👁 دودوَکاگر جزو بچههای شیطان دیروز بوده باشید احتمالاً بارها از بزرگترها شنیدهاید که: «انقدر ورجهوورجه کردی چشمات داره دودو میزنه!».
«دودو» (تکرار ستاک حالِ فعل دویدن) اصطلاحی قدیمی بهمعنی لرزش قرنیۀ چشم بر اثر ضعف، اضطراب، یا حالتهای عصبی است. این اصطلاح به چشمپزشکی و
شنوایی
شناسی نیز وارد شدهاست. نیستاگموس (nystagmus، از ریشهای یونانی بهمعنی خوابآلودگی) حرکات غیرارادی و ضربآهنگی و سریع چشمهاست که ممکن است افقی یا عمودی یا چرخشی یا ترکیبی از آنها باشد. به این اختلال «لرزش چشم»، «مردمکجنبان»، و «چشمهای رقصان» و غیره نیز گفته شدهاست. در سالهای گذشته، در کارگروه واژهگزینی
شنوایی
شناسیِ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، برای این واژه برابر
«دودوَک» (دودو + -ک)
بهتصویب رسید که اکنون مدتهاست شناخته شده و بهکار میرود. آزمون مربوط به سنجش این اختلال نیز
«دودوَکنگاری» (nystagmography) نام دارد. گفتنی است که یکی از دلایل رخ دادن دودوَک، بروز مشکل در سامانۀ تعادلیِ گوش درونی است. واژههای مصوب دیگر در این زمینه عبارتند از:
electronystagmograph الکترودودوَکنگار
electronystagmography, ENG الکترودودوَکنگاری
videonystagmography, VNG دودوَکنگاری تصویری
منابع:
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛
لغتنامه (دهخدا و دیگران)؛
فرهنگ بزرگ سخن.
🔹با سپاس از راهنمایی همکار ارجمندمان آقای دکتر
#رضا_عطاریان، دندانپزشک و پژوهشگر ارشد گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی
✍🏻سمانه ملکخانی
گروه واژهگزینی
#شنوایی_شناسی#واژه_شناسی@cheshmocheragh