#پرسش_و_پاسخ

🔴برده داری و اسلام

●شخصی در اینستاگرام آنتی شبهات چنین پرسید:

چرا اسلام برده داری را ادامه داد؟

●پاسخ آنتی شبهات:

سوال دوستمان این است که نظر دین اسلام راجع به برده داری چیست؟
اسلام برده داری را تایید و مدح میکند یا تقبیح و رد؟
در دو وهله به این سوال جواب میدهیم.

🔷️وهله اول:

در وهله اول باید به مهمترین منبع شناخت اسلام و تاریخ صدر اسلام مراجعه کنیم، یعنی قرآن کریم.
وقتی به آیات قرآن کریم نگاه میکنیم میبینیم که در خصوص برده‌داری سخنانی در آن ذکر شده است.
اما از روی وجود موضوع برده داری در قرآن کریم، نمیتوان نتیجه گرفت که اسلام برده داری را تایید میکند. در قرآن کریم موضوع کفر نیز وجود دارد، اما خداوند در قرآن کریم کفر را به شدت رد میکنند.
پس باید آیات مربوط به برده داری را بررسی کنیم، تا ببینیم که در راستای مدح برده داری میباشند یا در راستای تقبیح آن.

در قرآن کریم بطور کلی میتوان عبارات و کلمات زیر را مرتبط با برده داری دانست:

ملک یمین
رقبه
عبد/أَمَة
اسیر

عبارات دیگری نیز وجود دارند، اما بطور کلی بررسی عبارات فوق الذکر برای پاسخ سوال ما کفایت میکنند.

پس به بررسی آنها میپردازیم:

ملک یمین:
عبارت ملک یمین در قرآن کریم لفظاً میتواند دو معنی داشته باشد:
۱. کسانی که با دست/دستان راستتان صاحب شده اید.
۲. کسانی که با آنها پیمان بسته‌اید.
[مائده ۵:۸۹، توبه ۹:۱۲، آل عمران ۳:۷۷، نحل ۱۶:۹۲]
عبارت ملک یمین در قرآن کریم اصطلاحاً میتواند دو معنی داشته باشد:
۱. اسیران جنگی یا برده‌های زن و مرد.
۲. کسانی که به عقد نکاح خود درآورده‌اید.
[تفسیر الکبیر فخر الدین رازی، تفسیر آیه ۲۴ سوره نساء]

پس هر جا عبارت ملک یمین را دیدیم، نگوییم که منظور غلام یا کنیز است.
این عبارت در قرآن کریم ۱۶ مرتبه ذکر می‌شود.
[نساء ۴:۳، ۴:۲۴، ۴:۲۵، ۴:۳۶، نحل ۱۶:۷۱، مومنون ۲۳:۶، نور ۲۴:۳۱، ۲۴:۳۳، ۲۴:۵۸، ۲۴:۶۱، احزاب ۳۳:۵۰، ۳۳:۵۰، ۳۳:۵۲، ۳۳:۵۵، معارج ۷۰:۳۰]

رقبه:
عبارت رقبه نیز در قرآن کریم ۸ مرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این کلمه به معنی کسی میباشد که تحت کنترل دیگری است.
در آیاتی که این کلمه در آنها ذکر میشود، تماما صحبت از توصیه به آزادسازی برده‌ها میباشد.
[نساء ۴:۹۲، ۴:۹۲، ۴:۹۲، مائده، ۵:۸۹، توبه ۹:۶۰، مجادله ۵۸:۳، بلد ۹۰:۱۳، بقره ۲:۱۷۷]
همانطور که ذکر شد رقبه به معنی کسی میباشد که تحت کنترل دیگری است.[۱۱:۹۳، ۵۰:۱۸، ۴:۱، ۳۳:۵۲]
پس این عبارت معنایی گسترده دارد، معنایی که برده‌ها را نیز شامل میشود.
خداوند در تمام آیاتی که در آنها مستقیما به آزادسازی بردگان توصیه کرده‌اند، از عبارت رقبه استفاده میکنند.
این نیز نمونه‌ای از دقت فوق العاده انتخاب کلمات در قرآن کریم است.
زیرا اگر برده‌ای وجود نداشته باشد نیز این آیات و قوانین بلااستفاده نمیمانند.
زیرا، حتی اگر امروزه برده به معنی مورد نظر پرسشگر ما وجود نداشته باشد نیز رقبه به معنی کسانی که تحت کنترل و اراده دیگران قرار گرفته‌اند، بسیار بسیار موجود میباشند.
هرچند که میدانیم، در حقیقت چیزی به اسم نابودی برده داری در عصر حاضر مورد بحث نیست، زیرا امروزه نیز برده‌های فراوانی در سراسر جهان وجود دارند.
برای آشنایی با برده داری نوین میتوانید سخنرانی کوین بالز با عنوان مبارزه با برده داری مدرن را تماشا کنید.
سخنرانی‌ای که در مرکز سخنرانی‌های تد انجام شده است. این سخنرانی به فارسی نیز ترجمه شده است.

اسیر:
از آنجا که موضوع برده داری و اسیران جنگی ارتباط نزدیکی به هم دارند، کلمه اسیر نیز میتواند مرتبط با موضوع ما باشد. کلمه اسیر در قرآن کریم ۵ مرتبه ذکر می‌شود.
[بقره ۲:۸۵، انفال ۸:۶۷، ۸:۷۰، احزاب ۳۳:۲۶، انسان ۷۶:۸]

عبد:
کلمه عبد به معنی بنده در قرآن کریم فراوان ذکر می‌شود، خداوند در قرآن کریم ذکر کرده‌اند که تنها رب و معبود ایشان هستند و ما نباید بنده دیگری باشیم و این آزادی از بند هرچیزی بجز خداست. آزادی از بند چیزهایی مانند ژنتیک، محیط و طبیعت.
اما با این وجود، چون عبارت عبد در زبان آن عصر برای مخاطب قرار دادن برده‌ها نیز مورد استفاده قرار میگرفته است، خداوند نیز با در نظر گرفتن وضعیت موجود در قرآن کریم گاها از این عبارت برای اشاره به برده‌ها و برده داری استفاده کرده‌اند، نکته جالب کار در اینجاست که هر وقت از این کلمه به منظور اشاره به برده استفاده شده است، بحث و استدلال و تمثیلی وجود دارد با در نظر گرفتن وضعیت موجود.
این نیز نمونه دیگری از دقت انتخاب کلمات در قرآن کریم است.
هیچ یک از آیاتی که در آنها از کلمه عبد برای اشاره به برده داری استفاده شده است، در راستای تایید وضعیت موجود یا تایید برده داری نیستند.
[بقره ۲:۱۷۸، ۲:۲۲۱، نحل ۱۶:۷۵، مومنون ۲۳:۴۷، نور، ۲۴:۳۲، شعرا ۲۶:۲۲]

پس از مطالعه آیات مرتبط با برده داری در قرآن کریم و فهم صحیح آنها، متوجه خواهیم شد که: