View in Telegram
.
سخنی به فرخی جشن مهرگان
۱۶ مهر ۱۴۰۳
#محمود_فاضلی_بیرجندی
به ستایش ما گوش فرا ده ای مهر،
ستایش ما را بپذیر ای مهر،
خواسته ما را برآور ای مهر.
ـ مهر یشت.
روز شانزدهم ماه مهر به نام جشن مهرگان بزرگ نامیده شده.
جشن مهرگان، دوم جشن بزرگ ایرانیان پس از نوروز، و جشنی چندان بزرگ بود که استیلای عرب بر ایران هم آن را از میان نبرد. اما این بنیاد مینویی فرهنگ ایران از زمان چیرگی مغولان رفته رفته کمرنگ شد.
واژه مهر
مهر در اوستا و در کتیبه‌های هخامنشی Mithra و در سنسکریت Mitra آمده. از این واژه معناهای گوناگون برمی‌آید. مهر، نام هفتمین ماه در گاهشماری خورشیدی است. عهد و پیمان و محبت از معناهای مهر است. خورشید را در پارسی مهر گویند. برخی نام‌ها با پیوند مهر است، چون مهرداد، مهران، مهری و ....
در تورات، نام خزانه‌دار کوروش میترادات آمده.
مهر در آیین زرتشتی یکی از فریشتگان است و بدین روی نام مهر را بر آتشکده‌ها گذاشته‌اند، چون آذربرزین مهر.
مهر در پزشکی با نام میتری‌داتیسم آمده و آن به استعمال پاره‌ای زهر گفته شود، چندان که پیوسته بر اندازه استعمال افزوده گردد. مهرداد بزرگ، شاهنشاه ایران، در گیرودار پیکار با روم پیوسته اندکی زهر می‌خورد تا بدنش به آن خوگیر شود و زهر دشمن بر او کار نکند.
برخی آیین‌های جشن مهرگان
برخی از آیین‌های جشن مهرگان چنین بوده:
- شاهنشاهان هخامنشی در این جشن رخت فاخر ارغوانی بر تن می‌کردند و با هم‌میهنان می‌رقصیدند.
- ساتراپ ارمنستان بیست هزار کره اسپ به دربار شاهنشاه ایران می‌فرستاد.
-اردشیر پاپکان و خسرو انوشه روان به همه رخت نو می‌بخشیدند.
- موبدان موبد ایران خونچه‌ای به پیشگاه شاهنشاه می‌آورد که در آن لیمو و شکر و نیلوفر و به و سیب و انگور سفید و مورد چیده بود.
در اوستا
در اوستا مهر یشت به نام مهر است. این یشت در ۳۵ فرگرد و ۱۴۶ پاره است. مهر یشت یادآور روزگار آریاییان و نمایانگر اصلاحات زرتشت پیامبر است.
مهر پشت دو سخن بزرگ دارد: راستی و دلیری.
از آثار همین یشت در ایران باستان راست‌گویی و پهلوانی ریشه گرفت و بگسترد و از خوی ایرانیان شد.
در روم
چون شاهنشاهان ایران نگاهی ویژه به مهر داشتند و سپاهیان ایرانی پیروزی خود را از مهر می‌دانستند ستایش مهر با ایرانیان به هر کجای پراکنده شد. در جنگ‌ها به سربازان رومی سرایت کرد. در یونان که خدای خورشید (هلیوس) پرستیده می‌شد آیین مهر ایرانی با آن درپیوست و به کشورهای اروپایی رفت.
معبد مهر
معبد مهر را مهرائوم نامیدند و آن سردابی یا غاری در زیرزمین بود.
سخنی چند از مهر یشت
می‌ستاییم مهرِ دارنده دشت‌های فراخ را که به سرزمین‌های آریایی خان و مان با آرامش و خوشی ببخشد.
اگر بزرگ خانواده، بزرگ ده، رییس ناحیه، یا شهریار مملکت دروغ گوید آنگاه مهر خشمناک شود و بزرگ خانواده، بزرگ ده، رییس ناحیه و شهریار مملکت را تباه سازد.
بادا که مهر و راستی و دلیری در سرزمین‌های ایران بپراکند و پایدارتر شود.
جشن مهرگان فرخ باد. فرخ‌تر باد.
https://t.center/dejnepesht4000
Telegram
دژنپشت
دژنپشت،
کتاب‌خانه کهن سرزمین پارس
به روزگار پارت‌ها
دهلیز نوشته‌های تاریخی #محمود_فاضلی_بیرجندی
نشانی در اینستاگرام:
mahmudfazelibirjandi
کتاب‌خانه کهن سرزمین پارس
به روزگار پارت‌ها
دهلیز نوشته‌های تاریخی #محمود_فاضلی_بیرجندی
نشانی در اینستاگرام:
mahmudfazelibirjandi
Telegram Center
Channel