گویشِ پیچیده
♦️دبا: «دستور زبان گویش ابوزیدآبادی پیچیده است. تأثیر جنس دستوری و صرف تعدادی از اسامی و دستگاه فعلی گسترده، ازجمله عوامل معدودی هستند که منجر به گستردگی و پیچیدگی این گویش شدهاند. بررسیهایی که تاکنون درمورد گویشهای ایرانی ازجمله ابوزیدآبادی انجام گرفته بیشتر توسط کارشناسان فرنگی پایهگذاری و به عمل آمده است. ازاینجهت آن تحقیقات خالی از اشکال نیستند و بررسی آنها از جانب کسی که خود گویشور و ترجیحاً زبانشناسی یا زبان و ادبیّات فارسی خوانده باشد و قاعدتاً به زوایای این گویشها اشراف بیشتری دارد پرتو روشنتری را بر تحوّل و دگرگونیهای زبانهای ایرانی خواهد افکند. تاکنون دربارۀ نکات دستوری دیگر گویشهای ایرانی، بخصوص گویشهای شناختهشدهای چون کردی، بلوچی، لری و گیلکی کارهای ارزندهای انجام گرفته است و شباهتها و تفاوتهای دستوری این گویشها با زبان فارسی نشان داده شده است. از میان گویشهای مرکزی ایران نیز بیش از همه گویش «وَفسی» مورد بررسی قرار گرفته است اما متأسفانه آنچه دربارۀ ابوزیدآبادی نوشته و منتشر شده، هنوز کامل نیست و نظام دستوری این گویش جای بررسی بیشتری دارد. دستور زبان ابوزیدآبادی که نطفهاش با کار «لکوک» (۱۳۵۳ش) بسته شده و با تحقیقات مختصر دیگری کاملتر شده اگرچه همگی ازهرحیث بهجای خود مصون و محفوظ و معتبرند، ولی عموماً نارسا و ناقصاند و مشتمل بر تمامی قواعد و مباحث دستوری این گویش نیستند.
🔸ابوزیدآبادی، بهعنوان یک گویش اصیل ایرانی، باید بسیاری از ویژگیهای دستوری زبانهای کهن ایرانی همچون فارسی باستان، اوستایی، فارسی میانه، پارتی و.... را در خود حفظ کرده باشد. همچنین دستور این گویش، باید تفاوتهای آشکاری با ویژگیهای دستوری زبان فارسی (کنونی) داشته باشد؛ زیرا زبان فارسی از شاخۀ جنوبغربی زبانهای ایرانی است اما گویش ابوزیدآبادی مانند دیگر گویشهای مرکزی ایران، از شاخۀ شمالغربی زبانهای ایرانی است.»
🔹آنچه خواندید، فرازی از بخش «دستور گویش ابوزیدآبادی» از فصل نخست کتاب «گویش ابوزیدآبادی: ویژگیهای آوایی و دستوری (صرف و نحو) و واژگان» تألیف سیّدطیّب رزّاقی بود که در ۵۴۴ صفحه، با شمارگان ٢٠٠ نسخه و بهبهای ٨۵٠هزار تومان منتشر شد.
🔻علاقهمندان برای تهیۀ این کتاب، میتوانند از راههای زیر اقدام کنند:
📍مراجعۀ حضوری به فروشگاه انتشارات مرکز به نشانی تهران، نیاوران، کاشانک، شمارۀ ۲۱۰
📍مراجعه به فروشگاه اینترنتی انتشارات مرکز در تارنمای
store.cgie.org.ir
📍تماس با انتشارات مرکز با شمارۀ تلفنهای ۰۲۱۲۲۲۹۷۶۷۷ و ٠٩١٢٣٩٣١٨٣۶
@cgie_org_ir