روانپزشکی و سياست
(١)
روانپزشكي به عنوان ابزاری علیه مخالفان سیاسی تاریخی پیچیده و ناراحتکننده دارد، بهویژه در رژیمهای استبدادی که روانپزشکی نهادی برای ساکت کردن، کنترل و مجازات افرادی که تهدیدی برای قدرت سیاسی تلقی میشدند، مورد سوءاستفاده قرار گرفته است . در اینجا مروری بر نحوه استفاده از روانپزشکی برای سرکوب مخالفان سیاسی ارائه شده است اما فراموش نبايد كرد روانپزشكى در خارج از اين تاريخچه هم هيچگاه از تاثير سياست و عوامل خارج از دانش فارغ نبوده است . شخصيت ضد اجتماع هيچگاه نميتواند بدون تعريف محدوده خاصي از اجتماع مورد إدراك قرار بگيرد سازمان اداري سرمايه داري هم نميتواند در تعريف شخصيت پسيو اگرسبو بي تاثير باشد .تاثيرات اخلاقيات كاتوليك بر روانشناسي فرويد را فوكو اشاره كرده است و به هر حال جداكردن بينش سياسي و مذهبي روانپزشك از كار باليني اش كار دشواريست كه مورد توجه بسياري از روانپزشكان قرار گرفته و در انجام ان موفق بوده اند .اما ابتدا مختصرا به تاريخچه روابط متقابل سياست و روانپزشكي بپردازيم
اتحاد جماهیر شوروی و «اسکیزوفرنی تنبل »
اتحاد جماهیر شوروی شاید شناختهشدهترین نمونه از سوءاستفاده از روانپزشکی برای اهداف سیاسی باشد . از دهه ۱۹۵۰ تا اوجگیری در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، مقامات شوروی مخالفان سیاسی را بیمار روانی معرفی میکردند و آنها را به بیماریهایی مانند «اسکیزوفرنی تنبل » متهم میکردند. این اختلال ادعایی که توسط روانپزشک شوروی آندری اسنژنفسکی ابداع شد، مدعی بود که افراد میتوانند رفتار عادی نشان دهند، اما باورهای سیاسی توهمی خطرناکی را در درون خود پنهان میکنند.جسارت بلشويكى در مهندسى اجتماعي و آنچه كه در هنر مدرن بازتاب يافت اما با سرعت به نااميدي انجاميد اينجا هم خود را مجاز وقادر به مداخله در ذهنيات و رفتار كساني ميديد كه چون او نمي انديشيدند و با مخالفت خود موانعي بر سرراه ارمان هاي تخيليشان بنظر ميرسيدند .
مخالفان، فعالان، روشنفکران و هنرمندانی که احساسات ضد شوروی را ابراز میکردند یا حزب کمونیست را نقد میکردند، در بیمارستانهای روانی بستری میشدند. بسیاری از آنها در مراکز روانپزشکی با امنیت بالا (پسیخوشکا) نگهداری میشدند، درمانهایی مانند شوک الکتریکی، داروهای اجباری و محدودیتهای فیزیکی میگرفتند. هدف، بیاثر کردن مخالفتها از طریق حذف فعالان از زندگی عمومی بود.
هزاران نفر تحت تأثیر قرار گرفتند و این عمل تأثیر وحشتناکی بر روی مخالفتها گذاشت،.
چین
در چین، استفاده از بیمارستانهای روانی برای بازداشت دشمنان سیاسی از دهه ۱۹۵۰ مستند شده و تاکتیکهای مشابهی تا به امروز ادامه دارد. مخالفان، فعالان، پیروان فالون گونگ و دیگرانی که تهدیدی برای هماهنگی اجتماعی تلقی میشوند، گاهی به عنوان بیمار روانی معرفی شده و بازداشت میشوند.
موسسات روانپزشکی معروف به بیمارستانهای آنکانگ در چین برای بازداشت افراد بدون محاکمه قانونی تحت پوشش درمانهای بهداشت روانی مورد استفاده قرار گرفتهاند. اين افراد اغلب با مصرف اجباری دارو ، انزوا و بدرفتاری مواجه میشوند..
برنامه T4 آلمان نازی و «جنون سیاسی»
اگرچه رژیم نازی بیشتر به خاطر سیاستهای اصلاح نژاد که افراد دارای ناتوانیها و «ناخالصیهای نژادی» را هدف قرار میداد، به یاد آورده میشود، اما این سیستم همچنین بازداشت و قتل مخالفان سیاسی را هم تسهيل مي کرد. این برنامه به عنوان برنامه T4 شناخته میشود، اين برنامه در سال ۱۹۳۹ به عنوان تلاشی سیستماتیک برای قتل افرادی که «نامناسب» محسوب میشدند ، از جمله زندانیان سیاسی، آغاز شد.
اين برنامه به طور خاص بر مخالفان سیاسی متمرکز نبود، اما گاهی از برنامه T4 و بیمارستانهای روانی برای حذف کسانی که با اهداف نازی مخالفت میكردتد هم استفاده میشد. برخی از مخالفان به عنوان افراد دچار کمبودهای ذهنی یا خطرناک برای خلوص اجتماعی برچسبگذاری شده و به موسسات اجباری و حتی نابودی سوق داده شدند این ترکیب سیاستهای روانپزشکی با آزار سیاسی به عنوان یکی از تاریکترین لحظات در تاریخ درمانهای بهداشت روانی شناخته میشود و پیامدهایی برای حرفه پزشکی و قدرت دولتی به دنبال داشت.
روسیه امروز و بازگشت روانپزشکی سیاسی
پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، سوءاستفاده از روانپزشکی برای اهداف سیاسی کاهش یافت، اما به طور کامل از بین نرفت. در سالهای اخیر، روسیه شاهد افزایش مواردی بوده است که روانپزشکی برای هدف قرار دادن مخالفان سیاسی استفاده شده .
در چندین مورد ، منتقدان دولت پس از اعتراضات یا بیانیههای ضد دولتی در بیمارستانهای روانی بازداشت شدهاند. سازمانهای حقوق بشری بینالمللی نگران بازگشت تاکتیکهای دوره شوروی به بهانه بهداشت روانی هستند.
جنگ کثیف آرژانتین (۱۹۷۶-۱۹۸۳)