کتاب « مفاهیم بنیادی اسلام» استاد محمد قطب به بررسی پنج مفهوم از مفاهیم اصلی اسلام پرداخته اند. مفاهیمی مانند: «لا اله الّا اللّه»، «عبادت»، «قضا و قدر»، «دنیا و آخرت» و مفهوم « تمدن و آباد کردن جهان»، هر کدام در فصل جداگانه ای تشریح شده اند. این کتاب در واقع کوششی است متواضعانه برای تصحیح بعضی از مفاهیم اسلام، یا بازگرداندن آنها به صورت اولیه ی آنها، که از کتاب و سنت رسول صلّی اللّه علیه وسلّم برگرفته شده و تلاشی است برای زدودن انحرافاتی که در اثنای تاریخ مسلمانان به آنها راه یافته است. اسلام که مقاصدی عالی و مسیری متناسب با کرامت انسان را برای او تعیین کرده، برای سوق دادن او به سوی این اهداف از روش های گوناگونی بهره گرفته که تبیین حق از جمله ی آنهاست و با تزریق حقایق در جان مؤمنان به آنان انگیزه میدهد؛  زیرا فهم درست حقایق و عقاید، انسان را به حرکت برمی انگیزد.