.
کشت و ورز در اندیشه ایران باستان
۲۳ دی ۱۴۰۳
#محمود_فاضلی_بیرجندی
کشاورزی در ایران باستان ارجی شایا داشته. برخاستن پیامبر ایرانی با پیامهایی که کشاورزی و کشت و ورز را میستاید سرآغاز گذار از دوره کوچروی و دامداری و درآمدن ایران و ایرانیان به دوره یکجانشینی است.
پیامبر ایرانی بارها گفته بود که دوست کشاورزان است و از دشمنان شهرنشینی و کشاورزی بیزار است. او بارها کشاورزان را ستوده و آدمی را به نگاهبانی از زمینهای کشاورزی فراخوانده و هر کس را که در نگاهبانی از زمین خود کوتاهی کند گناهکار میداند.
در مهریشت چراگاهها ستوده شده.
اوستا کوههای بلندی را میستاید که چشمههای آب از آن روان است و زمینهای تشنه را سیراب میکند:
کوههای آبریز را میستایم. دریاچهها را میستایم. کشتزارهای سودبخش را میستایم.
وقتی پیامبر ایرانی از اهورامزدا پرسید از کدام زمین بیش از دیگر زمینها خشنود است، پاسخ داد
سومین زمینی که بیش از همه زمینها خرسندش میدارد آن زمینی است که نیکوکاران در آن هر چه بیشتر گندم و گیاه و درختان میوه بکارند. زمینهای خشکی که آبیاری شوند و زمینهای آبخورده را زهکشی کنند.
در اوستا
کسی که گندم میکارد، چهارمین کس است که زمین را بیش از همه شادمان میکند. وندیداد کشت گندم را مایه تقویت یکتاپرستی دانسته است. هم در وندیداد آمده است:
آن کس که گندم میکارد راستی میافشاند. آن گاه که جو به بار آید دیوان از جا برمیجهند. آن گاه که گندم فراوان بروید دل دیوان میلرزد. آن گاه که گندم آرد شود دیوان ناله سر دهند. و در خانه که گندم باشد دیوان نتوانند بمانند. در خانهای که انبار گندم باشد، چنان است که آهن سرخشده به گلوی دیوان بریزند.
هم گفته شده زمینی که دیرزمانی کشتنشده بماند و بذری بر آن نیفشانند ناشادکام است و آرزوی برزگر میکند. کسی که زمین را با دست کشت کند زمین بدو فراوانی بخشد.
ایرانیان هر گاه که از کشت و ورز میآسودند جشن میگرفتند. نامدارتر آن جشنها یکی جشن
فروردینگان و دیگر جشن
مهرگان است که پایان کار و کوشش کشاورزان و زمان برآسودن از درو است. دیگر جشنهای ماهانه هم هر یک پیوندی با کشت و ورز داشته است.
هم
گهنبارهای شش گانه که در هر سال گرفته میشده و هنوز هم میشود جشن برآسودن از کاشت و داشت و برداشت خرمن یا آمادگی برای کشت دیگربار است.
اندیشه و آیین ایرانی، بر پایه بزرگداشت کار و کشاورزی است. به زمین ارجی والا مینهد و بنیاد کشاورزی را استوار میکند. بر گرد آبادان کردن جهان میگردد و دین و دنیا را برای آبادانی و هم برای آسایش آدمی میخواهد.
جهان در اندیشه ایرانی جای کار و کشت و برخورداری از داشتههاست.
در اندیشه ایرانی از جنگ و تاختن و کشتن و غارت و سوختن پرهیز شده.
https://t.center/dejnepesht4000