#رسم_و_رسوم_استان_مرکزی🔴 اشاره ای مختصر به آداب و رسوم گذشته ی مردم اراک (از آغاز زمستان تا فرارسیدن بهار)
💎 کلید واژه :
#شب_چله #چله_بزرگ #چله_کوچک #چارچار #کوسه_ناقالی #شب_گزنه #اسفندار_مذ #طلسم_خرفستران #رشکی_ماسی🔵 در دوران گذشته ، مردم توابع اراک امروزی که شامل کرج ابودلف ، شرا ، فراهان می شد در روز اول دی ماه ، "شب چله" را جشن می گرفتند که این آغاز "چله بزرگ" به مدت 40 روز بود (اول دی ماه تا 10 بهمن ماه) و بعد از آن چله کوچک که 20 روز بود (10 تا 30 بهمن ماه) را سر می گرفتند و بدین طریق ایام زمستان خود را سپری می نمودند . میان چله بزرگ و چله کوچک ایامی دیگر بود که آنرا "چارچار" می گفتند که 4 روز انتهایی چله بزرگ و چهار روز ابتدایی چله کوچک را شامل می شد . در این ایام زمستانی مردم کشاورز و دامدار جشن هایی را می گرفتند که از ذکر تمامی آن در اینجا خودداری می شود ولی معروف ترین آن در ایام چارچار بود که "کوسه ناقالی" به میان مردم می آمد و پایان چله بزرگ و آغاز چله کوچک را برای مردمان جار می زد . ایامی که اوج سرمای یک سال بود و ابوریحان بیرونی می گوید : اهالی کرج ابودلف آنرا "شب گزنه" می گویند .
🔵 پس از پایان این ایام زمستانی و برگزاری آداب و رسوم مختلف که چیزی جز جشن و سرور نبود در نواحی تابعه اصفهان و ری که منطقه اراک امروزی شامل آن می شد در 5 اسفند ماه جشنی به نام اسفندارمذ (اسپندار مزدگان) برگزار می شد که این روز را روز عقلانیت و بردباری می دانستند و اعتقاد داشتند اسفندارمذ فرشته ای فرستاده ی خداست که برای زن ها فرستاده شده است . پس در این روز که عید زنان محسوب می شد مردان به آنها هدایایی را می دادند . که به گزارش ابوریحان بیرونی این رسم از دوران پیش از ورود اسلام به ایران انجام می شده و تا قرن 4 هـ .قـ . از آن باقی مانده است . همچنین در این روز مردم کشمش و دانه انار را می کوبیدند تا شکلی خمیر مانند پیدا کند و آنرا بر کاغذ نوشته ای که روز اسفندارمذ را شکر می کرد قرار می دادند و این
طلسم را بر 3 سوی خانه ی خود به جز طرف چهارم که سمت ورودی خانه بود قرار می دادند تا از گزند
خرفستران (عقرب و مار و ...) در امان باشند .
🔵 چند روزی از اسفندارمذ (عید زنان) سپری می شد که نوبت "رشکی ماسی" می رسید و او به کوچه ها و محله ها می آمد و به مردم نوید بهار و ایام نوروز را می داد .
🔴 منابع :
- کتاب آثار الباقیه نوشته ابوریحان بیرونی
- کتاب اراک نامه نوشته یوسف نیک فام
- کتاب تا۵ریخچه تئاتر و نمایش در اراک نوشته صدیقه حسن زاده
✍️ #عرفان_ساوه_ایhttps://telegram.me/joinchat/BhG_3zwc6l9GVEZnbZhGLw