📚#با_پیشگامان#محمد_رمضانی (۱۲۸۳–۱۳۴۶)، مشهور به «حاج خاور» و «پدر کتاب ایران»، فرزند تاجری علاقهمند به کتاب بود. او نزد استادانی چون
#ذکاءالملک_فروغی،
#عباس_اقبال،
#بدیع_الزمان_فروزانفر،
#ابراهیم_پورداوود، و
#فاضل_تونی شاگردی کرد و، پس از گذراندن دورهٔ ابتدایی، کتابخانهٔ مدرسه (مدرسۀ سلطانی) را در اختیارش گذاشتند. بعدها «قرائتخانهٔ اتفاق» و کتابفروشی و انتشاراتی «کُلالهٔ خاور» (با نام اولیهٔ انتشارات شرق، تاریخ تأسیس: ۱۳۰۲) را بنا نهاد؛ همچنین، مجلهٔ «شرق» (نخستین نشریهای که آن را مؤسسهای انتشاراتی منتشر کرده) را، با سردبیریِ
#سعید_نفیسی، بنیاد نهاد. او، همچنین، نشریهٔ «کتاب» (نخستین فهرست ادواریِ چاپی و نشریهٔ کتابشناسی بهشیوهٔ امروزیِ ایران) را منتشر کرد و برای نخستین بار در ایران به چاپ داستانهای کوتاه پرداخت. نفایسِ برخی کتابخانهها از مجموعهٔ اوست، و کتابخانهٔ ارزشمند او در قم وقف شدهاست. پسرش،
#محسن_رمضانی، صاحب انتشارات «پدیده» بود، و برادرزادهاش،
#علیرضا_رمضانی، مدیر نشر مرکز است.
#علی_اکبر_دهخدا،
#محمدتقی_بهار،
#غلامرضا_رشيد_ياسمی، و چند استاد دیگر، او را «مرجع محققان» و «مشوق مؤلفان» خواندهاند.
منابع: کوروش نوروزمرادی، محمد
رمضانی؛ پدر کتاب ایران، در پیام بهارستان، فروردین ، ۱۳۸۰، شمارۀ ۲.
نشر و فرهنگ: سلسله گفتگوها پیرامون نشر و فرهنگ؛ گفتگوی چهارم با
محسن رمضانی (از خاندان
رمضانی)، مصاحبهکنندگان: عبدالحسین آذرنگ و علی دهباشی؛ در بخارا، مرداد ۱۳۷۸، شمارۀ ۷.
وبگاه دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
وبگاه دایرةالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی (مربوط به سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی).
@cheshmocheragh