با اساتید اقتصاد

⭕️ولیعهد اقتصاد شیکاگو
دکنر هنری کالورت سایمونز چگونه نامی ماندگار در اقتصاد پیدا کرد؟

✍️آزاده چیذری

هنری کالورت سایمونز، اقتصاددان آمریکایی در دانشگاه شیکاگو بود. الگوهای ضدانحصار و پول‌گرایی او پایه و اساس مکتب اقتصادی شیکاگو را بنا نهاد. با این حال، دیدگاه‌های او اغلب مخالف دیدگاه‌های میلتون فریدمن بود که پول‌گرایی را توسعه داد و شخصیت برجسته مکتب شیکاگو در نیمه دوم قرن بیستم بود.

فلسفه سایمونز آرمان‌های آزادی‌خواهانه آزادی را با کنترل‌های ظاهراً «مداخله‌گرایانه» دولت ترکیب می‌کند که چهارچوبی را حفظ می‌کند که در آن اقتصاد بازار آزاد بتواند با موفقیت کار کند. او برای تغییر ساختار مالی ایالات‌متحده برای موثرتر کردن سیاست پولی و کاهش چرخه‌های دوره‌ای تورم و کاهش تورم بحث کرد. سایمونز همچنین به برابری اعتقاد داشت، همان‌طور که پیشنهادهای او برای اصلاح مالیات بر درآمد مشهود است، که بسیاری از آنها اجرا شده‌اند.

او که شاگرد فرانک اچ. نایت بود، برای بسیاری نماینده روزهای اولیه «مونتاریسم» در شیکاگو است- و بنابراین مولد واقعی آنچه معمولاً مکتب شیکاگو در نظر گرفته می‌شود. برخلاف نایت، سایمونز هیچ تردیدی در مورد مطلوبیت یک سیستم بازار آزاد سرمایه‌داری نداشت و در دفاع (و توصیه) از دکترین لسه‌فر به عنوان سیاست، صریح بود.

او به دولت توصیه کرد که سیاست ضدانحصار را با جدیت دنبال کند و همچنین عقیده معروف پول‌گرایی را در مورد کنترل دقیق و ارائه یک عرضه پایدار پول بر اساس یک «قاعده» غیراختیاری (هرچند ضدچرخه‌ای) تنظیم کند؛ که به «طرح شیکاگو» معروف شد. بنابراین، او در آن زمان خواستار گسترش فعال پولی از طریق مخارج کسری بود./متن کامل




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

📹 مذاکره مستقیم با آمریکا در دوره ترامپ

▫️دکتر عباس آخوندی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره آثار پیروزی ترامپ بر اقتصاد جهان و ایران گفت: مردم ایران در ریاست جمهوری قبلی ترامپ و خروج آمریکا از برجام در سال ٩٧ با توجه به افزایش قیمت ارز در آن سال خاطره بدی از ترامپ دارند.

▫️این سیاستمدار با تاکید بر اینکه نگاه ترامپ براساس سود و فایده است، گفت: ترامپ به شدت طرفدار صلح است و امکان ایجاد صلح با ترامپ ممکن است، زیرا مساله اصلی برای او تولید و انباشت سرمایه است.

▫️نکته دیگری که می‌تواند برای ایران فرصت باشد «اولویت آمریکا» برای ترامپ است و می‌توان از فرصت‌های ناشی از این رویکرد توجه کرد.

▫️آخوندی بزرگترین فرصت ایران پس از پیروزی ترامپ در انتخابات را شکاف بین آمریکا و اروپا دانست و تاکید کرد: ترامپ به اروپا مانند مرد وراج تنبل با سطح کارایی پایین نگاه می‌کند، این شکاف می‌تواند به ایران کمک کند تا مساله خود را با اروپا حل و فصل کند.

▫️وی افزود: مذاکرات صلح در دوره ترامپ امکان‌پذیر است و باید به سمت مذاکرات مستقیم و رودررو با آمریکا حرکت کنیم.




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🔴 شمايل اقتصاد ايران در عصر ترامپ

🔴 دکتر مرتضي افقه
🔵 سوابقي كه از دوره گذشته رياست‌جمهوري ترامپ در دسترس است گوياي اين واقعيت است كه ترامپ سخت‌گيري‌هاي بيشتري نسبت به ايران و محاصره اقتصادي كشورمان خواهد داشت. ترامپ در واقع كمربند تحريم‌هاي اقتصادي كه در دولت اول خودش بسيار محكم شده و در دولت بايدن و ابراهيم رييسي كمي شل شده بود را سفت‌تر از هر زمان ديگري خواهد بست. بسياري از تحليلگران اساسا تصور مي‌كردند دولت سيزدهم از فرصت احياي برجام و كاهش تحريم‌هاي اقتصادي بهره لازم را برده و زمينه كاهش تحريم‌ها و دستيابي به يك توافق را فراهم مي‌سازد اما دولت قبل اين فرصت تاريخي را از دست داد. امروز انتظار مي‌رود كه ترامپ كه نسبت به قبل تغييري نكرده و اتفاقا تجربه بيشتري هم پيدا كرده همان سخت‌گيري‌هاي قبلي را عليه ايران تداوم بخشد. از آنجا كه ترامپ به‌طور كلي طرفدار جنگ نيست، تلاش مي‌كند از طريق فشار اقتصادي فزاينده بر كشورمان دست بالا را در مذاكرات احتمالي با ايران داشته باشد. اما تفاوت اين دوره رياست‌جمهوري ترامپ با دوره سال ۹۷ آن است كه دولت حسن روحاني و پس از آن دولت رييسي در آن برهه منابع و فرصت‌هاي اقتصادي ديگري داشت تا در غياب درآمدهاي نفتي كه به دليل تحريم‌هاي شديد ترامپ كاهش يافته بود، استفاده كنند. در آن برهه يكسري از اموال دولتي و شركت‌هاي دولتي را فروختند. در دولت ابراهيم رييسي ماليات‌ها را به‌شدت افزايش دادند، اوراق قرضه منتشر كرده و فروختند، از صندوق توسعه ملي برداشت كرده و استفاده كردند و ساير امكانات و ظرفيت‌هاي ديگر را هم به كار گرفتند. امروز تقريبا مي‌توان گفت كه اغلب ظرفيت‌هاي ممكن اقتصادي استفاده شده است. ديگر خريداري براي شركت‌هاي دولتي با توجه به ركود وجود ندارد، ظرفيت فروش اوراق هم تكميل شده و ديگر بعيد است كه بتوان از اين فرصت استفاده كرد و از سوي ديگر، دارايي صندوق توسعه ملي هم به حداقل رسيده است. بنابراين براي مواجهه با اين دوران تازه هم نياز است كه در نظام تصميم‌سازي‌هاي داخلي تغييراتي ايجاد شود و هم زمينه گفت‌وگو و مذاكره و توافق در خارج براي پايان دادن يا كاهش تحريم‌ها فراهم شود. اما معتقدم از دولت روحاني گرفته تا دولت رييسي به جاي پيدا كردن منابع جايگزيني براي درآمدهاي نفتي، بهتر اين بود كه به سمت صرفه‌جويي افزون‌تر، بهره‌وري بيشتر و در كل كاهش هزنيه‌هاي غير‌ضروري در بودجه حركت مي‌كردند.اگر اين اقدامات صورت مي‌گرفت امروز دست دولت بسيار بازتر و فشار تورمي بر مردم هم كمتر بود. حضور ترامپ بهانه خوبي است تا برخي از رديف‌هاي بودجه كه استفاده معقولي براي آنها وجود ندارد، حذف شوند. امروز كه بودجه در مجلس است بهتر است اين اصلاحات صورت گيرد.

🔵 اما ظاهرا علي‌رغم اينكه هيچ منطقي پشت اين هزينه‌هاي زايد و تحميل شده وجود ندارد، هيچ دولتي قدرت كافي و جرات كافي براي حذف اين رديف‌ها را ندارد.پشت بسياري از اين رديف‌ها يا قدرت سياسي و مذهبي يا قدرت ارتباطي و رسانه‌اي قرار دارد. شرايط تازه‌اي كه پس از حضور ترامپ ايجاد شده اما اين اصلاحات را ضروري مي‌سازد. موضوع مهم بعدي ماليات ستاني از نهادها و ارگان‌هايي است كه معافيت مالياتي دارند. دولت چهاردهم امسال ماليات‌ها را ۴۰درصد افزايش داده و بعيد است توليد كشور توانايي تحمل يك چنين فشاري را داشته باشد. اگر ترامپ وارد شده و سخت‌گيري‌هايش را آغاز كند، حتي فروش همين ميزان نفتي محدود هم براي ايران ممكن نخواهد بود و فشار بر كشور بالا خواهد رفت. در داخل بايد اقداماتي براي كاهش هزينه‌هاي غيرضروري و دريافت ماليات از برخي نهادها صورت گيرد. ترامپ اگر همان گارد قبلي را داشته باشد، ايران بايد به سمت راهبردي برود كه در زمان سيد محمد خاتمي انجام شده بود. در زمان دولت اصلاحات ايران به اروپا نزديك شد تا فشارهاي امريكا عليه خودش را مهار سازد. البته با سوءتدبيرهايي كه دولت سيزدهم در ماجراي جنگ روسيه و اوكراين انجام داد، مشكلاتي در مناسبات ارتباطي ايران با اروپا شكل گرفت. اين مشكلات بايد حل و فصل شده و ايران به اروپا نزديك شود. اين موضوع از اين جهت مهم است كه اروپا هم دل خوشي از ترامپ ندارد. رويكردهاي آمريكايي‌محور و نژاد‌پرستانه ترامپ فرصتي را براي ايران ايجاد مي‌كند كه به اروپا نزديك شود. اروپاييان هم به‌شدت نگران رابطه خود با امريكا هستند و ايران مي‌تواند ميان اين شكاف‌ها حركت كرده و منافع خود را جست‌وجو كند. در كل، ايران بايد بداند، رابطه اروپا با ايران براي دور زدن تحريم‌ها يك ضرورت عاجل است./تعادل




♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔹فرصت‌ها و تهدیدهای انتخاب ترامپ

✍️دکتر عباس آخوندی
🔻امروز #ترامپ به‌عنوان برنده انتخابات امریکا اعلام شد. وی شخصیتی نابه‌هنجار دارد و پیروزی‌اش اثر منفی بر برخی بازارهای جهانی از جمله بازار ایران گذاشت. با این وجود، واقع‌نگری حکم‌می‌کند که نگاهی دقیق بر عملکرد گذشته و رویکردهای وی داشته‌باشیم و فارغ از هیجان‌زدگی تهدیدها و فرصت‌هایی که احتمالا برای کشور در سطح بین‌المللی گشوده می‌شود را شناسایی کنیم.‌

🔻من سه فرصت امکان استقرار #صلح، بهبود رابطه با #اتحادیه_اروپا و امکان بهبود تجارت ایران در صورت فهم دقیق سیاست تجاری حمایت‌گرانه وی را در گفتگو با اکوایران‌ شرح کردم. البته مشروط به فهم دقیق تحولات، جسارت اقدام از سوی دولت و داشتن سیاست فعال.

🔻در این‌گفتگو از ضرورت گفتگوی مستقیم در آمریکای ترامپ با وی و حتی قبل از شروع فعالیتش، حل مساله اوکراین و پیشنهاد برگزاری کنفرانس صلح در منطقه خلیج فارس توسط رئیس جمهور ایران سخن گفته‌ام.‌

🔻من بر این باورم که #وفاق به معنی پذیرش هویت ملت ایران و خروج از پدیده‌ی بی‌دولتی با تکیه بر دولت ملی مدرن و یگانه‌ی ایران است.




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

‍🔻 ‍ تاثیر خروج ترامپ از برجام بر متغیرهای کلان به روایت تصویر

🔺 دکتر محمدرضا منجذب:

🔹 بر مبنای داده های مستخرج از سایت بانک مرکزی، تمامی متغیرها، از جمله مصرف بخش خصوصی، مصرف بخش دولت، صادرات و واردات به قیمت ثابت 95 و میلیارد ریال بعد از خروج ترامپ از برجام (در سال 1397) کاهش داشته است. این متغیرها هنوز به شرایط قبل از 97 برنگشته اند. ضمن اینکه جمعیت ایران در این سالها افزایش داشته است. در نتیجه متغیرهای سرانه کاهش بیشتری داشته است.


🌐 کانال دکتر منجذب

🟣 دکتر وحید شقاقی:
اینکه مسئولان مدعی هستند فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور آمریکا شود اشتباه است؛ با هریس می‌توان مذاکرات برجام را احیا کرد
برخی صاحب‌نظران و اقتصاددان‌ها و مسوولان کشور که مدعی هستند بین ترامپ و هریس تفاوتی وجود ندارد کاملا در اشتباه هستند، چراکه هر چند در بلندمدت استراتژی آنها شبیه هم هست، اما در کوتاه‌مدت تاکتیک و روش متفاوتی دارند و آمدن ترامپ هزینه‌های اقتصادی ایران را بالاتر می‌برد، اما در صورتی که هریس برنده این انتخابات باشد، می‌توان امیدوار بود که مذاکرات برجامی را پس از فروکش کردن تنش‌های منطقه‌ای، داشته باشیم.

روشی که ترامپ در پیش خواهد گرفت، گسترش تحریم مبتنی بر فشار اقتصادی است و اصطلاحی که ایشان استفاده می‌کند فشار بزرگ است و موضوعی هم که مطرح می‌کرد هم گسترش فشار تحریمی بر ایران بود تا ایرانی‌ها را به اجبار پای میز مذاکره بکشاند تا بتوانند از ایرانی‌ها انتقام بگیرند.

روش دموکرات‌ها در خصوص ایران تحریم‌های تدریجی است و ما این سابقه را در دوران اوباما هم تجربه کردیم و این روش این‌گونه بود که به تدریج فشار را بیشتر می‌کنند، اما روش و تاکتیک‌شان با هم متفاوت است.

در صورتی که دموکرات‌ها بر سر کار بیایند، می‌توان به میز مذاکره هم فکر کرد و موضوع برجام را مجددا احیا کرد و بده‌بستان‌ها و امتیازاتی را برای کاهش شدت تحریم‌ها یا بحث حذف تحریم‌ها آغاز کرد.

البته این روزها شرایط منطقه اجازه موضوع مذاکرات بین ایران و امریکا را نمی‌دهد، اما قطعا زمانی که تلاطمات و تنش‌های منطقه فروکش کند، می‌توان با دموکرات‌ها و تیم کامالا هریس نشست و گفت‌وگو کرد؛ اما قطعا در صورت ریاست‌جمهوری ترامپ، حتی پس از فروکش کردن تنش‌ها و التهابات مذاکرات با امریکا برای ایران سخت‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد.

شخصیت ترامپ این‌گونه است که او خواستار امتیازات زیادی از طرف مقابل است و با توجه به اینکه ترور شهید سلیمانی هم از سوی ترامپ انجام شده است و به دلیل نگاه منفی که نسبت به ترامپ در ایران وجود دارد در صورتی که جمهوری‌خواهان پیروز انتخابات شوند چندان نمی‌توان به بحث برجام امیدوار بود.

برخی صاحب‌نظران و اقتصاددان‌ها و مسوولان کشور که مدعی هستند بین ترامپ و هریس تفاوتی وجود ندارد کاملا در اشتباه هستند، چراکه هر چند در بلندمدت استراتژی آنها شبیه هم هست، اما در کوتاه‌مدت تاکتیک و روش متفاوتی دارند و آمدن ترامپ هزینه‌های اقتصادی ایران را بالاتر می‌برد، اما در صورتی که هریس برنده این انتخابات باشد، می‌توان امیدوار بود که مذاکرات برجامی را پس از فروکش کردن تنش‌های منطقه‌ای، داشته باشیم./اعتماد




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🔴 انتخابات آمریکا
🔴 دکتر محمد طبیبیان:

نتیجه انتخابات امریکا معلوم است و ترامپ برنده انتخابات. نتیجه عملی چه خواهد بود؟
یکم، افزایش تنش و شکاف در افکار عمومی امریکا. پیگیری سیاست های قلدر مآبانه . افزایش درجه آنتروپی در داخل جامعه آمریکا.
دوم، همراهی با دیکتاتور هائی مانند پوتین و رهبر کره شمالی کیم جونگ اون، رهبر مجارستان ویکتور اوربان، رهبر هند نارندرا مودی و مانند این ها. احتمال قوی نقشه قدرت سیاسی در جهان به زیان دموکراسی و به نفع نظام های توتالیتر تغییر خواهد کرد و شاهد جشن و پای کوبی و بلکه لگد کوبی این نوع شخصیت ها خواهیم بود.
سوم، در فلسطین طرفدار گسترش سرزمین های تحت اشغال اسراییل و بزرگ شدن جغرافیایی اسرائیل است. از جمله نهایی شدن جایگاه اورشلیم به عنوان پایتخت اسراییل ادغام بلندی های جولان و احتمالا تخلیه نوار غزه و پیوند آن به اسراییل.
چهارم، در مورد جمهوری اسلامی اگر دو هدف را عملی ببیند به حکومت کاری ندارد. یکی جمع شدن برنامه هسته‌ای و دیگر محدود شدن برنامه موشکی به برد در حد اطراف مرز ها.
پنجم، در مرتبه قبل که رئیس جمهور شد در سمیناری که در مورد برنامه های ترامپ صحبت می شد و هرکسی نظری مطرح می کرد نظر این فدوی این بود که او نه برنامه نظامی دارد و نه اقدام مشابه بلکه از طریق تحریم و اقدامات مختلف می‌خواهد مردم ایران را زجر کش کند. البته سعی خودش را کرد. این بار نیز به نظر نمی رسد برنامه دیگری داشته باشد. در این مورد آخر الزمانی های داخلی با او یک هماهنگی نا نوشته دارند و مثل گذشته که شرایط داخلی را برای توجیه کردن اِعمال تحریم فراهم کردند همین برنامه را ادامه می دهند. یعنی بهانه و دلیل کافی برای اِعمال تحریم بیشتر را فراهم خواهند کرد. لیکن بازی با کارت ‘رژیم اشغال‌گر قدس‘ برایشان بسیار گران تمام خواهد شد. باید راه های جدیدی بیابند.
ششم، دوست عزیز همسایه شمالی نیز درجه باج خواهی را بالا خواهد برد و در مقابل آن برخی کمک های امنیتی داخلی برای رفقا فراهم خواهد ساخت. کشور به طرف شرق استعماری خواهد لغزید.
امید وارم این اوهام همه اشتباه در بیاید.




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🔴 دکتر «مرتضی افقه» در تحلیل رفتار همتی و فرزین نسبت به دلار ۷۰ هزار تومانی:
بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در قبال بازار ارز منفعلند
🔴 رامتین موثق
دلایل اقتصادی و غیراقتصادی افزایش قیمت دلار
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره افزایش قیمت دلار به دو دلیل غیراقتصادی و یک دلیل اقتصادی اشاره کرد.
مرتضی افقه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: افزایش قیمت دلار مقطعی نیست و به عوامل خارجی بستگی دارد. اول به کاهش یا افزایش تنش‌ها با اسرائیل و دوم، به انتخابات آمریکا؛ اگر هریس انتخاب شود این روند افزایشی احتمالا متوقف شود و یا حتی قیمت مقداری کاهشی شود اما با انتخاب ترامپ، روند افزایش قیمت دلار ادامه پیدا خواهد کرد
مرتضی افقه درباره اولین دلیل غیراقتصادی افزایش قیمت دلار گفت: اولین دلیل، اوجگیری تنش پس از حمله اسرائیل به ایران است. بعد از حمله اسرائیل تصور بر این بود که مانند دور قبلی ایران تلافی نمی‌کند و حداقل تنش‌ها برای یک مدتی فروکش می‌کند اما از همان روز تا به کنون ایران تهدیدهایش را بیشتر و بیشتر کرده است.
او تاکید کرد: کارگزاران بازار نگران این هستند که جنگ منطقه‌ای و فراگیر شود و بنابراین سطح تقاضای انتظاری را افزایش داده‌اند.
این استاد دانشگاه درباره دلیل دیگر افزایش قیمت دلار افزود: دلیل دوم غیراقتصادی افزایش قیمت دلار، انتخابات آمریکاست. هنوز احتمال پیروزی ترامپ، علی‌رغم تنگاتنگ بودن رقابت، در نظرسنجی‌ها بالاست. برخی از احتیاطات بابت اینست که اگر ترامپ انتخاب شود، دوباره فشارها برگردد و همین میزان نفتی هم که به صورت دورزدن تحریم‌ها صادر می‌کنیم، از دست برود.
افقه درباره دلیل اقتصادی افزایش قیمت دلار اظهار کرد: سومین دلیل افزایش قیمت دلار، اقدام همتی برای افزایش تدریجی و آرام نرخ ارز نیمایی است که این نرخ در بسیاری از معاملات افزایش پیدا کرده و برای برخی از کالاها حذف شده است. این سیاست هم زمینه‌ای برای افزایش قیمت دلار ایجاد کرده است.
گفتاردرمانی در زمان انفعال!
این تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره رفتار دولت در قبال افزایش قیمت دلار بیان کرد: همه‌ی دولت‌ها در زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کنند اما توان کنترلش را ندارند، حداقل ابزاری که در اختیار دارند تا شاید مقداری بتوانند تاثیرگذار باشند، گفتار درمانی است.
افقه با اشاره به تلاش دولت‌ها برای اطمینان بخشی به مردم درباره مقطعی بودن نوسانات نرخ ارز، تصریح کرد: به نظر من افزایش قیمت دلار مقطعی نیست و به عوامل خارجی بستگی دارد. اول به کاهش یا افزایش تنش‌ها بستگی دارد و دوم، به انتخابات آمریکا؛ اگر هریس انتخاب شود این روند افزایشی احتمالا متوقف شود و یا حتی قیمت مقداری کاهشی شود اما با انتخاب ترامپ، روند افزایش قیمت دلار ادامه پیدا خواهد کرد.
صرف‌نظر از دلایل سیاسی مانند تشدید تنش با اسرائیل و انتخابات آمریکا؛‌ دلیل اقتصادی افزایش قیمت دلار، سیاست دولت در قبال افزایش تدریجی نرخ دلار نیماست که این نرخ در بسیاری از معاملات افزایش یافته و برای برخی از کالاها حذف شده است. این سیاست هم زمینه‌ای برای افزایش قیمت دلار ایجاد کرده است
بانک مرکزی با هر رئیسی، منفعل است
این استاد دانشگاه با عنوان اینکه در شرایطی هستیم که متغیرهای غیراقتصادی فعال‌تر و تاثیرگذارتر هستند، درباره نقش بانک مرکزی در کنترل نوسانات نرخ ارز گفت: اکنون بانک مرکزی با توجه به محدودیت‌های ارزی که داریم، منفعل است تا فعال؛ حتی اگر برای تاثیرگذاری بر قیمت بازار به اندازه کافی ارز هم داشته باشیم، اما با توجه به آینده فعلا نامعلوم سیاسی، دست بانک مرکزی برای مدیریت بازار با عرضه ارز، باز نخواهد بود.
افقه با بیان اینکه بانک مرکزی کار چندانی نمی‌تواند بکند و فقط شاید با گفتار درمانی بتواند موثر باشد، درباره عملکرد فرزین اظهار کرد: این عدم توانایی در کنترل نوسانات خیلی به فرزین ربطی ندارد. بانک مرکزی در تمام سال‌های بعد از تشدید تحریم‌ها خیلی فعال نبوده و امکان اثرگذاریش به دلیل فعال بودن متغیرهای غیراقتصادی و خارجی، به حداقل رسیده است.
او با تاکید بر اینکه شاید به جای فرزین هر رئیس بانک مرکزی دیگری هم بود بهتر نمی‌توانست عمل کند، در پایان خاطرنشان کرد: اما ابقای او شاید به دلیل دیدگاهی باشد که آقای پزشکیان در این بده و بستان‌ها با جناح رقیب دارد و او پذیرفته است که فرزین در این پست کار خود را ادامه دهد.




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🔵  وفاق هشداردهنده در بودجه

🔵 دکتر یعقوب اندایش
🔵 رئیس انجمن اقتصاد ایران

روزنامه شرق ۱۴ آبان ۱۴۰۳

بودجه سال آینده در حالی تقدیم مجلس شده که کوچکترین تعرضی به منافع صاحبان قدرت و صاحبان ردیف‌های بودجه نشده است بدین معنی که قدرت همه صاحبان ردیف‌ها به رسمیت شناخته شده و وفاق صورت گرفته است. هنر دولت شفاف کردن استقراض و آوردن ارقام و محل استقراض در لایحه است که ستودنی است اما ادامه روند بودجه ریزی به شکل کنونی یعنی یک سند رسمی توزیع رانت و وفاق قدرت‌هایی که خود از گذشته ساختار معیوب و حیف و میل کننده منابع بودجه را تشکیل داده‌اند.

اقتصاد ایران دیگر بعد از یک و نیم دهه فرصت دیگری برای اصلاح جسورانه ندارد. شکل توزیع رانت باید کلا تغییر کند. صندلی‌ها، امضاها و ردیف‌هایی که طی چند دهه تصاحب شده باید در هم شکسته شود و گرنه با وفاق کردن این صندلی‌ها روند فعلی ادامه می یابد و محصولش سرکوب تولید، زیرساخت‌ها، کسری های فراگیر در دولت، خانوار و بخش خصوصی و تجارت خارجی و تورم فزاینده و توزیع نابرابر و انواع و اقسام عوارض دیگر خواهد بود.

ایران سخت نیازمند اصلاحات مالی فراگیر است. نتیجه سهم گیری از بودجه و بودجه پنهان دولت و آنچه که فراتر از بودجه است و در بودجه نمی‌آید مثل انواع مجوز‌ها، واگذاری های زمین، برخورداری از تسهیلات و انواع امتیازات و کلا اتصال به بدنه توزیع رانت، فشار بر اقتصاد و مردم است. بدون اصلاح و تغییر اساسی این رویه وضعیت اقتصادی تغییر نخواهد یافت.

اگر معنای وفاق ملی در دولت چهاردهم این باشد که به هیچکدام از این صاحبان قدرت رو ترش نشود و  گفته شود برای اینکه دعوا نکنیم، سنگ‌اندازی نشود و همدل باشیم باید آنچه برای خود تصاحب کرده و حق می‌دانند را رسمیت شماریم و به آنها تقدیم کنیم، هیچ وقت ساختار موجود رانتی اصلاح نخواهد شد.

ایران نیازمند رییس جمهور ساختار شکن است تا ساختار شکل گرفته تو در توی رانتی فعلی را در هم شکند و اصلاح کند. به جای اصلاح این ساختار اگر سهم بودجه‌ای داده شود و همچنان در بر همان پاشنه بچرخد، اوضاع اقتصادی اصلاح نخواهد شد.

چپ و راست سیاسی غیر از بحث‌های ایدئولوژیک، عمده دعوا و یا پس دعوایشان همین توزیع رانت به نفع خود در کشور است. ساختار سیاسی از همین اقتصادی سیاسی رانتی شکل گرفته و نمی‌تواند کارا باشد که خود قوانین، روابط اقتصادی، حقوق مالکیت، وضعیت دموکراسی، حاکمیت قانون،  حکمرانی و وضعیت اقتصاد کشور را متاثر ساخته است.

متاسفانه تنها برداشت یا توان دولت از اصلاح بودجه، افزایش قیمت است در حالیکه بهای تمام شده ارایه کالا و خدمات عمومی در کشور به دلیل ناکارایی و وجود فساد و حیف و میل، بالاست و باید با اصلاح ساختار، بهای تمام شده را کاهش داد نه اینکه هزینه ها و بهای این ساختار معیوب را بر دوش بودجه دولت و ملت گذاشت.

وفاق درست انجام شود تا بهای تمام شده کاهش یابد، تا بهره وری بودجه افزایش یابد، ردیف‌ها متعلقه به نهادها و سازمان‌های غیر بهره‌ور حذف شود، سهم‌خواهی ها بر چیده شود، بودجه ایجاد تولید کند نه تورم را بر دوش مردم بگذارد.
برای چنین هدفی نیازمند وفاق در مورد حذف عده‌ای از قدرت است که باری بر دوش مردم و بودجه هستند، البته نه تنها بودجه بلکه این امتیازات فراتر و در خارج از بودجه هم کم نیستند که باید برچیده شوند.

لذا اگر وفاق اینگونه معنی شود که برای اینکه دعوا نکنیم، سهم افراد و نهادهایی که خود را قبلا هر طور بوده در قدرت و رانت گیری جا داده‌اند را بدهیم نه تنها انتظار به بهبود وضعیت فعلی نیست بلکه به رسمیت شناختن ساختار شکل گرفته موجود است که پیامدهای بدتر از این نیز به همراه خواهد داشت.

جسورانه باید تصمیم گرفت و وفاق را به گونه‌ای دیگر در همدلی و اجماع برای در هم شکستن این ساختار معنی کرد و ائتلاف فراگیر در مسیر منافع عموم شکل داد و رانت را برای تولید بکار گرفت نه اینکه روی توزیع آن ائتلاف شود و نام آن را وفاق گذاشت.

لینک در روزنامه شرق




🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🎥 معامله با آمریکا یا تقدیم بازار عراق به ترکیه

▫️آمریکا مسبب بخش زیادی از ارز آوری کشور عراق می‌باشد و تقریبا می‌توان مطمئن بود عراق رابطه خود را با آمریکا شکراب نمی‌کند. عراق منابع خوبی در اختیار دارد اما نیاز مبرمی برای توسعه زیرساخت‌های خود دارد و لاجرم برای این توسعه وابسته کشورهای دیگری است.

▫️دکتر امیر کرمانی، استاد اقتصاد و مالی دانشگاه برکلی کالیفرنیا، معتقد است اگر ایران بتواند با آمریکا کنار بیاید می‌تواند از عراق با بازار بی‌نظیری برای توسعه خدمات خود بسازد. در غیر اینصورت ایران این بازار را به ترکیه واگذار می‌کند و این شکست می‌تواند در رقابت منطقه‌ای آسیب بزرگی به ایران بزند.



🌐 کانال با اساتید اقتصاد

🔻 کارشناس مسائل اقتصادی: کل تولیدات یک خودرو باید در بورس عرضه شود نه به صورت محدود

دکتر آلبرت بغزیان:

🔹ضرورت دارد کل تولیدات یک خودرو در بورس کالا عرضه شود. نباید اعلام کنند که مثلا دو هزار خودرو در بورس کالا عرضه می‌کنند و امروز قیمت آن، این رقم و تحویل آن در دو ماه آینده است و سه هزار خودرو هم دو هفته دیگر عرضه می‌کنند و آن هم با یک قیمت دیگر و اصلا قیمتی برای کل تولیدات‌شان ارایه نمی‌دهند و این موضوع کاملا اشتباه است.

🔹سیستم قطره‌چکانی عرضه خودرو  باعث اختلاف قیمت‌ها شده است، خودروسازان با اشتباهاتی که تاکنون داشته‌اند باعث زیان انباشته زیادی شده‌اند که مصرف‌کننده فعلی باید آن را بپردازد. شرایط اقتصادی کشور به گونه‌ای است که مردم در تلاشند با خرید خودرو و نگهداری آن در پارکینگ‌ها و به تعویق انداختن فروش آن از تورم عقب نمانند./اعتماد


♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔵 حل ناترازی بانک‌ها

👤 دکتر سجاد برخورداری

✍️ هرچند حل معضل ناترازی بانک‌ها می‌‌‌تواند به ثبات مالی و اقتصادی کمک کند، اما هرگونه اشتباهی در این خصوص می‌‌‌تواند تبعات سنگینی بر اقتصاد داشته باشد.

✍️ در شرایط فعلی، ۱۶بانک کشور از نگاه بانک‌مرکزی در وضعیت ناترازی قرار دارند.

✍️ گویا سیاستگذار به‌دنبال کاهش محدوده ناترازی بانک‌ها از محل کاهش سود سپرده‌های بانکی است.

✍️ یعنی سیاستگذار اقتصادی هزینه حفظ وضعیت فعلی ناترازی را از محل سود سپرده‌‌‌های مردم تامین می‌کند که در شرایط تورم بالای ۴۰درصد، عملا به ضرر سپرده‌‌‌گذاران بوده و به نفع بانک‌ها خواهد بود. این به معنای تامین هزینه ناترازی و ناکارآیی بانک‌ها از جیب سپرده‌‌‌گذاران است.

✍️ یکی از مهم‌ترین دلایل ناترازی بانک‌های کشور به رابطه مالی دولت با شبکه بانکی کشور برمی‌‌‌گردد. نظام بانکی از نگاه دولت منبع تامین منابع در شرایط کسری بودجه به شمار می‌‌‌آید.

✍️ این موضوع باعث شده تا بانک‌ها به اشکال مختلف از سپرده‌‌‌های در اختیار خود به دولت و نهادهای شبه‌دولتی تسهیلات داده و به دلیل عدم‌بازپرداخت بدهی‌‌‌های دولت و نهادهای شبه‌دولتی، عملا سیستم بانکی با مشکل نقدینگی مواجه شده است.

✍️ در شرایط فعلی، انتظار بر این است که بانک‌ها تامین مالی طرح‌‌‌ها و برنامه‌‌‌های مختلف دولت و مجلس را انجام دهند. این موارد موجب شده است تا عملا بانک‌ها در تخصیص منابع دچار انحراف شده و با مشکل ناترازی مواجه شوند.

✍️ بانک‌مرکزی اولین وام‌دهنده به بانک‌ها است. چنین رابطه مالی بین بانک‌مرکزی و بانک‌ها موجب شده تا عملا اصابت هزینه ناشی از رفتارهای نادرست با منشأ داخلی و خارجی بر شبکه بانکی اتفاق نیفتد.

✍️ بر این اساس، حرکت کردن بانک‌ها به سمت ناترازی بیشتر به معنای کسب منفعت بیشتر برای بانک‌ها به شمار آمده و هزینه بیشتر برای کل اقتصاد شناسایی می‌شود.

✍️ هریک از این بانک‌ها با این هدف تشکیل شده‌‌‌اند که بتوانند منابع موردنیاز برای یک یا چند واحد خاص و ویژه را تامین مالی کنند. در نتیجه عملا بانک‌های خودمختار در نظام بانکی کشور شکل گرفته‌‌اند.

✍️ برای حل معضل ناترازی بانک‌ها، چه باید کرد؟

۱. اصلاح رابطه مالی دولت و شبه‌دولتی‌‌‌ها با نظام بانکی
۲. بازنگری در انتظارات از شبکه بانکی
۳. اصلاح ساختار شرکتی بانک‌ها




🌐 کانال با اساتید اقتصاد