🔺 عوامل موثر بر تورم 🔻 دکترمحمدرضا منجذب در مطالعه ای که اخیرا بر مبنای داده های رسمی انجام شد، عوامل موثر بر تورم مورد واکاوی و محاسبه قرار گرفت. هرچند رشد نقدینگی عاملی موثر بر تورم ایران طی هفت دهه اخیر بوده است، لیکن عواملی دیگر هم بر تورم تاثیرگذار بوده است که در سیاستهای مقابله با تورم باید مورد نظر باشد. این عوامل بشرح زیر هستند: 🔹 رشد تولید، تولید در ایران شامل مجموعه تولیدات چهار زیربخش خدمات، کشاورزی، نفت و صنعت است. بطوریکه رشد تولید از طرف عرضه کل اقتصاد تاثیری کاهنده بر تولید دارد. افزایش یک درصدی در تولید چیزی درحدود ده صدم درصد تورم را کاهش می دهد. 🔹رشد نقدینگی، تاثیری افزایشی بر تورم دارد. رشد نقدینگی از طرف تقاضای کل اقتصاد موثر است. بطوریکه در تورم پایین یک درصد افزایش در نقدینگی موجب افزایش یک دهم درصد در تورم می گردد. ولی با افزایش تورم این رقم افزایش می یابد. در تورم کنونی تاثیری معادل بیست و پنج صدم درصدی دارد. 🔹رشد نرخ ارز، تاثیری مثبت بر تورم دارد. بطور متوسط افزایش یک درصدی در نرخ ارز، افزایش پانزده صدم درصدی بر تورم دارد. تبلور رشد کسری بودجه بیشتر از دو کانال رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز در اقتصاد ظاهر می شود. 🔹انتظارات تورمی تاثیری مثبت بر تورم دارد (اینجا را ببینید). انتظارات قیمت در ایران بدو شکل تطبیقی و عقلایی شکل می گیر. هرچند نقش انتظارات تطبیقی بمراتب بیشتر هست. تاثیر انتظارات از چهاردهم درصد در تورمهای پایین شروع می شود و به هشت دهم درصد در تورمهای بالا ختم می شود. از این منظر تاثیر انتظارات تورمی از دو مقوله قبلی بیشتر هست. 🔹خروج آمریکا از برجام در دوره ترامپ، اثری افزایشی بر تورم داشته است (اینجا را ببینید). در این دوره بطور متوسط تورم بیست و پنج صدم درصد افزایش داشته است. 🔹در این مطالعه تاثیر ادوار تجاری سیاسی و انتخاب رفسنجانی، خاتمی، احمدی نژاد و روحانی بر تورم مورد ارزیابی قرار گرفت. اقتصاد ایران تنها در دوره رفسنجانی تورمی افزایشی و معنادار را تجربه کرده است. ⭕️ در جمع بندی میتوان گفت طی دهه اخیر روند تورم دچار شکست ساختاری شده است و سطح آن افزایش داشته است. دلیل اصلی آن تحریم های شدید بر اقتصاد ایران بوده است، که از هر دو طرف عرضه کل و تقاضای کل بر تورم ایران تاثیر گذاشته است. در این نوشتار مهمترین عوامل موثر بررسی شد، هرچند عوامل کمی و کیفی دیگری هم قابل ذکر است. ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ لینک مطلب در روزنامه تعادل 🌐 کانال دکتر منجذب