👁‍🗨 نگاه تحلیلگران: سوریه‌ای شدن؛ یک مفهوم تازه و مؤلفه‌های آن 👈 حسن بختیاری‌زاده، کارشناس‌ارشد روابط بین‌الملل، در یادداشتی برای "راهبرد" نوشت: ✍ دور جدیدی از جنگ و بی‌ثباتی در سوریه از هفته گذشته، در حالی آغاز شده است که تنش‌ها در این کشور مصیبت‌زده، تا چندی دیگر، به چهاردهمین سالگرد خود خواهد رسید. ✍ صاحبنظران علوم انسانی از جمله علم سیاست و روابط بین‌الملل، معتقدند پژوهشگران این رشته‌ها، باید به مفهوم‌پردازی برای تبیین شرایط و وضعیت‌های مختلف اقدام کنند. ✍ نویسنده این یادداشت بر اساس تجربه رویدادهای سوریه در ۱۴سال گذشته، پیشنهاد می‌کند از عبارت "سوریه‌ای شدن" برای توصیف و تبیین نوع خاصی از جنگ‌ها و بی‌ثباتی‌های ناشی از آن، استفاده شود. ✍ "سوریه‌ای شدن"، اصطلاحی است که به جنگ‌هایی اشاره می‌کند که این مؤلفه‌ها، در میان آنها مشترک است: ۱/ این مفهوم به جنگ‌های داخلی و درون‌سرزمینی اشاره می‌کند که برای سال‌های طولانی ادامه پیدا کرده است. همچنان که بی‌ثباتی و جنگ داخلی سوریه از سال۱۳۸۹ با اعتراضات مردمی علیه حکومت شروع و به‌سرعت به درگیری های مسلحانه تبدیل شد. ۲/ دخالت قدرت‌ها و طرف‌های خارجی، دیگر مؤلفه مفهوم "سوریه‌ای شدن" است. تجربه سوریه، پیوستاری از انواع درگیر شدن و دخالت تعداد زیادی از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، از دخالت مستقیم نظامی تا حمایت سیاسی از طرف‌های داخلی درگیر را دربر می‌گیرد. ۳/ بازتولید جنگ و بازسازی پیش‌بینی‌نشده طرف‌های درگیر، از دیگر عناصر مفهوم مورد اشاره است. مرور رویدادهای سوریه، یادآور فراز و فرود دولت اسلامی (داعش)، ارتش آزاد، و گروه تحریرالشام و قدرت‌یابی و سرکوب کردهاست. ۴/ پیروز نشدن و مغلوب تشدن قطعی هیچ‌یک از طرف‌ها - که به حمایت‌های خارجی و داخلی از آنها بازمی‌گردد - از دیگر ویژگی‌های این مفهوم است.حکومت سوریه و مخالفان مسلح آن، نه توانسته‌اند دشمن خود را حذف کنند و نه شکست خورده‌اند و از میان رفته‌اند. ۵/ نبود چشم‌اندازی امیدبخش برای پایان جنگ، ویژگی دیگر مفهوم "سوریه‌ای شدن" است. آشکار است که جنگ داخلی و  ناآرامی‌های سوریه، با توجه به همه واقعیات موجود، همچنان ادامه خواهد داشت و نمی‌توان پایان آن را پیش‌بینی کرد. ✍ جنگ ‌و تنش داخلی سوریه، تجربه‌ای کم مانند در تاریخ معاصر است که از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به طولانی بودن، دخالت طرف‌های خارجی، بازتولید تنش‌ها و بازسازی طرف‌های درگیر، نبود پیروزی و شکست قطعی برای هیچ‌یک از طرف.ها و سرانجام ناامیدی نسبت به پایان آن، اشاره کرد. ✍ شرایط یادشده، می‌تواند مفهوم "سوریه‌ای شدن" را تولید کند. مفهومی که هرگاه از آن استفاده شود، گویای شرایط پیش‌گفته است. @javadrooh