View in Telegram
اثیر اخسیکتی و مجیر بیلقانی یکی از منابع مورد استفادۀ مصحح دیوان مجیر بیلقانی در تصحیح دیوان اشعار این شاعر، دست¬نویس مورخ سال 1262ق بوده که از کتب اهدایی مرحوم نخجوانی به کتاب¬خانۀ ملی تبریز است. این دست¬نویس که با علامت اختصاری ن مشخص شده، تذکرۀ دولتشاه و بخشی از اشعار اثیر اخسیکتی را نیز شامل است. منبع بسیاری از اشعار ثبت شده در دیوان مجیر، همین نسخۀ متأخر بوده و مصحح با اعتماد بر همین دست¬نویس، اشعار بسیاری را به نام مجیر درج کرده است. اما نکتۀ حائز اهمیت این است که برخی از این اشعار در دیوان اثیر نیز به ثبت رسیده و محتمل است کاتب نسخۀ نخجوانی، اشعار این دو شاعر را خلط کرده باشد. طبق احصاء نگارنده 4 قصیده در دیوان مجیر مشاهده می¬شود که فقط با استناد به نسخۀ نخجوانی به نام این شاعر آمده است و از میان این 4 قصیده 3 قصیده در دیوان چاپی اثیر موجود است و در برخی منابع دست¬نویس اشعار وی نیز مشهود است؛ آن دیگری هم که در دیوان چاپی اثیر نیامده در دست¬نویس ترکیه (برگ 488) آمده است: 1- رسید کان مروت به قعر گوهر جود ز صائن¬الدین دریای مکرمت محمود (بیلقانی، 1358: 86؛ اخسیکتی، 1337: 431) این قصیده در دیوان هر دو شاعر با 13 بیت به ثبت رسیده است؛ منبع مصحح در انتساب شعر به اثیر، دست¬نویس دواوین سته است و در دست¬نویس ترکیه با 14 بیت آمده است (برگ 447). 2- در گلشن ایام نسیمی ز وفا نیست در دیدۀ افلاک نشانی ز حیا نیست (بیلقانی، 1358: 260؛ اخسیکتی، 1337: 65) فقط 8 بیت قصیدۀ بالا به نام مجیر ثبت شده است؛ حال آن که منابعی چون (م مب مج ص) آن را با 30 بیت به اثیر منسوب کرده¬اند؛ اما در دست¬نویس ترکیه با 41 بیت آمده است (برگ 454). 3- شکست دور سپهرم به پایمال زحیر بریخت خون جوانیم غبن عالم پیر (بیلقانی، 1358: 271؛ اخسیکتی، 1337: 151) این شعر نیز در دیوان چاپی مجیر 15 بیت دارد و شکل کامل آن را می¬توان با استناد به (م ص پ مج) با 43 بیت در دیوان اثیر مشاهده کرد. در دست¬نویس ترکیه با 41 بیت آمده است (برگ 454). (خانم طیه به اشتراک این شعر و ضعف نسخه ن در کانال خود توجه داده اند). 4- دست مخالف ببست تیغ جهان پهلوان کار موافق گشاد دست قزل ارسلان (بیلقانی، 1358: 150) شعری است که در بخش قصاید مجیر با 11 بیت به ثبت رسیده است و بر خلاف سه شعر پیشین، در دیوان چاپی اثیر جای ندارد؛ اما این شعر نیز با استناد به دست¬نویس ترکیه (برگ 488) از سروده¬های اثیر اخسیکتی است. ***************** نیز در بخش قطعات، بسیاری از اشعار دیوان مجیر فقط در نسخۀ نخجوانی آمده که از بین این اشعار، نسبت 2 شعر به مجیر قطعاً صحیح نیست: 1- ای یازده امهات و نه آب نازاده خلف¬تر از تو فرزند (بیلقانی، 1358: 305؛ اخسیکتی، 1337: 430) این شعر در دست¬نویس ترکیه با 24 بیت به نام اثیر آمده است (برگ 447). 2- خسروا بر بساط خدمت توست قدم طبع آسمان سایم (بیلقانی، 1358: 319؛ اخسیکتی، 1337: 437) در هر دو تصحیح با 15 بیت آمده است و در دست¬نویس ترکیه با 17 بیت به نام اثیر به ثبت رسیده است (برگ 487). خلط اشعار دو شاعر امری بدیهی است؛ اثیر و مجیر هم عصر بوده¬اند و رقابت شعری داشته¬اند و به تتبع اشعار یکدیگر نیز پرداخته¬اند. تهمت سرقت ادبی نیز بین ایشان رواج داشته است و چنان که از قرائن پیداست، کاتبی باعث انتساب غلط اشعار مذکور از اثیر به مجیر گشته است. این امر به این دلیل است که اشعار این دو شاعر قرن ششمی را اغلب در یک مجموعه گرد می¬آورده¬اند. دواوین سته و مجموعۀ دوازده دیوان حکیم اوغلو علی پاشا منابعی قدیم¬اند که از این جمله-اند. کاشی نیز در خلاصه¬الاشعار بلافاصله پس از ذکر احوالات اثیر به سرگذشت مجیر بیلقانی پرداخته است.
Love Center - Dating, Friends & Matches, NY, LA, Dubai, Global
Love Center - Dating, Friends & Matches, NY, LA, Dubai, Global
Find friends or serious relationships easily