانی که به قول دکتر قوام، عاشقان فلسفه اسلامی و به دیگر روی، عاشقان ملاصدرا هستند. ایشان هیچ چیز گمشده، و هیچ کمبودی حس نمیکنند و زیر سایه نام ملاصدرا به راحتی و با خیالی تخت، آرمیدهاند؛ هیچ مسأله حل نشدهای ندارند و ملاصدرا را بسان وحی منزلی میدانند که همه مشکلات را حل کرده است؛ و از سوی دیگر خاطرات خوشی از تحقیقات و تتبعاتِ تاریخ فلسفی ندارند. زیرا باز به قول دکتر قوام، توجه به تاریخ فلسفه بطلان ادعاهای امثال ملاصدرا مبنی بر اینکه فلان مطلب را برای اولین بار من کشف کردم و بر من الهام شد و... را عیان خواهد کرد.
تاریخ فلسفهها معمولا نتایج چندان خوشایندی برای صدراییها ندارند، لذا امثال دکتر چاوشی تیغِ کُندی به دست گرفته و آمادهاند تا تاریخ فلسفه جدیدی چاپ شود و بگویند هر چند که یک سطر از آن نخواندهام ولی مطمئن هستم چیزی ندارد! [این اظهار نظر را درباره حداقل دو مورد از تاریخ فلسفههای نگاشته شده سالیان اخیر داشتهاند]
صدرائیان اگر هم بخواهند به تاریخ فلسفه بپردازند به قول دکتر حکمت تاریخ فلسفه را از ملاصدرا آغاز کرده و با ملاصدرا پایان میدهند! [کنایه از اینکه جز ملاصدرا دغدغه دیگری ندارند]
#تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia