✅ محسن رنانی: دولت ناچار شد به بورس پناه ببرد/نهادها دربرابر تغییر مقاومت میکنند
📌#محسن_رنانی عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان با بازخوانی مفهوم ستون پنجم در ادبیات نظامی به دنبال آن است که کرونا را درشمایل ستون پنجم توسعه در ایران ارزیابی کند، ستونی که توانسته زمینه اصلاح و به روزآوری نهادهای گذشته در ساختار اقتصادی کشور را فراهم کند.خلاصه ای از مصاحبه او با روزنامه تعادل را میخوانید:
📌 کرونا شرایطی را ایجاد کرد که دولت ناچار شد به
#بورس پناه ببرد. برای اینکه بورس را داغ کند و رونق بدهد و برای اینکه فشار عوارض ناشی از کرونا را کاهش دهد؛
#سهام_عدالت را به
#بورس بردند و به مردم گفتند که میتوانید
سهام خود را بفروشید که طبقات محروم فشار کمتری را حس کنند. ظرف مدت کوتاهی 50میلیون ایرانی وارد بورس شدند. در غرب و اروپا 200سال طول کشید تا 40درصد مردم به بورس بروند.
📌 ما در یک دوره کوتاه مردممان به
#بورس هجوم بردند؛ این امر منافعی دارد، خطراتی هم دارد. از سال68 تا امروز 30 سال است خصوصیسازی میشود سال 68 حجم دولت در اقتصاد 44درصد بود، سال 97 حجم دولت در اقتصاد 80 درصد بود. بعد از 30سال خصوصیسازی دولت حجمش در اقتصاد، جیدیپی، درآمد ملی و...2برابر شده است. در این داستان هم دولت با سرعت
سهام خود را واگذار میکند و یک خصوصیسازی واقعی انجام میشود. مردم کوچه وبازار هستند که سهم را میخرند نه گروههای قدرت و دلالان صحبتهایی که درباره حباب و...می شنوید در جای خود اهمیت دارد ما از یک تحول ساختاری حرف میزنیم.. این تحولات بلندمدت است.
📌این خصوصیسازی واقعی دارد رخ میدهد. وقتی
#بورس بزرگ میشود و همه اقتصاد به بورس گره میخورد شما نمیتوانید کاری کنید که این ساختار به تلاطم بیفتد. یک رییسجمهوری در ایران رییسجمهور شد که در همان ماه اول شروع کرد فحش دادن به بورس.
#بورس بلافاصله سقوط کرد؛ الان نمیشود به این روش عمل کنید؛ کوچکتری اشتباهی باعث تلاطم در بورس خواهد شد و این نگرانی باعث خواهد شد که مسوولان بیگدار به آب نزنند. بورس حساسیت تصمیمسازی در ایران را بالا برده است. یکی از محاسن بورس این است که حساسیت حوزه اقتصاد را بالا برده است.
📌من در سال 79 از بخشی از وزارت دارایی آن زمان دیدار کردم یکی از مسوولان وزارتخانه توضیح میداد که تلاش میکنیم فعالیت هایمان را به صورت آنلاین و دیجیتال انجام دهیم. کاری که کرده بودند این بود که چند هزار کامپیوتر خریده بودند تا تغییرات لازم را ایجاد کنند. این فرد تعریف میکرد که کارمندان حاضر نیستند با کامپیوترهای جدید کار کنند. از زمان آن دیدار 20سال گذشته ولی هنوز مالیات ما دیجیتال نشده؛ ظاهرا همه کارمندان کامپیوتر دارند روی میزهاشان اما نظام دیجیتال مالیاتی وجود ندارد هنوز باید بهطور دستی کارهای مالیاتی انجام شود . این میشود مقاومت در برابر توسعه. پس مهمترین کار برای بسترسازی امر توسعه تسهیل تحولات نهادی است.
📌تحولات توسعهای چگونه رخ میدهد؟ یعنی شکستن نهادها، اصلاح نهادها وپیدایش نهادهای جدید چطور رخ میدهد؟ 5گزاره است که این تحول را ایجاد میکند؛ اول تلاش نخبگان و شخصیتهای برجسته مرجع که میتوانند رویهها را عوض کنند و سنتهای اشتباه و غیرعاقلانه را بشکنند. مثلا یک عالم دینی میتواند در حوزه دین برخی احکام را دچار تحول یا یک هنرمند در رویکرد هنری میتواند تغییر ایجاد کند.البته از زمان
#امیرکبیر تا همین امروز این همکاریهای نخبگان به خوبی انجام نشده است.
#آقای_مصدق هم نمونهای در این زمینه است که تلاش میکرد تا تحولات ماندگار ایجاد کند. دسته دوم از نیروهای تحول آفرین؛ روی کار آمدن حاکمان مصلح است که هم خیرخواه باشند و توسعه خواه. رضاشاه حاکمی بود که ظاهرا توسعه خواه بودولی خیرخواه نبود و همین باعث شکستش شد.
📌 سوم؛ جنگها هستند که میتوانند تحولات نهادی ایجاد کنند. چهارم؛ تعییرات تدریجی فناوری هم نهادها را میشکند و تغییرات جدیدی را ایجاد میکند. مثلا فناوری دیجیتال جای پول کاغذی و پول سکهای را میگیرد. و پنجمین عامل شکستهای نهادی تصادفات و بحرانهای تاریخی است که تحولات را ایجاد میکند.
#امتداد @emtedadnet