ترامپ یا هریس، کدام به سود ایران است؟
حسین سلاح ورزی
در تحلیل شرایط جاری ایران، مسئله تغییر احتمالی در کاخ سفید و انتخاب میان دو گزینهی متضاد، دونالد ترامپ جمهوریخواه و کامالا هریس دموکرات، تفاوتی ژرف و معنادار را به میان میآورد. هر یک از این گزینهها، از منظر سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی، مسیری متفاوت پیش روی ایران قرار میدهند و میتوانند تحولات عمیقی در سیاست داخلی و خارجی کشور به دنبال داشته باشند.
از منظر سیاسی و امنیتی، بازگشت دونالد ترامپ، بهویژه با تکیه بر سیاست "فشار حداکثری"، معنای بازگشت به مسیر تنشهای بیسابقه در قبال ایران را به همراه دارد. ترامپ در دوران ریاستجمهوری خود با خروج از برجام و اعمال تحریمهای شدید، الگویی را دنبال کرد که در تلاش برای محدودسازی نفوذ منطقهای ایران و فشار برای امتیازگیری در مذاکرات بود. بازگشت وی به کاخ سفید، احتمالاً به تداوم و حتی تشدید این سیاست منجر خواهد شد و با خود سایهی تهدیدات امنیتی و خطر درگیریهای منطقهای بیشتری را خواهد آورد. در مقابل، حضور کامالا هریس بهعنوان نماینده دموکراتها، بهمعنای تداوم سیاستهای دیپلماتیک و احتمال بازگشت به مسیر مذاکرات است. دموکراتها در تلاشاند تا از مسیر توافق و تعامل، به محدودسازی برنامه هستهای ایران بپردازند و اگر این رویکرد در دولت آتی آمریکا تداوم یابد، احتمال بازگشت به برجام و کاهش تنشهای امنیتی بسیار بالاتر خواهد بود.
از نظر اقتصادی، تفاوتی اساسی میان گزینههای ترامپ و هریس وجود دارد. جمهوریخواهان، و بهویژه شخص ترامپ، بر سیاستهای تحریمی تأکید ویژه دارند که به رکود اقتصادی، کاهش ارزش پول ملی و کاهش سرمایهگذاریها منجر میشود. تجربه این تحریمها در سالهای اخیر، سنگینی بار تورم و مشکلات ارزی را برای ایران و کسبوکارهای داخلی به همراه داشته و حضور مجدد ترامپ، این فشارها را تشدید خواهد کرد. این در حالی است که کامالا هریس و تیم دموکرات او، با رویکردی متفاوت و مبتنی بر کاهش تنشها، احتمالاً به دنبال تجدید مذاکرات و کاهش تحریمها خواهند بود. این تغییر میتواند گشایشی در فضای اقتصادی کشور ایجاد کند و فرصت بیشتری برای سرمایهگذاری و بهبود شرایط بازار فراهم آورد.
از جنبه اجتماعی، تفاوت این دو گزینه تأثیر مستقیمی بر رفاه عمومی خواهد داشت. سیاست فشار حداکثری ترامپ، با تأثیر منفی بر قدرت خرید و کاهش منابع درآمدی، نارضایتی عمومی و کاهش رفاه اجتماعی را در پی داشته و بازگشت وی به کاخ سفید میتواند این روند را تشدید کند. در مقابل، کاهش تحریمها و کاهش تنشها که در رویکرد دموکراتها نمایان است، امکان بهبود نسبی در شرایط اقتصادی و آرامش در جامعه را فراهم خواهد کرد و شرایطی باثباتتر برای برنامهریزیهای داخلی و امیدواری اجتماعی ایجاد خواهد کرد.
در عرصه حقوقی و دیپلماتیک نیز، ترامپ با رویکرد یکجانبه و تمایل به دور زدن قوانین بینالمللی، چالشهای حقوقی فراوانی را برای ایران ایجاد کرده و در دورههای تنش، ایران را از حمایتهای حقوقی بینالمللی محروم ساخته است. حضور دموکراتها در کاخ سفید، با توجه به تمایل این حزب به چندجانبهگرایی، فرصت مناسبی برای استفاده از ظرفیتهای بینالمللی و تقویت جایگاه حقوقی ایران فراهم میآورد.
در نهایت، تفاوت انتخاب میان ترامپ و هریس، تفاوتی فراتر از یک تغییر ساده در قدرت سیاسی ایالات متحده دارد. حضور دموکراتها، با تمرکز بر تعامل دیپلماتیک و کاهش تحریمها، به ایران امکان میدهد در فضای بینالمللی فعالتر شود و اقتصاد داخلی را از فشارهای تحریمی برهاند. این گزینه، شرایط بهتری را برای ایران به ارمغان میآورد و بهبود فضای کسبوکار، ارتقای رفاه اجتماعی و تقویت تعاملات بینالمللی را ممکن میسازد.
https://t.center/HosseinSelahvarzi