⏪نکته‌هائی دربارۀ نسبت احمد فردید با هایدگر و فلسفه
◀️نوشته‌ی موسی اکرمی
◀️تقدیم به دکتر احسان شریعتی، دکتر علی‌اصغر مصلح و همۀ فردیدپژوهانی که دغدغۀ معرفت و حقیقت دارند.
🔻این نوشته در شش روز پیایی در این گذرگاه تلگرامی منتشر می‌شود✅فرسته‌ی یکم از شش فرسته*⃣اشاره. نشست نقد و بررسی کتاب
«سنجش پیامدهای هستی‌شناسی هایدگر، نقد خوانش احمد فردید» نوشته‌ی احسان شریعتی، ترجمه‌ی امیر رضایی، ساعت ۱۸ تا ۲۰ روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ در ساختمان نشر نی برگزار شد. من که مدت‌ها بود دکتر شریعتی را حضورا ندیده بودم با تنظیم برنامه‌هایم برای حضور در جلسه هم توفیق دیدار با ایشان نصیبم شد هم از سخنان ایشان و دیگر سخنرانان بهره بردم.
هایدگر و فردید و احسان شریعتی و نشر نی و نام‌های سخنرانان شمار زیادی از مشتاقان را به جلسه کشانده بود تا شنوندۀ نکات خوبی باشند که در فرصت‌های نسبتاً اندک مطرح شدند.
برخی از نکته‌ها چنان بودند که من دوست داشتم تذکرهائی در پیوند با آنها داده شوند تا مبادا ناآشنایان احتمالی حاضر در جلسه یا ناآشنایان احتمالی غایبی که پس از این به آن سخنان دسترسی خواهند یافت پرسش‌ها و ابهام‌ها و برداشت‌های ناواقع‌بنیانه‌ای داشته باشند.
یادآوری. من این نکته‌ها را در شامگاه 26 شهریورماه 1403، پس از پایان نشست نقد و بررسی کتاب و بازگشت به خانۀ خود، نوشتم. در آغاز می‌خواستم آن را در گذرگاه تلگرامی خود منتشر کنم؛ ولی بهتر دیدم آن را برای روزنامۀ
هم‌میهن بفرستم تا در مجال درخور خود منتشر کند.
*⃣یکم. در باره‌ی فرنام "سنجش پیامدهای هستی‌شناسی هایدگر، و نقد خوانش احمد فردید"
کتاب، همان گونه که در مقدمۀ مترجم نوشته شده است و در جلسه نیز مطرح گردید رسالۀ دکتری احسان شریعتی است که، با عنوان
«هایدگر در ابران»، در سال 2007 در فرانسه از آن دفاع شده است.
پیش از این که من خود را درگیر خواندن سنجشگرانۀ کتاب و نوشتن احتمالی مقاله‌ای کنم لازم می‌دانم بگویم گذشته از این که محتوای کتاب با همان عنوان «هایدگر در ایران» انطباق دارد یا نه، انتظار می‌رود نام برگزیدۀ «سنجش پیامدهای هستی‌شناسی هایدگر: نقد خوانش احمد فردید» از بیشترین انطباق با محتوا برخوردار باشد. داوری در بارۀ میزان چنین انطباقی را به خوانندگان کتاب و مقالۀ سنجشگرانۀاحتمالی خود واگذار می‌کنم.
ضمن سپاسگزاری خدمت جناب امیر رضایی، از آنجا که
1)حدود هفده سال از نگارش رساله می‌گذرد و در این مدت دربارۀ هایدگر و فردید آثار بیشتری منتشر شده‌اند،
2)متن اصلی رساله برای مخاطب فرانسوی نوشته شده بوده است، و
3)نویسنده از چیرگی درخور به هر دو زبان فرانسوی و پارسی برخوردار است،
من انتظار داشتم خود آقای دکتر شریعتی یا
1-3)کتاب را دو باره در زبان پارسی، به‌ویژه برای مخاطب پارسی‌زبان، تألیف کنند یا
2-3) شخصاً کتاب را ترجمه کنند، و / یا
3-3) مقدمۀ مفصل جدیدی بر کتاب بنویسند.
امیدوارم در چاپ دوم کتاب شاهد ویرایش احتمالی و مقدمۀ جدید باشیم.
*⃣دوم. لزوم سنجش مستوفای پیامد هستی‌شناسی هایدگرمیدانیم که هایدگر با بازشناخت هستومند از هستی یا اُنتیک از اُنتولوژیک فلسفۀ خود را بیشتر هستی‌شناسی بنیادین Fundamentalontologie می‌داند. اگر بپذیریم که اصولاً می‌توان تعبیر فلسفی «هستی‌شناسی» را، با تعریف کمابیش معمول در سنت فلسفه، به‌ویژه در فلسفۀ غرب - یعنی «شناخت فلسفی انسان از سرشت هستی» - برای فلسفۀ متافیزیک‌ستیز و حتی فلسفه‌ستیزی چون هایدگر به کار برد، آن‌گاه از نویسنده انتظار می‌رود بر پایۀ عنوان کتاب
1) این هستی‌شناسی را به گونه‌ای مستوفا بشناساند،
2) خواننده را با خوانش فردید از این هستی‌شناسی آشنا سازد،
3) پیامدهای آن را بسنجد، و
4) خوانش فردید را نقد کند.
بر پایۀ آنچه در جلسه گذشت، و با نگاهی گذرا به فهرست کتاب و دو بخش اصلی هایدگر و فردید، به نظر نمی‌رسد که این خواسته‌ها به گونه‌ای درخور برآورده شده باشند. آنچه در سخنان مترجم و نویسنده در این باره گفته شد، تنها به تقدیرگرایی برآمده از تاریخی‌انگاری آن هستی‌شناسی و روی‌آوری هایدگر و فردید به اقتدارگرایی اشاره شد که هرگز پاسخگوی مخاطبِ پرسشگرِ عطشناکِ فهمِ دقیقِ پیامدِ آن هستی‌شناسی، حتا در حوزۀ فلسفۀ سیاسی، نبود و نیست.
https://hammihanonline.ir/fa/tiny/news-22045✅عنوان نوشته در روزنامه‌ی
هم‌میهن برگزیده‌ی خود آن روزنامه است.
#مارتین_هایدگر
#احمد_فردید
#احسان_شریعتی
#امیر_رضایی
#نشر_نی
#موسی_اکرمی
