📍یک سر انگشت نمک؛ عامل تقویت سلولهای T🔻مطالعات جدید نشان میدهند که سدیم (+Na) میتواند نقشی کلیدی در تقویت سلولهای ایمنی از نوع +T CD8 (معروف به سلولهای کشنده یا CTL) ایفا کند. در حالی که تحقیقات قبلی بیشتر بر تأثیر سدیم بر سلولهای تنظیمی T (Treg) و سلولهای Th17 تمرکز داشتند، دو پژوهش تازه از اثرات مثبت سدیم کلراید (NaCl) بر عملکرد سلولهای +T CD8 پرده برداشتهاند.
افزایش توانایی کشندگی سلولهای T در یک مطالعه آزمایشگاهی (in vitro) به سرپرستی Scirgolea و همکاران نشان داد که افزودن نمک به محیط کشت سلولی منجر به تمایز CTLها به سلولهایی با ویژگیهای شبه حافظه و با قدرت کشندگی بیشتر میشود. در مدلهای حیوانی، مشاهده شد که رژیم غذایی پرنمک رشد تومورها را کند کرده و فرسودگی (exhaustion) سلولهای T را به تعویق میاندازد.
این اثرات به افزایش متابولیسم گلوتامین در سلولهای CTL نسبت داده میشود. گلوتامین در این فرآیند به ترکیبی به نام α-کتوگلوتارات (αKG) تبدیل میشود که مسیرهایی مانندAP1 و FOS و JUN را فعال کرده و تولید گرانزیم B (یک مولکول مهم در فعالیت کشندگی سلولها) را افزایش میدهد. طی پژوهش دوم Soll و همکارانش در مطالعهای بر روی بافتهای سرطان سینه انسان دریافتند که سدیم بالا در ریزمحیط تومور به بهبود عملکرد CTLها و افزایش متابولیسم گلوتامین کمک میکند. این پژوهش همچنین نشان داد که سدیم بالا پیامرسانی گیرنده TCR را تقویت کرده و از طریق فعالسازی پمپ سدیم-پتاسیم و کانالهای کلسیم، غشای سلول را هایپرپلاریزه میکند که در نهایت به بهبود عملکرد سلولهای CTL میانجامد.
با وجود این یافتههای امیدوارکننده، برخی نگرانیها وجود دارد. محیط پرنمک ممکن است در بلندمدت باعث فرسودگی سلولهای T شود. همچنین، اتکای این سلولها به متابولیسم گلوتامین در محیطهای فقیر از این ماده (مانند ریزمحیط تومور) میتواند چالشبرانگیز باشد. بهرغم این ملاحظات، استفاده از سدیم کلراید میتواند بهعنوان یک مکمل در روشهای درمانی مانند مهار نقاط کنترلی سیستم ایمنی (immune-checkpoint blockade) یا سلولدرمانی تطبیقی (adaptive cell therapy) کاربرد داشته باشد.
🆔@Immuno_InsightsInstagram | اینستاگرام 🖋تهیه و گردآوری:
علی عابدیان، دانشجوی کارشناسی ارشد ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
🌐 مطالعه کامل در Nature