✍️ در ژوئن گذشته، اندیشکده #کارنگی مجموعه گزارشهایی را منتشر کرد که حاصل دو سال تحقیقات میدانی پژوهشگران آن در زمینه روابط پویای #نهادهای_اسلامی با دولتهای عربی بود. این مجموعه ارزشمند بینشهای تازهای را پیرامون روابط پیچیده نهادهای دین و دولت در کشورهای گوناگون اسلامی، از #عربستان و #یمن و #سوریه گرفته تا #لیبی و #مصر و #الجزایر و #مراکش، آشکار میسازد. سرویراستار اين مجموعه گزارشها، فردریک وری، خلاصهای بر آن نگاشته که ترجمه آن در سایت اندیشکده مرصاد منتشر شده است.
⭕️ آنچه در ادامه میآید، گوشههایی از یادداشت فردیک وری است:
🔹امروزه در سراسر جهان عرب، رژیمها به طور فزایندهای در نهادها و موسسات اسلامی مداخله میکنند. به طور گسترده، اینها شامل
#وزارتخانههای_مذهبی،
#مدارس_علوم_دینی،
#دانشگاههای_اسلامی،
#مساجد، موسسات خیریه،
#اوقاف،
#زوایای_صوفیه،
#سازمانهای_جوانان، پایگاه
های رسانهای و سایر نهادها میباشد. این فرایندهای کنترل و دخالت که از طریق انتصابات، تصفیهها، قوانین جدید، سازماندهی مجدد اداری، نظارت مالی و سایر ابزارها صورت میگیرد، چندان جدید نیست: بسیاری از کشورهای عربی مدرن، از زمان تأسیس، بوروکراتیزاسیون اسلام را گسترش داده یا آنچه از حکومت استعماری اروپا و قبل از آن امپراتوری عثمانی به ارث رسیده است، را ادامه دادهاند. از این جهت، نهادسازی اسلامی به موازات نفوذ دولت عرب به زندگی روزمره شهروندان پیش رفته است.
🔹با این حال،
این فرآیند به ندرت یکطرفه است. شخصیتها و
سازمان
های اسلامی حامی دولت نیز اغلب به دلیل نقش واسطهگر آنها در جامعه، دارای عاملیت و قدرت نفوذ بیشتری نسبت به آنچه تصور میشود، هستند. بسته به محبوبیت و سرمایه اجتماعی آنها، گاهی اوقات میتوانند در ازای سکوت در برابر سیاست، در مورد حفظ برخی اختیارات در مسائل شخصی و اجتماعی، مذاکره کنند (گرچه رژیمها اغلب به این مسائل نیز دستدرازی میکنند). با این حال، شخصیت
های مذهبی که در کنترل دولت قرار گرفتهاند نیز باید اقتدار اخلاقی خود را مدیریت کنند و این تصور را که به عنوان سخنگوی برنامه
های دنیوی سیاستمداران عمل میکنند، با تمرکز بر موضوعاتی مانند ایمان و تقوا، از بین ببرند.
🔹فراتر از این، مرز بین #اسلام_رسمی و #اسلام_غیررسمی اغلب مبهم و روان است. طیف وسیعی از بازیگران با درجات مختلف نزدیکی به دولت در مورد اسلام اظهار نظر میکنند، از روحانیون آموزشدیده رسمی گرفته تا قضات و قانونگذاران تا شخصیت
های رسانهای که پیروان قابل توجهی دارند اما دانش رسمی آنها از موضوعات حقوقی اسلامی اغلب کم است.
در برخی موارد، دولت حوزههای اجتماعی و سیاسی جدیدی را ایجاد، پرداخت و پایدار کرده است که نقش آنها لابی و تبلیغات برای اصلاحات به اصطلاح اسلامی از طریق تغییرات قانونی و اداری است.
#خلاصه_گزارش #ترجمه@dolatedin