🔘 هدیه خداحافظی گایا، بهترین نقشه کهکشان راه شیری است که تا به حال دیدهایم.
🌌 بازسازی جدیدی از کهکشان راه شیری، بر اساس دادههای تلسکوپ فضایی گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا. (ESA/Gaia/DPAC, Stefan Payne-Wardenaar/CC BY-SA 3.0 IGO)
¹★ ما میتوانیم ارزش هر تلاش علمی را بر اساس میزان تغییر یا دگرگونی دانش خود بسنجیم. با این معیار، ماموریت گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا یک موفقیت چشمگیر است.
²★ این فضاپیما یک نقشه دقیق و سه بعدی از کهکشان راه شیری ما ارائه داد و ما را مجبور به کنار گذاشتن ایدههای قدیمی و جایگزینی آنها با ایدههای جدید و قانعکننده کرد.
³★ در حال حاضر، ما پایان ماموریت گایا، بهترین تلاش ما برای درک کهکشان راه شیری را جشن میگیریم. گایا یک ماموریت اخترسنجی است که با انجام سه تریلیون مشاهده از دو میلیارد شیء منفرد در کهکشان، که بیشتر آنها ستاره هستند، در طی یک دوره یازده ساله، نقشه چشمگیری از کهکشان راه شیری ساخته است.
⁴★ اندازهگیری مکرر اشیاء یکسان به این معنی است که نقشه گایا سه بعدی است و حرکت مناسب ستارگان را در سراسر کهکشان نشان میدهد. به جای یک نقشه ایستا، تاریخچه جنبشی کهکشان و برخی از تغییراتی که پشت سر گذاشته را آشکار میکند.
🌌 گایا تاریخ آشفته کهکشان ما، از جمله جریانهای ستارهای ناشی از رویدادهای مخرب گذشته را به ما نشان داد. (ESA/Gaia/DPAC, Stefan Payne-Wardenaar)
⚛ ما مدت زیادی منتظر چنین نگاه دقیقی به کهکشان خود بودهایم.
⁵★ اخترشناسی رادیویی، که در دهه ۱۹۵۰ میلادی اوج گرفت، به ما در درک ساختار کهکشان راه شیری کمک کرد. تلسکوپهای رادیویی میتوانند از میان ابرهای غبار عبور کرده و توزیع هیدروژن در کهکشان را تشخیص دهند.
⁶★ در سال ۱۹۵۲، ستارهشناسان اولین بررسی رادیویی بزرگ از کهکشان راه شیری را آغاز کردند. ستارهشناسان نظریه داده بودند که کهکشان دارای ساختار مارپیچی است و سرانجام بازوهای مارپیچی را کشف کردند و ساختار اصلی کهکشان راه شیری را آشکار کردند.
⁷★ در مقالهای در سال ۱۹۵۸، نویسندگان نوشتند: "توزیع هیدروژن آشکارا بینظمیهای زیادی را نشان میدهد. با این وجود، چندین بازو را میتوان در طول قابل توجهی دنبال کرد."
🌌 این شکل توزیع هیدروژن را در صفحه دیسک کهکشان راه شیری نشان میدهد. اگرچه برای چشمان مدرن ما قدیمی به نظر میرسد و از نظر بصری شهودی نیست، اما در آن زمان هیجانانگیز بود. (از "سیستم کهکشانی به عنوان یک سحابی مارپیچی" توسط اورت و همکاران ۱۹۵۸)
⁸★ در دهه ۱۹۸۰، تلسکوپهای فروسرخ مانند IRAS ناسا از میان غبار کیهانی نگاه کردند تا ویژگیهایی مانند میله مرکزی کهکشان راه شیری را پیدا کنند. سپس، در سال ۱۹۸۹، ماموریت هیپارکوس متعلق به آژانس فضایی اروپا پرتاب شد. هیپارکوس یک ماموریت اخترسنجی و پیشین گایا بود.
⁹★ اگرچه به اندازه گایا دقیق نبود و فقط صدهزار ستاره را اندازهگیری کرد، اما سرانجام توانست حرکات خاص آنها را اندازهگیری کند. جزئیات بیشتری از کهکشان راه شیری را آشکار کرد و به تأیید شکل مارپیچی میلهای آن کمک کرد. همچنین بینشهایی در مورد تاریخچه و تکامل کهکشان ما ارائه داد.
¹⁰★ اما ستارهشناسان دانش دقیقتری را میخواستند. گایا در سال ۲۰۱۳ برای رفع این نیاز پرتاب شد و یک موفقیت کامل بوده است.
¹¹★ گایا ادای احترامی به نبوغ است. ما عملاً در داخل کهکشان راه شیری گرفتار شدهایم و هیچ فضاپیمایی نمیتواند فراتر از آن برود تا تصویری خارج از کهکشان ثبت کند. گایا بدون خروج از L2 آن نما را به ما داده است.
¹²★ در حالی که بسیاری از تلاشهای قبلی برای ردیابی ساختار کهکشان راه شیری به نمونهبرداری از جمعیتهای ستارهای منتخب متکی بودند، گایا موقعیت و حرکت تقریباً دو میلیارد ستاره را در سراسر کهکشان به دقت اندازهگیری کرد.
🌌 نقشه گایا از کهکشان راه شیری به یک نماد تبدیل شده است. این تصویر از دادههای گایا ساخته شده است که دو میلیارد ستاره کهکشان را نقشهبرداری میکند. همچنین ستارگان ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک را نقشهبرداری کرد. (ESA/Gaia/DPAC)
¹³★ مشاهدات گایا نگاهی بسیار دقیقتر و دقیقتر به بازوهای مارپیچی کهکشان راه شیری به ما داده است. ساختارهای ناشناخته قبلی را در بازوها، از جمله بازوهای فسیلی در دیسک بیرونی، شناسایی کرده است.
¹⁴★ اینها میتوانند بقایای بازوهای جزر و مدی گذشته یا اعوجاج در دیسک یا بقایایinteractions با کهکشانهای دیگر باشند. گایا همچنین ساختارهای رشتهای ناشناخته قبلی زیادی را در لبه دیسک پیدا کرده است.