🟠علل موجهه جرم را به این شکل یاد بگیرید▪️علل موجهۀ جرم عواملی هستند که در صورت تحقق، عملی را که به حکم قانون جرم تلقی شده است از وصف مجرمانه بودن خارج میسازند.
🟣علل موجهۀ جرم ناظر به شرایط و عوامل خارجی است.
🔹اما عللی چون نقصانهای جسمی و روانی مرتکب جرم را که جنبه شخصی دارند، عوامل رافع مسئولیت کیفری مینامند. مانند: صغر سنّ، اجبار و اکراه.
🔻مشروعیت ارتکاب جرم به حکم قانون
کیفیاتی که وجود آنها مستقیماً و به حکم قانون باعث توجیه جرم در شرایط خاص میگردد. این شرایط عبارتند:
🔸 ۱-جهت اجرای قانون اهم:
یعنی بین دو قانون تزاحم باشد، در این حالت شخص باید قانونی را انتخاب نماید که مهمتر است. مثال: افشای اسرار جرم و عدم افشای بیماریهای واگیردار توسط پزشک جرم است. در تزاحم بین این دو، قانون مهمتر انتخاب میشود.
🔸۲-
جهت حفظ منافع فرد یا جامعه باشد مانند: اشخاصی که طبق قانون و به مناسبت شغل و حرفه خود (مانند پزشک) محرم اسرار مردم میشوند و مجاز به افشاء اسرار مردم نیستند.
🔸۳ -
مشروعیت ارتکاب جرم به امر آمر قانونی :در برخی از موارد انجام عملیکه در شرایط عادی جرم محسوب میشود، به دستور مقام صلاحیتداری که با احراز شرایط ذیل است، مشروع و موجه شناخته میشود:
🔻الف) قانونی بودن امر آمر صلاحیتدار
🔻ب) صدور دستور از ناحیه مقام صلاحیتدار
🔻ج) الزام مامور به اجرای دستور قانونی مقام صلاحیتدار
🔸۴ـ دفاع مشروع:هرگاه کسی که به ناحق مورد حمله قرار گرفته است برای دفع خطر مرتکب جرم شود:
🔻شرائط تعرض:
الف) قابل دفع نبودن تعرض، بدون ارتکاب جرم؛
ب) غیرقانونی و غیرعادلانه بودن تعرض؛
ج) فعلیت و قریبالوقوع بودن تعرض؛
د) عمدی بودن تعرض.
🔻 شرائط دفاع:
الف) ضرورت دفاع.
ب) تناسب دفاع با تعرض.
ج) توانائی مدافع در دفع تعرض.
🔸۵-اضطرارشرایط قانونی حالت اضطرار:
الف) وجود خطر شدید؛
ب) ضرورت ارتکاب جرم؛
ج) تناسب خطر با جرم ارتکابی؛
د) عدممداخلۀ عمدی مرتکب در ایجاد خطر.
هر چند که این جرم ارتکابی دارای مسئولیت کیفری و مجازات نیست ولی مسئولیت مدنی حاصل از ضرر به دیگری به قوت خود باقی است
۶-رضایت مجنی علیه:🔻در جرایم علیه اموال و مالکیت: از علل موجهه است.
🔻در جرایم علیه امنیت: از علل موجهه نیست.
🔻در جرائم علیه تمامیت معنوی اشخاص: اصولا علل موجهه است.
🔻در جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص: موجهه نیست؛ رضایت در عملیات ورزشی: از علل موجهه است، مشروط بر اینکه سبب حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم مغایر موازین شرعی نباشد
⚖ انجمن علمی حقوق و فقه و مبانی حقوق دانشگاه سمنان 🆔 @anjmnhqoqfqhhqoq