وظیفهٔ معرفی چند یادداشت
گاهی نوشتهام و بارها شفاهی گفتهام، که فضای عمومی ما از حیث انتشار مطالب اسلامشناسی و قرآنشناسیِ آکادمیک ضعیف است. دو مجموعهٔ خصوصیِ
انعکاس و
دورنما در سالهای اخیر با زحمت و خلوص فردی این ضعف را تا حدودی جبران کردهاند، اما هم آنکه برد تلاش آنان محدود است و هم اینکه اینکار جای تألیف و انتشار مطالب مؤلفان و محققان فارسیزبان را در سایتهای عمومی نمیگیرد؛ که به دلایل مختلف ضعفش همچنان وجود دارد و فضای عمومی ما را همچنان درگیر بحثهای نخنما و تکرار مکررات در مناقشههای بومی کرده است.
اخیراً به طور اتفاقی با سه مطلب از نویسندهای ارجمند در سایت وزین دینآنلاین مواجه شدم که همگی بر محوریت شرح برخی کشفیات باستانشناسی و سنگنبشتههای مهم است. در این یادداشتها نیز مقالات مرتبط پژوهشگر معتبر و مهم، احمد الجلاد، مکرر آمده و شرح داده شده است. نویسندهٔ یادداشتهای مختصر و مفید یادشده آقای آرش جمشیدپور است. پیشتر متأسفانه با ایشان افتخار آشنایی نداشتهام.
بر خود لازم دیدم حال که به نمونهای مطلوب برخوردم، به سهم خود در نشر مطلب این نویسندهٔ محترم یاری برسانم. بهویژه آنکه تمرکز نویسنده بر معرفی و شرح مطالب مرتبط با کشفیات سنگنبشتهها و دیگر شواهد مادی است که بیش و بیشتر در زبان فارسی مغفول واقع شده است. بیش و مأجور باد.
پاپیروسهای پترا و اهمیتِ آنها در اسلامپژوهی و قرآنپژوهی (نویسنده در این یادداشت به کشف مهم پاپیروسهای شهر باستانی پترا اشاره کرده است که با توجه به قدمت پیش از ظهور اسلام این مجموعه و وجود شواهد زبان عربی در آن، تلقیها از سیر تحول و تطور زبان عربی را در پیش از ظهور قرآن دگرگون میکند. نیز اینکه داوری برخی تجدیدنظرطلبان دربارهٔ اینکه شهر پترا شهر اصلی ظهور اسلام بوده و نه مکه را زیر سؤال میبرد.)
یافتهای بسیار مهم در اسلامپژوهی؛ سنگنوشته حنظله بن ابی عامر.
(سنگنبشتهای کهن و منسوب به صحابهٔ پیامبر اسلام در سال سوم هجرت)
نتایجِ یافتههای باستانشناختیِ اخیر در حوزهٔ اسلامپژوهی
(آرش جمشیدپور در این یادداشت با استناد به مقاله و تببین احمد الجلاد نشان داده سنگنبشتهٔ حنظلهبنابیعامر و نحوهٔ نگارش واژهٔ «الله» در آن شبیه رسمالخط قرآنی است. اهمیت این نکته در اینجاست که الله در مناطق مختلف شبهجزیره به شیوههای مختلف نگارش میشده است. نتیجه آنکه این مشابهت میان شیوهٔ نگارش الله در سنگنبشته سند مهمی است که به کار پشتیبانی از این ادعا برمیآید که برخلاف برخی ادعاهای تجدیدنظرطلبانه قرآن برخاسته از همان سرزمین حجاز و نه سرزمینهای دیگر است.)
#یادداشت
@Hamesh1