❄️ رانت و انواع آن ✍️ دکتر محمدرضا منجذب ▫️رانت، یک فعالیت غیربهره ور و غیرمولد است که برای بدست آوردن منافع شخصی از فعالیتها و منابع عمومی صورت می گیرد. این فعالیت شامل گستره ای از فعالیت ها از نوع قانونی مانند لابی کردن و تبلیغات گرفته تا فعالیت های غیرقانونی مثل رشوه گیری و فساد اداری است. ▫️اتلاف و هرزرفتن منابع در جامعه، تنها تخصیص نادرست منابع نیست بلکه هزینه های ناشی از اخذ امتیازهای انحصاری و ویژه را نیز شامل می شود. هزینه ای که سهم بالایی از درآمد ملی کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است. ▫️همه جوامع در معرض رفتارهای فاسد و غیرقانونی قرار دارند ولی رانت جویی فراگیر جایی اتفاق می افتد که دولت ها ضعیف، فاسد، در حال زوال، رشوه خوار، فاقد حاکمیت قانون هستند که معمولاً در اغلب کشورهای با درآمد کم و متوسط وجود دارد. ▫️قاعدتا ار فرایند توسعه اقتصادی که شفافیت ها افزایش می یابد و حاکمیت قانون مستقر می گردد، رانت ها کاهش می یابد. رانت ها تنها شامل سودهای انحصاری نیستند بلکه یارانه ها، مقرری های سازمان یافته با مافیای های خصوصی، سودهای بالایی که رقبا به نوآوران قبل از تقلید از نوآوری آنها می پردازند، و غیره می باشد. ▫️رانت اطلاعاتی هنگامی اتفاق می افتد که رانتخوار از اخبار و تصمیمات و یا قوانین آتی خبر دارد، و بر مبنای آن تصمیمات اقتصادی زودتری را انجام می دهد و بواسطه آن در آینده سودهای غیرمتعارفی را بدست می آورد. ▫️رانت امضای طلایی هنگامی اتفاق می افتد که صاحب منصبی و یا ارگانی، حق واگذاری امتیازی به دیگران را در جهت استفاده از منابع طبیعی، راه اندازی فعالیتی خاص و ... فراتر از قانون و مصوبات را دارا است. ▫️نوع دیگر رانت خواري گروهي و جناحي (رانت سیاسی) است. بدين ترتيب كه برخي از متصدیان امر با انگيزه كمك به جناح و حزب مورد نظر خود، از امكانات، فرصت ها و امتيازهايي كه در اختيار دارند، به صورت غيرقانوني استفاده مي كنند. ▫️در مجموع در علم اقتصاد رانت درآمدی است که بی‌تلاش به دست می‌آید. رانت خوارها با استفاده از نفوذ سیاسی و اقتصادی شان یا از طریق آشنایانی که صاحب این نفوذ هستند به صورت غیرقانونی به منابع مالی دست پیدا می‌کنند و به کسب ثروت می‌پردازند. رانت‌خواری پدیده‌ای است که آسیب‌های فراوان اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای کشورها به وجود می‌آورد. بنا به نظر اقتصاددانان، درآمدهایی که خارج از فعالیت‌های مولد اقتصادی و با بهره‌گیری از قدرت و نفوذ سیاسی یا اقتصادی صورت می‌پذیرد همیشه به عنوان آفتی برای نظام اقتصادی و توسعه اقتصادی هر کشوری حساب شده‌است. مصداق بارز این کلام همان «رانت و رانت‌خواری» است. 🌐 کانال دکتر منجذب