انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

[خواری را هرگز مَپذیر، همتِ مَردان هرگز خواری پَذیر نیست. و اگرت به جایی سختی و سِتم با تو درآویخت، بَرخیز.

مَرا چه چاره؟ چرا که زمانه‌ی نادان،
قیمتِ آزادگان را اِقرار نمی‌آورد.]


•|کشکول شیخ بهایی|•

#ادبیات_عرفانی

@anjoman_adabiyat_uni_of_Qom

عطار نیشابوری:

رفت یک روزی مگر بهلول مست
در بر هارون و بر تختش نشست
خیل او چندان زدندش چوب و سنگ
کز تن او خون روان شد بیدرنگ
چون بخورد آن چوب بگشاد او زفان
گفت هارون را که ای شاه جهان
یک زمان کاین جایگه بنشسته ام
از قفا خوردن ببین چون خسته ام
تو که اینجا کردهٔ عمری نشست
بس که یک یک بند خواهندت شکست
یک نفس را من بخوردم آن خویش
وای بر تو زانچه خواهی داشت پیش.

#مصیبت_نامه
#ادبیات_عرفانی

🔺او که داروسازی را در بغداد آموخته بود و عطاری داشت به عرفان روی آورد و آثار مهمی خلق کرد و در جریان حمله مغول اسیر و کشته شد.

@anjoman_adabiyat_uni_of_Qom

  "عاشقِ مسکین "


ای آنکه نیافت ماه شب گرد ترا
از ماه تو تحفه‌ها است شبگرد ترا

هر چند که سرخ روست اطراف شفق
شهمات همی شوند رخ زرد ترا

خداوندگار عرفان:«مولانا🕊️»

شرح ابیات:

خطاب به مطلوب خود می فرماید: ای مطلوبم که ماه آسمان گرد ترا هم در نیافته است، از رخ همچون ماه تو شبگرد و عاشق و محب ترا تحفه هاست و هر چند اطراف شفق از تابش خورشید آسمان سرخ و درخشان است ولی در مقابل عاشق مسکین رخ زرد تو، شهمات است و رنگ می بازد. می خواهد بفرماید: که عاشقان و طالبان مطلوب و معشوق عالم چون با احدیت وحدت می یابند بر ماه و آفتاب آسمان به عشوه می‌نگرند و آنان را به چیزی نمی گیرند بلکه به ایشان نور می دهند.

#ادبیات_عرفانی
#مولانا

@anjoman_adabiyat_uni_of_qom

محتَسب آن مرد را می‌زد بِزُور
مَست گفت ای محتسب کم کن تو شُور

زانکه  گر نانِ حَرام این جایگاه
مستی آوردی و افکندی ز راه،

بودیی تو مست‌تر از من بَسی
لیک آن مستی نمی‌بیند کسی

در جفای من مَرو زین بیش نیز
داد بِستان اندکی از خویش نیز

#عطار_نیشابوری
#منطق_الطیر
#ادبیات_عرفانی

🖌به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی

📚سخن، ۱۳۸۵، ص ۳۷۱

https://t.center/anjoman_adabiyat_uni_of_Qom

چشم حس اسب است و نور حق سوار
بی سواره اسب خود ناید به کار

پس ادب کن اسب را از خوی بد
ورنه پیش شاه باشد اسب، رد

چشم اسب از چشم شه رهبر بود
چشم او بی چشم شه مضطر بود

چشم اسبان جز گیاه و جز چرا
هر کجا خوانی بگوید نه! چرا؟

نور حق بر نور حس‌ راكب شود
آنگهی جان سوی حق راغب شود

سوی حسی رو که نورش راکب است
حس را آن نور نیکو صاحب است

نور حس را نور حق تزئین بود
معنی نور علی نور این بود

نور حسی می‌کشد سوی ثری
نور حقش می‌برد سوی عُلی

زان که محسوسات دون تر عالمی است
نور حق دریا و حس چون شبنمی است.


مولانا در این ابیات قوای روحانی و جسمانی را در تقابل قرار داده، خواهان غلبهٔ اولی بر دومی است. اسب نماد نفس بهیمی و حیوانی و وابسته به حواس ظاهری است لیکن به رهبری نور باطنی و جانب روحانی وجود، تعالی می‌یابد.

#ادبیات_عرفانی
#مثنوی
#مولانا

https://t.center/anjoman_adabiyat_uni_of_Qom

#ادبیات_عرفانی

توبه مجنون از عشق:

بُرد مجنون را سوی کعبه پدر
تا دعا گوید شفا یابد مگر

چون رسید آن جایگه مجنون ز راه
گفت اینجا کن دعا این جایگاه

گو خداوندا مرا بی‌درد کن
عشق لیلی بر دل من سرد کن

تو دعا کن تا پدر آمین کند
بو که حق این مهربانی کین کند

دست برداشت آن زمان مجنون مست
گفت يارب عشق لیلی زانچه هست

می توانی کرد و صدچندان کنی
هر زمانم بیش سرگردان کنی

درد عشق او چو افزون گرددت
هرچه داری تا به دل خون گرددت

چون همه عالم شود همرنگ خون
زان همه خون یک دلت آید برون

آن دل آنگه در حضور افتد مدام
شادی دل تا ابد گرده تمام

#عطار
مصیبت نامه، صفحه ۳۶۷.

@anjoman_adabiyat_uni_of_Qom

#ادبیات_عرفانی

و گفت: شما عاشق شده‌اید بر کسی که بر شما عاشق شده است؟
و گفت: آدمی عاشق است بر شقاوتِ خویش.
و گفت: ما به ادب محتاج‌تریم از بسیاری علم.
و گفت: هر که سایه‌ی نفس از نفسِ خویش برگیرد، عیشِ خلایق در سایه‌ی او بُوَد.


#عطار
تذکرة الاولیاء؛ ذکر عبدالله منازل

🆔 @anjoman_adabiyat_uni_of_Qom