کنوانسیون حقوق کودک مشتمل بر یک مقدمه و ۵۴ ماده در تاریخ اسفند ماه سال ۱۳۷۲ به صورت مشروط تصویب گردید
مشروط بر اینکه «مفاد آن در هر مورد و هر زمان در تعارض با قوانین داخلی و موازین اسلامی باشد یا قرار گیرد از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران لازم الرعایه نباشد»
جالب اینجاست که شورای نگهبان ۶ ایراد کلی به این پیمان نامه گرفت که میتوانست منجر به پذیرش آن با اعمال «حق شرط جزئی» روی مفاد ایراد گرفته شده صورت پذیرد؛اما صحن مجلس پیمان نامه را با حق شرط کلی بر روی تمام مفاد آن تصویب نمود حق شرط کلی جمهوری اسلامی با اعتراض برخی کشورها مواجه شده است که آن را مغایر با روح کلی پیمان نامه و اهداف آن میدانند.
ایرادات شورای نگهبان شامل مفاد زیر است:
اول- بند یک ماده ۱۲
کشورهای عضو تضمین خواهند کرد که کودکی که قادر به شکل دادن به عقاید خود میباشد حق ابراز آزادانه این عقاید را در کلیه امور که به وی مربوط میشود داشته باشد و متناسب با سن و میزان رشد فکری کودک به نظرات وی اهمیت لازم داده شود.
دوم- بندهای یک و دو ماده ۱۳
۱- کودک باید حق آزادی بیان داشته باشد. حق مذکور شامل آزادی جستجو، دریافت و ارائه اطلاعات و عقاید از هر گونهاست، بدون توجه به مرزها، به طور شفاهی، کتبی، چاپ شده، یا به شکل آثار هنری، و یا از طریق هر رسانهای که کودک انتخاب کند.
۲- اعمال حق مذکور ممکن است منوط به برخی محدودیتها باشد، لیکن این محدودیتها باید تنها منحصر به مواردی باشد که در قانون تصریح شده و به یکی از دلایل زیر ضروری است:
الف) برای رعایت حقوق و آبروی دیگران؛
ب) برای حفظ امنیت ملی، نظم عمومی، بهداشت عمومی یا اخلاق عمومی.
سوم- بندهای یک و سه ماده ۱۴
۱- کشورهای عضو حق آزادی اندیشه، عقیده و مذهب را برای کودک محترم خواهند شمرد.
۲.(ایراد گرفته نشده است) کشورهای عضو حقوق و تکالیف والدین، و برحسب مورد سرپرستان قانونی، را در هدایت کودک برای اعمال حقوق خود به روشی هماهنگ با تواناییهای بالنده وی محترم خواهند شمرد.
۳- آزادی آشکار ساختن مذهب یا اعتقادات تنها میتواند مشمول محدودیتهایی باشد که در قانون تصریح شده و برای حفظ امنیت، نظم، بهداشت و اخلاق عمومی یا حقوق اساسی و آزادیهای دیگران ضروری است.
چهارم- بند دو ماده ۱۵
۱- کشورهای عضو حقوق کودک را در مورد آزادی اجتماعات و شرکت در مجامع مسالمتآمیز به رسمیت میشناسند.( ایراد گرفته نشده است)
۲- به غیر از محدودیتهایی که در قانون تصریح شده و در یک جامعه دمکراتیک برای حفظ امنیت ملی یا عمومی، نظم عمومی، بهداشت عمومی، اخلاق عمومی و یا حمایت از حقوق و آزادیهای دیگران ضروری است، نباید هیچگونه محدودیتی در اعمال حقوق مذکور ایجاد گردد.
پنجم- بند یک ماده ۱۶
۱- در امور خصوصی، خانوادگی یا مکاتبات هیچ کودکی نباید مداخله خودسرانه یا غیرقانونی کرد یا به صورت غیرقانونی عزت و آبروی او را مورد تعرض قرار داد.
۲- ( ایراد گرفته نشده است) کودک حق برخورداری از حمایت قانون را در برابر اینگونه مداخلات و تعرضات دارد
ششم- بند «ت» قسمت اول ماده ۲۹
(سایر بندها ایراد گرفته نشده است)
۱- کشورهای عضو اتفاق نظر دارند که آموزش کودک باید در راستای اهداف زیر باشد:
الف) رشد شخصیت، استعدادها و تواناییهای جسمی و ذهنی کودک تا حد امکان؛
ب) افزایش احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد؛
پ) افزایش احترام به والدین کودک، هویت فرهنگی، زبان و ارزشهای کودک، به ارزشهای ملی کشوری که کودک در آن زندگی میکند و موطن اصلی او و به تمدنهای متفاوت با تمدنی که او بدان تعلق دارد؛
ت) آمادهسازی کودک برای یک زندگی مسئولانه در جامعهای آزاد و با روحیه تفاهم، صلح، مدارا، مساوات بین زن و مرد، و دوستی میان همه مردمان، گروههای قومی، ملی و مذهبی و افرادی که منشأ بومی دارند؛
ث) افزایش احترام به محیط زیست طبیعی.
۲- هیچ بخشی از ماده حاضر یا ماده ۲۸ نباید به گونهای تفسیر شود که مخل آزادی افراد و نهادها برای تأسیس و اداره مؤسسات آموزشی گردد، منوط به اینکه اصول مقرر در بند ۱ ماده حاضر و شرایط مربوط به منطبق بودن آموزش در این گونه مؤسسات با معیارهای حداقل که ممکن است توسط دولت تعیین شده باشد، همواره رعایت شوند.
@jamiatdefaa