‍ تشویق وزارت بهداشت به کودک همسری و کودک مادری؛ بار جوانی جمعیت بر دوش «دختر بچه‌ها» مرجان زهرانی مساله رشد جمعیت، دغدغه فراگیر امروز کشورها است. مساله‌ای که اغلب کشورهای توسعه‌یافته تلاش دارند با مشوق‌های اقتصادی و حمایت‌های دولتی از زنان و خانواده‌ها آن را حل و تغییراتی در ساختمان جمعیت‌شان ایجاد کنند. ایران هم از این مساله مستثی نیست. نرخ موالید سال ۱۴۰۱ معادل یک میلیون و ۷۵ هزار و ۲۳۱ مورد بوده که این رقم در سال ۱۴۰۲ به یک میلیون ۵۷ هزار و ۹۵۸ مورد رسیده که نشان دهنده کاهش ۱.۶ درصدی (۱۷ هزار نفری) بوده‌است. مرور این اعداد که رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور به «ایسنا» گفته نشان می‌دهد سیاست‌های جمعیتی در کشور موثر نبوده‌است. سیاست‌هایی که همواره بار آن بر دوش زنان است و جالب آنکه آمار و ارقام نشان می‌دهد با وجود همه تبلیغات اثر افزایشی نداشته‌است. اما مساله تنها به بی‌اثر بودن سیاست‌های افزایش جمعیت ختم نمی‌شود. برخی مشوق‌ها و سیاست‌گذاری‌ها اغلب در مسیری قرار دارد که با حقوق اولیه زنان در تضاد و سلامت روان و جسم آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد. در این میان تلاش برای طبیعی جلوه دادن کودک همسری و کودک مادری دختران نوجوان را در معرض آسیب‌های بیشتری قرار می‌دهد. بنا به روایت آمار در ۹ ماه سال ۱۴۰۱ ازدواج ۲۰ هزار دختر کمتر از ۱۵ سال ثبت شده‌است که نسبت به سال‌های گذشته رشد داشته‌است. در طول سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۷۰ هزار نوزاد از مادران گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سال متولد شده، همچنین در این سال هزار و ۴۷۴ نوزاد مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله داشته‌اند. رشد کودک همسری و کودک مادری باعث نشده که از وزارت بهداشت تا معاونت زنان و هر نهاد مرتبط دیگری اقدامی انجام دهد بلکه محدودیت‌های آیین‌نامه‌ای برای بارداری نیز تغییر کرده تا بار جوانی جمعیت بر دوش دختربچه‌هایی باشد که نه خودشان از این حق چیزی می‌دانند و نه کسی در نهادهای مجری و سیاست‌گذار نگران تضییع حق آنها است. اخیرا علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت اعلام کرده محدودیت سنی در برنامه‌های حوزه بهداشت برداشته و سنین ۱۵ تا ۴۹ سال برای بارداری مناسب اعلام شده است. در واقع وزارت بهداشت با تغییر اصطلاح «مادران با بارداری پرخطر» به «مادران نیازمند مراقبت‌های ویژه»، صورت «مساله» را پاک کرده و جسم و روان دختران نوجوان اسبابِ بازی با کلمات قرار داده است. این موضوع در کنار محدودیت‌های غربالگری و سقط جنین، زنان را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.  بهانه؛ جوانی جمعیت/ مقصود؛ تضییع حقوق زنان واقعا برای افزایش جمعیت نیازمند همسر و مادران کودک و نوجوان هستیم؟ فاطمه موسوی، جامعه‌شناس و عضو گروه مطالعات زنان انجمن جامعه‌شناسی معتقد است ادعای اینکه کودک همسری و کودک مادری به افزایش جمعیت کمک می‌کند دروغ است. او به «امتداد» می‌گوید: «با یک محاسبه ساده متوجه می‌شوید که اساسا نیازی نیست برای افزایش جمعیت سراغ کودک همسری و کودک مادری رفت. یک زن به طور طبیعی و فیزیولویک معمولا بین ۱۵ تا ۴۵ سالگی آماده بارداری است. یعنی بازه زمانی ۳۰ ساله برای بارداری فرصت دارد که پنج سال اول و ده سال آخر با عوارض همراه است و از نظر پزشکی توصیه نمی‌شود؛ همچنان ۱۵ سال فرصت بارداری مناسب وجود دارد پس چه لزومی دارد که این اتفاق زیر ۱۸ سالگی رخ بدهد آن هم در شرایطی که ما به فرد زیر ۱۸ سال گواهینامه و اختیار اموالش را نمی‌دهیم اما او را برای ازدواج و مادری بزرگسال به حساب آورده و به رسمیت می‌شناسیم.» گزارش کامل را در وبسایت کانون زنان ایرانی بخوانید: https://ir-women.com/20199 منبع: امتداد